Wielki Gatsby – streszczenie skrótowe, problematyka

Streszczenie

Historię Wielkiego Gatsby’ego opowiada czytelnikom Nick Carraway, który był sąsiadem tytułowego bohatera.

Latem 1922 r. Nick Carraway przeprowadził się z Minnesoty do Nowego Yorku, na Long Island. Absolwent Yale chciał jak najszybciej rozwinąć swoją karierę sprzedawcy obligacji. Wkrótce Nick otrzymuje zaproszenie do prestiżowej dzielnicy East Egg, gdzie mieszkają jego kuzynka Daisy Buchanan i jej mąż Tom. W domu zamożnych i cieszących się powodzeniem znajomych z Yale narrator poznał Jordana Bakera, profesjonalną golfistkę, od której Nick dowiedział się, że mąż jego kuzynki ma kochankę - Myrtle Wilson.

Powróciwszy do domu, Nick zauważył, że jego sąsiad - Gatsby - stoi w ciemności i wykonuje różne dziwne gesty. Mieszkaniec wielkiego dworu słynął w okolicy z ekstrawaganckich zachowań.

Nie minęło wiele czasu od momentu wizyty Nicka w dzielnicy East Egg, gdy został on zaproszony przez Toma na spotkanie z Myrtle. Bohaterowie udali się do Nowego Yorku, gdzie dołączyli do nich znajomi kochanki Toma. W mieszkaniu, w którym mąż Daisy i Myrtle zwykli się spotykać, odbyła się głośna zabawa. Jej finałem stała się kłótnia Toma i jego kochanki (chodziło o Daisy), w wyniku której mężczyzna złamał kobiecie nos.

Wkrótce Nick otrzymał zaproszenie na jedno z weekendowych przyjęć organizowanych przez Gatsby’ego. W ogromnej posiadłości sąsiada Nick natknął się na Jordan oraz poznał samego gospodarza. Jay Gatsby w obiegowej opinii był dziwnym, niezwykle tajemniczym mężczyzną. W czasie przyjęcia nie spędzał zbyt wiele czasu z gośćmi (choć wszystko było dopięte na ostatni guzik), bardziej ich obserwując niż wchodząc z nimi w interakcje. Kiedy zaproszeni stopniowo opuszczają dwór Gatsby’ego, gospodarz prosi Jordan Baker o rozmowę. Kobieta zdaje się być bardzo podekscytowana tym, co usłyszała.

Wraz z upływem dni Gatsby i Nick zostali przyjaciółmi. Narrator zaczął również spotykać się z Jordan. Spędzając wiele czasu z sąsiadem, Carraway przekonał się, że jego fortuna zbudowana została dzięki związkom ze zorganizowaną przestępczością. Któregoś dnia, w czasie rozmowy z Jordan, narrator dowiedział się, co Gatsby powiedział jej w czasie przyjęcia. Sąsiad Nicka znał Daisy od lat, jeszcze z czasów zanim wstąpił do wojska. Nie miał jednak wystarczającego majątku, by zapewnić jej dobrą przyszłość, toteż para nie mogła być razem.

Gatsby poprosił Nicka o zaaranżowanie jego spotkania z Daisy we własnym domu. Dzięki hojności sąsiada narrator zdołał wszystko przygotować w taki sposób, aby wywrzeć na kuzynce jak najlepsze wrażenie. Ponowne spotkanie nie było łatwe ani dla Gatsby’ego, ani dla Daisy, lecz z każdą minutą para porozumiewała się coraz lepiej. Wieczorem cała trójka przeniosła się do domu Jaya, gdzie gospodarz zaprezentował kuzynce narratora swe olśniewające bogactwo.

Gatsby przyszedł na świat jako Jay Gatz w ubogiej rodzinie farmerów. W wieku siedemnastu lat, kiedy spotkał Dana Cody’ego, zmienił nazwisko na Gatsby. Wraz ze swoim nowym mentorem kilkukrotnie okrążył kontynent, ucząc się wielu nowych rzeczy. Przede wszystkim stał się mężczyzną, człowiekiem głodnym i żądnym sukcesu.

