Biografia
Honore de Balzac to jeden z najważniejszych twórców wielkiej powieści europejskiej. Urodził się w 1799 roku we Francji, w Tours w rodzinie, która zyskała tytuł szlachecki w okresie rewolucji francuskiej. W rodzinnym mieście ukończył szkołę średnią, a następnie podjął studia prawnicze na paryskiej Sorbonie. Jednocześnie praktykował w kancelariach notarialnych i adwokackich. Pisarz przerwał jednak studia na rzecz założenia własnej drukarni i wydawnictwa. Przedsięwzięcie to okazało się finansową klęską, co wpędziło Balzaca w poważne długi, które towarzyszyły mu niemal do końca życia.
Po zaprzestaniu prowadzenia własnego biznesu Balzac zajął się na poważnie twórczością literacką. Wkrótce zyskał uznanie i sławę przede wszystkim jako twórca powieści. W 1850 roku ożenił się z Eweliną Hańską; ślub był ukoronowaniem blisko dziesięcioletniego narzeczeństwa, hrabina Hańska długo starała się bowiem o cesarską zgodę na zawarcie tego małżeństwa. Niestety w tym samym roku (w październiku) Balzac zmarł.
Charakterystyka twórczości
Balzac zapisał się na kartach historii literatury jako jeden z czołowych twórców klasycznej powieści realistycznej. Pierwsze próby literackie podejmował jeszcze w szkole średniej, rzeczywistym debiutem pisarza była jednak powieść „Szuanie” z 1829 roku. W tym samym czasie Balzac zaczął tworzyć swoje opus magnum – czyli cykl „Komedia ludzka”, na który składa się 130 utworów (powieści i opowiadań). Są to dzieła pogrupowane w Studia obyczajowe, Studia filozoficzne oraz Studia analityczne. Centralnym ogniwem cyklu jest powieść „Ojciec Goriot” (1835), której akcja toczy się w Paryżu w okresie restauracji Burbonów. Balzac posłużył się tu metodą realistyczną, jego powieść obfituje bowiem w liczne szczegóły, a perypetie bohaterów są mocno osadzone w konkretnych okolicznościach historycznych. Występuje tu trzecioosobowy, wszechwiedzący narrator, który wyraża również oceny postępowania bohaterów.
Jednocześnie w dziejach Balzakowskich postaci odbija się prawda o istocie nowożytnej cywilizacji, zdominowanej przez nadrzędną rolę pieniądza wyznaczającego nie tylko pozycję społeczną, ale również jakość relacji międzyludzkich. Dzieła Balzaca mają zatem wymiar społeczno-obyczajowy, w motywacjach bohaterów uwzględniają bowiem nie tylko czynniki psychologiczne, ale również środowiskowe i historyczne.
W „Komedii ludzkiej” dużą rolę odgrywa anatomia związków damsko-męskich. „Fizjologia małżeństwa”, „Małe niedole pożycia małżeńskiego” czy „Małżeństwo koleżeńskie” to drobiazgowe, a jednocześnie dość pesymistyczne studia międzyludzkich relacji. Z kolei „Stracone złudzenia” to ważny głos na temat konfrontacji młodzieńczych marzeń z brutalną rzeczywistością oraz wzajemnych związków sztuki i pieniądza. Inne ważniejsze części „Komedii ludzkiej” to „Studium kobiety”, „Jaszczur” czy „Przeklęty syn”.