„Malowany Ptak” pozostaje najsłynniejszą powieścią Jerzego Kosińskiego. Tuż po premierze w 1965 roku książka stała się prawdziwym wydarzeniem literackim, do czego umiejętnie przyczynił się sam autor, nie zaprzeczając jej domniemanemu autobiograficznemu charakterowi. Powieść opisuje przejścia żydowskiego dziecka w ogarniętej wojną Europe Wschodniej – a Kosiński sam był Żydem, który przetrwał jako dziecko niemiecką okupację. Wielu krytyków uznało więc, że autor bazował na własnych przeżyciach. Po latach okazało się, że było to błędne założenie. Kosiński wprawdzie musiał się ukrywać, jednak nie przeszedł tak traumatycznych doświadczeń, jak bohater jego książki.
Z dzisiejszej perspektywy wydaje się zresztą dziwne, iż tak łatwo uwierzono w autentyczność części opisanych wydarzeń. Wiele elementów powieści ma bowiem typowo surrealistyczny charakter. Wydaje się, że Kosiński postanowił opisać współczesną wersję dantejskiego piekła, osadzając je na ziemiach okupowanej Polski. W ten sposób obok fragmentów opartych na faktach (opisy zagłady Żydów i Cyganów) znajdują się też elementy groteskowe, przesadzone. Przykładowo – w pewnym momencie bohater prowadzi chciwego chłopa do bunkra, w którym szczury zjadają mężczyznę. Inna bohaterka (Ewka) uprawia seks z kozłem.
Za interpretacją „dantejską” przemawia też struktura powieści. Utwór nie ma wyraźnej linii fabularnej, jest raczej serią epizodów. Bohaterem jest żydowskie dziecko, które zostaje ukryte przez rodziców na wsi. Opiekunka chłopaka umiera, a ten zaczyna wędrówkę przez okoliczne wsie. Kolejne odwiedzane miejscowości przypominają kręgi piekielne właśnie.
W jednej z nich bohater poznaje historię Głupiej Ludmiły, która nie chciała wyjść za sąsiada, więc ten zorganizował na niej zbiorowy gwałt. W innej młynarz wybija oczy parobkowi, o którego jest zazdrosny. W jeszcze innej bohater zostaje ministrantem, ale gdy naraża się chłopom, ci próbują utopić go w gnojówce.
Świat poznawany przez chłopca to nieustanny ciąg przemocy i seksualnych ekscesów. Nawet stosunkowo pozytywne postacie, jak Rosjanin Mitka, skalane są krwią. Bohater trafia wreszcie do sierocińca, skąd odbierają go rodzice. Udało mu się przeżyć wojnę, ale stracił mowę z powodu stresu. Odzyskuje ją dopiero na końcu powieści.
„Malowany ptak” pozostaje dziełem kontrowersyjnym. Niektórzy zarzucają Kosińskiemu pornografię i fascynację brutalnością. Inni z kolei podkreślają, że powieść może i przedstawia zwyrodnienia – ale czyż przez to właśnie nie jest doskonałą syntezą XX wieku, tak obfitującego w ból?
Geneza „Iliadzie” przypisuje się autorstwo Homera mimo iż jest to kwestia sporna. Jest ona prawdopodobnie dziełem które poprzedza „Odyseję”...
Autorstwo i czas powstania Utwór o incipicie „Posłuchajcie bracia miła...” znany też pod tytułami: „Lament (Plankt) świętokrzyski” oraz „Żale...
Bohaterem bajki Ignacego Krasickiego „Pan i pies” jest tytułowe zwierzę. Sam właściciel nie pojawia się bezpośrednio w utworze dowiadujemy się tylko o jego...
Księga I. Mór. Gniew. Gniew Achillesa który wywołany jest sporem z królem Agamemnonem naczelnym wodzem wyprawy wojsk achajskich przeciwko Troi to główny...
„Gawęda o miłości ziemi ojczystej” Wisławy Szymborskiej to wiersz należący do liryki patriotycznej. Poetka wyraża w nim zachwyt nad pięknem rodzinnego kraju...
Streszczenie Królestwo niebieskiego porównane jest do człowieka który siał dobre nasiona. Jednakże w nocy jego nieprzyjaciel nasiał chwastów pomiędzy...
Geneza czas i miejsce akcji Powieść ukazała się w roku 1911 wcześniej publikowana była w odcinkach na łamach prasy. Czas akcji przedstawionej w utworze to lata 1884 –...
Geneza „Kolumbowie rocznik 20” to najsłynniejsza z powieści Romana Bratnego. Dzieło to doczekało się w swoim czasie statusu kultowego i dało nazwę całemu...
Wiesz Franciszka Karpińskiego „Do Justyny. Tęskność na wiosnę” należy do najbardziej znanych przykładów polskiej XVIII-wiecznej liryki miłosnej. W...