Wkrótce Tom i Daisy zostali zaproszeni na jedno z wielkich przyjęć, które wydawał Gatsby. W czasie jego trwania Tom rozmawiał z różnymi kobietami i zupełnie nie zauważył, kiedy jego żona i gospodarz wymknęli na sąsiednie podwórko, aby spędzić trochę czasu w swoim towarzystwie (Nick zabezpieczał spotkanie). Gdy Buchananowie wyszli, Gatsby powiedział Nickowi, że jego największym marzeniem jest odzyskanie przeszłości.

Lato stawało się coraz gorętsze, coraz gorętsze relacje łączyły też Gatsby’ego i Daisy. Któregoś dnia Nick i jego sąsiad udali się w odwiedziny do Buchananów. Jako że upał był naprawdę nieznośny, wszyscy postanowili wyruszyć do miasta. Daisy nie ukrywała już uczucia do Gatsby’ego, dlatego para udała się w drogę samochodem Toma. Reszta (Tom, Nick i Jordan) jechali wozem Gatsby’ego.

Tom, chcąc zatankować samochód, zajechał na stację benzynową Wilsona (męża Myrtle). Tam dowiedział się, że właściciel odkrył romans żony (choć wciąż nie miał pojęcia, z kim ona go zdradza) i postanowił wyjechać. W ciągu kilku chwil Tom uświadomił sobie, że stracił i żonę, i kochankę.

Bohaterowie książki zatrzymali się w hotelu Plaza, gdzie spędzali kolejne godziny na zabawie i piciu alkoholu. Rozochocony Tom zaczął wypytywać Gatsby’ego o jego plany związane z Daisy. Mężczyzna wyznał mu, że chce spędzić z nią resztę życia, po czym zachęcił Daisy, by opuściła męża. Jednakże Tom znał żonę znacznie lepiej niż Gatsby. Doskonale wiedział, że Daisy od niego nie odejdzie. Czym bowiem były niedawno zgromadzone miliony Gatsby’ego w porównaniu do fortuny Toma i potęgi jego nazwiska? Głosem nieznoszącym sprzeciwu nakazał więc Gatsby’emu i Daisy wracać do domu, a sam zabrał Jordan i Nicka, by podążać za nimi.

W drodze powrotnej, gdy Tom zbliżał się do majątku Wilsona, bohaterowie zauważyli, że doszło do jakiegoś wypadku. Okazało się, iż pędzący samochód potrącił i zabił na miejscu Myrtle Wilson.

Dotarłszy do domu, Nick ustalił, że samochód, który spowodował wypadek, prowadziła Daisy. Gatsby gotów był jednak wziąć całą winę na siebie.

W tym czasie wstrząśnięty Wilson rozpoczął poszukiwania kierowcy feralnego samochodu. Ostatecznie trafił do domu Gatsby’ego i zastrzelił mężczyznę. Następnie skierował lufę w stronę swojej głowy i wystrzelił.

Nick został sam z obowiązkiem zorganizowania pogrzebu sąsiada. Tom i Daisy wyjechali gdzieś potajemnie, a żaden ze znajomych i uczestników przyjęć organizowanych przez Gatsby’ego nie zdawał się specjalnie przejmować śmiercią mężczyzny. Jedynie jego ojciec postanowił przyjechać i pochować syna.

Wkrótce Nick zdecydował się na opuszczenie okolicy Nowego Yorku i zerwanie znajomości z Jordan. Był ogromnie rozczarowany stylem życia ludzi, których tam spotkał. Przed wyjazdem narrator jeszcze raz zobaczył Toma. Odmówił wtedy podania mu ręki, gdyż domyślał się, że to mąż Daisy powiedział Wilsonowi, że Gatsby prowadził samochód (Nick śledził Wilsona, gdy ten dostał się do posiadłości sąsiada).

