W 1568 roku Mikołaj Rej opublikował tzw. „Zwierciadło”, utwór łączący fragmenty wierszowane i prozę. Prozą właśnie spisana została jego część znana jako „Żywot człowieka poćciwego”(„Żywot człowieka poczciwego”). Autor przedstawił w nim własną wizję życia dobrego i harmonijnego.
Podkreślić trzeba, iż wielu twórców dobry renesansu bądź pisało utwory dydaktyczne, bądź umieszczało w swoich dziełach fragmenty o takim charakterze. Z dzisiejszego punktu widzenia rady te mogą wyglądać dość oryginalnie – oprócz wskazówek o charakterze religijnym i moralnym dzielono się z czytelnikiem poradami żywieniowymi lub pedagogicznymi. Było to oczywiście w pełni zamierzone: książka zawierać miała wszystkie informacje, jakie są potrzebne, by „zaplanować” dobre życie.
Rej nie odszedł od tego schematu. Również w „Żywocie” znaleźć można sugestie, jak się odżywiać, jakie zdobyć wykształcenie, jakie radości czerpać z poszczególnych pór roku i jak przygotować się na śmierć.
Bohaterem „Żywotu” jest szlachcic, którego imienia nie poznajemy. Jest to zabieg celowy, nie chodzi o konkretną osobę, tylko o ideę człowieka dobrego (poczciwego), prowadzącego porządne życie.
Traktat Reja dzieli się na trzy księgi – poświęcone zostały kolejnym etapom żywota ludzkiego. I tak pierwsza omawia dzieciństwo i młodość, druga okres dojrzały, trzecia zaś starość. W księdze drugiej znajduje się rozdział XVI, w którym przedstawiony zostaje cykl pór roku.
Rej zaleca rzeczy takie, jak edukacja (ale głównie praktyczna, dotycząca gospodarstwa), lektura (dającą natchnienie do dobrych czynów i poprawę humoru), umiarkowanie w jedzeniu i picu. Małżeństwo uznaje za szczególnie miłe Bogu, ale powinno zostać zawarte z rozsądku – ponieważ małżeństwa z miłości mogą być pełne kłótni, gdy obie strony nie czują się zaspokojone finansowo. Służba publiczna jest według autora rzeczą godną, zwłaszcza w charakterze posła albo senatora.
Na starość można cieszyć się widokiem wnuków i gospodarstwa. Nie należy natomiast lękać się śmierci:
Także i ty, mój namilszy bracie, gdyżeś się przebił przez ty rozmaite burdy świata tego, jako przez srogie wojska przeciwko sobie nasadzone, już się nic nie lękaj przypuścić ku szturmu na tego ostateczniejszego nieprzyjaciela swego, na tę obłudną śmierć, którać nic żadnymi strzelbami uczynić nie może, boć barzo zemdlona a osłabiona jest. Poraziłci ją dawno Pan twój i leży jako obumarła pod nogami Jego.
Dzieło Reja przepełnione jest poczuciem harmonii. Już pierwsza księga zaczyna się od wspomnienia Adama i Ewy – odniesienie do Biblii oznacza konieczność uzgadniania spraw tego świata z metafizycznym porządkiem rzeczy. Ład i porządek płyną od Boga, więc trzeba być posłusznym jego prawom. Istotne jest również życie w zgodzie z naturą – rytm pór roku jest nieubłagany. Nie jest to jednak złe, ponieważ każda z pór daje człowiekowi jakieś „rozkosze”. Latem może to być widok owocujących drzew, jesienią polowanie, zaś zimą odpoczynek przy bliskich. Dobre relacje należy też zachować z innymi grupami społecznymi – należy dbać o dobro kraju i nie dręczyć chłopstwa. Umiar trzeba utrzymać także w sprawach ciała, ponieważ obżarstwo i pijaństwo niszczą je. W ten sposób „Żywot” staje się wielkim peanem na część „złotego środka” i dobrych relacji z wszystkimi elementami świata.