Sekwencja zredagowana w XIII wieku przez włoskiego franciszkanina Jacopone'a da Todi, zatytułowana „Stabat Mater Dolorosa”, stała się ważnym punktem odniesienia dla średniowiecznej poezji całej Europy. Wśród polskich dzieł poetyckich wieków średnich również nie zabrakło tekstu realizującego motyw Matki Boleściwej stojącej pod krzyżem. Jest nim „Lament Świętokrzyski”, jedno z najbardziej kunsztownych dzieł tego okresu zredagowane w języku polskim.
Jak w łacińskim oryginale, tak w polskiej pieśni spotykamy postać Maryi, która stojąc pod krzyżem, na którym umiera jej Syn, razem z Nim bierze udział w dziele odkupienia ludzkości. Paralela pomiędzy fizycznym bólem Jezusa i głębokim emocjonalnym cierpieniem Maryi sprawia, że staje się ona Współodkupicielką. Ich cierpienie nie jest bezzasadne, ma oczywiście swoje teologiczne uzasadnienie, zgodnie z którym śmierć Jezusa na krzyżu stanowi podstawę zbawienia ludzkości od grzechu pierworodnego. Maryja, jako Matka Boleściwa, staje się, dzięki swemu matczynemu poświęceniu, pierwszą pośredniczką między sprawami boskimi i ziemskimi.
W przeciwieństwie do łacińskiej sekwencji, gdzie podmiotem lirycznym jest osoba przyglądająca się cierpieniu Maryi i zwracająca się do ludzi w jej imieniu, w „Lamencie Świętokrzyskim” mamy do czynienia z monologiem samej Matki Jezusa, która wzywa ludzi do wysłuchania jej smutnej historii. Odwołuje się ona również do empatii matek, życząc im przy tym, by same nie musiały znosić podobnych udręk („Proścież Boga, wy miłe i żądne maciory, / By wam nad dziatkami nie były taki pozory (...)”). Dzięki temu, że osoba mówiąca wiersza jest cierpiącą matką, wypowiadającą się we własnym imieniu, tekst poetycki nabiera znamion intymnego zwierzenia, a wyrażone w nim uczucia zdają się być zdecydowanie bardziej autentyczne.
Wysłowienie bólu towarzyszącego Matce Bożej, która stojąc pod krzyżem rozstaje się ze swoim jedynym dzieckiem, jest stałym elementem motywu „Stabat Mater Dolorosa”. Skarga skierowana do ludzi, za których Jezus ponosi śmierć, ma oczywiście wymiar teologiczny, gdyż powinna skłonić wiernych do refleksji i współczucia oraz do walki z własnymi słabościami.
Dwie podzielone murem części zamku oraz dwóch bohaterów między którymi wznosi się mur niezgody - tak można pokrótce zarysować fabułę „Zemsty”...
Niegdyś podróże zarezerwowane były tylko dla nielicznych. Przed wiekami przemieszczanie się z jednego miejsca na drugie było długotrwałe drogie i niebezpieczne....
Współczesny człowiek często słyszy radę by „być sobą”. Zachęcają nas do tego pisarze aktorzy dziennikarze. Często sprawiać to może zabawne wrażenie...
Renesans uchodzi za epokę w której ponownie odkryto pewne uroki życia „zapomniane” w średniowieczu. Wrócono do realistycznego przedstawiania ludzkiego...
Drogi Wojtku!Postanowiłem do Ciebie napisać ponieważ zbliżają się wakacje. Mam nadzieję że nie masz jeszcze żadnych planów ponieważ mam dla Ciebie propozycję....
„Potop” Henryka Sienkiewicza jest dziełem niezwykle dynamicznym przykuwającym uwagę czytelnika zaskakującymi zwrotami akcji emocjonującymi potyczkami i wielkimi...
Greccy bogowie z pewnością należeli do postaci z tzw. „charakterem”. Nieobce były im czysto ludzkie namiętności – gniew skłonność do romansów...
Obraz przedstawiający scenę bitwy na polach Grunwaldu pomiędzy wojskami Władysława Jagiełły a żołnierzami zakonu krzyżackiego ukazuje epicentrum walki dwóch...
Historia miłości Stanisława Wokulskiego do Izabeli Łęckiej która została przedstawiona w „Lalce” Bolesława Prusa skłania do refleksji nad istotą tego...