Tuż przed wyjazdem Nick wstąpił do ogrodu sąsiada. Wiedział, że kiedy pierwszy raz zobaczył Gatsby’ego, mężczyzna wpatrywał się w światło posiadłości Buchananów. Pomyślał wtedy, że Gatsby przebył naprawdę długą drogę i był już blisko celu, ale marzenia wciąż pozostawały za nim.

Tak oto dążymy naprzód, kierując łodzie pod prąd, który nieustannie znosi nas w przeszłość.

Problematyka

„Wielki Gatsby” Francisa Scotta Fitzgeralda to powieść obyczajowa, której akcja osadzona jest na początku lat 20. XX stulecia, a więc w okresie dynamicznego rozwoju gospodarki, wprowadzenia prohibicji, działalności zorganizowanych grup przestępczych oraz przemian obyczajowych.

Główny bohater oraz narrator powieści - Nick Carraway - to dwudziestodziewięcioletni absolwent Yale, który w momencie rozpoczęcia akcji przybywa do West Egg, fikcyjnego miasteczka znajdującego się na Long Island. W nowym środowisku Carraway poznaje styl życia młodych, aspirujących do wyższych sfer Amerykanów.

Najważniejszymi zagadnieniami poruszonymi w powieści F.S. Fitzgeralda są tematy materializmu, relacji międzyludzkich oraz wpływu pochodzenia na dalszy przebieg życia.

Przybywając do East Egg, Nick odwiedzia Daisy i Toma Buchananów (Daisy jest jego kuzynką). Wejście w świat miliarderów jest dla narratora ogromnym przeżyciem, jednak to nie pieniądze są tym, co wywiera na nim największe wrażenie. Z wielkim zdumieniem obserwuje on rozluźniające się relacje, które łączą jego kuzynkę z mężem. Daisy ceni sobie majątek partnera i dla możliwości korzystania z niego przymyka oko na jego liczne romanse (np. z Myrtle). Sam Tom nawet nie stara się utrzymywać w tajemnicy swoich dodatkowych związków. Między małżeństwem funkcjonuje więc swego rodzaju zgoda na takie postępowanie.

Relacje między postaciami, które spotyka Nick, często są powierzchowne i sprowadzają się do wspólnego korzystania z uciech, jakie może nieść odpowiednio zachęcone pieniędzmi życie. Przecież nawet stali bywalcy przyjęć organizowanych przez Gatsby’ego nie przychodzą na jego pogrzeb, gdy zostaje zamordowany, a pamięć o niezwykle zamożnym człowieku znikąd ginie bardzo szybko.

Tytułowy bohater - Jay Gatsby - pochodził z Dakoty i wywodził się z ubogiej farmerskiej rodziny. Swój ogromny majątek zgromadził on, biorąc udział w różnych szemranych interesach i współpracując z grupami przestępczymi. Jednakże pomimo naprawdę pokaźnych zasobów gotówki nigdy nie zdobył on prawdziwego uznania ani szacunku.

Jako niezwykle interesująca jawi się relacja Gatsby’ego i Daisy. Para poznała się jeszcze w czasach, gdy tytułowy bohater należał do niższych warstw społecznego. Chociaż między młodymi ludźmi narodziło się uczucie, musieli oni się rozstać, gdyż mężczyzna nie był w stanie zapewnić swojej wybrance dobrego i komfortowego życia. To właśnie miłość do Daisy stała się dla Gatsby’ego impulsem do zmiany swojego losu. I kiedy wydawało mu się, że odzyska kobietę, z którą dzieli wspólną przyszłość, poniósł klęskę. Po pierwsze - Daisy była zbyt przywiązana do stylu życia gwarantowanego jej przez męża oraz zbytnio ceniła sobie swoją pozycję społeczną. Po drugie - zazdrosny Tom postanowił wyeliminować rywala.