Unikalne i sprawdzone teksty

Dżuma - opracowanie, problematyka, bohaterowie

Geneza, czas i miejsce akcji

„Dżuma” pozostaje najbardziej znaną książką noblisty Alberta Camusa. Powieść ukazała się w 1947 roku, tuż po II wojnie światowej. I właśnie jako twórcze „przetworzenie” doświadczeń tego konfliktu można ją odczytywać. Tytułowa zaraz staje się bowiem symbolem sytuacji nadzwyczajnej – i pozwala autorowi snuć rozważania nad reakcjami ludzi wobec kataklizmu.

Mimo parabolicznego charakteru, opowieść ma formę literatury realistycznej. Akcja rozgrywa się w latach czterdziestych (w niesprecyzowanym roku), w algierskim Oranie. Algiera była wówczas francuską kolonią i z niej pochodził sam Camus.

Bohaterowie, problematyka

Reakcje ludzi na zło autor analizuje przez figury najważniejszych bohaterów. Głównym jest Bernard Rieux, lekarz zwalczający epidemię dżumy. Dowiadujemy się też na końcu książki, że jest on też jej narratorem. Jego przyjacielem (i niejako drugim narratorem – fragmenty jego notatek są bowiem wprost przytaczane) jest Jean Tarrou. Obaj reprezentują postawę humanistyczną. Pracują dla dobra ludzi, chociaż nie powoduje nimi religia. Ateizm nie jest sprzeczny z moralnością. Ateista uznaje, że świat sam w sobie nie ma sensu, jednak czynienie dobra może nadać mu ten sens. Rieux i Tarrou za swoją służbę ludziom płacą jednak dużą cenę – Tarrou umiera zarażony dżumą, Rieux zaś nie może być obecny przy śmierci swojej żony, która umiera w oddaleniu od Oranu.

Innym przykładem „świeckiego” podejścia do problemu cierpienia jest Raymond Rambert. To francuski dziennikarz, którego do Oranu przygnało poszukiwanie tematu na reportaż. Zamknięty w odizolowanym od świata mieście pragnie uciec. Chce żyć z ukochaną, nie zaś skonać razem z chorymi. Rieux tłumaczy mu, że ucieczka z miasta jest ryzykowana – nie wiadomo przecież, czy sam jest zdrowy i czy nie rozniesie epidemii. Rambert odrzuca jednak ten tok rozumowania Jest indywidualistą i koncentruje się na własnym szczęściu. Jednak w dalszej części powieści zmienia zdanie – postanawia zostać i pomagać Rieux. Indywidualista zaczyna rozumieć społeczny wymiar życia człowieka.

Ojciec Paneloux to jezuita. Początkowo uznaje on dżumę za karę bożą za grzechy. Jednak to abstrakcyjne rozumowanie nie wytrzymuje próby czasu. Kontakt z chorymi sprawia, że Paneloux zaczyna rozumieć skomplikowanie losy człowieka na ziemi. Umiera, służąc chorym, w zgodzie z własnym sumieniem i intelektem.

Rentier Cottard pozostaje najdziwniejszą z postaci powieści. To niedoszły samobójca, który w czasie zarazy czuje się jak ryba w wodzie, zaś po jej ustaniu popada w obłęd. Być może dzieje się tak z powody lęku przed odpowiedzialnością za dawne zbrodnie. A być może jest on z kategorii ludzi, którzy muszą żyć „na krawędzi”.

„Dżuma” to powieść parabola. Można ją uznać za alegoryczną opowieść o II wojnie światowej i kontakcie człowieka z demoniczną ideologią. Sama dżuma byłaby tu więc symbolem nazizmu. Jednak równie dobrze możemy stwierdzić, że powieść Camusa to uniwersalna historia o losie człowieka, zmagającego się z ze złem świata. Równie aktualna tuż po 1945, jak i dzisiaj.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Mit o Prometeuszu - streszczenie...

Streszczenie Prometeusz który był jednym z tytanów uznawany jest za stwórcę człowieka. Wykradł kilka iskier z rydwanu słońca i z tego stworzył ludzką...

O książce – interpretacja i...

Wiesz Czesława Miłosza „O książce” pochodzi z 1934 roku. W tym okresie przyszły noblista działał w wileńskiej grupie poetyckiej „Żagary” a jego...

Zbrodnia i kara – opracowanie...

Geneza Fiodor Dostojewski pisał „Zbrodnię i karę” w latach 1865 – 1866. Powieść ukazywała się w odcinkach na łamach czasopisma „Ruskij Wiestnik”....

Antygona Sofokles - opracowanie...

Geneza „Antygona” to antyczna tragedia grecka autorstwa Sofoklesa. Jest jednym z siedmiu zachowanych w całości utworów tego twórcy. Sofokles często...

Piosenka pasterska – interpretacja...

W „Piosence pasterskiej” Czesław Miłosz odwołuje się do toposu arkadii. Wizja krainy szczęśliwości wiecznej wiosny i dostatku od stuleci pojawiała się w...

„Kronika polska” Galla Anonima...

Geneza Według ustaleń historyków literatury (mam tu na myśli przede wszystkim Mariana Plezię) utwór pisany był na zlecenie najpewniej jakiegoś dostojnika...

Nie masz i po drugi raz nie masz...

W Pieśni XII (Niemasz i po drugi raz niemasz wątpliwości) Kochanowski porusza temat zaskakują swoją aktualnością. Otóż odnosi się do zazdrości która zawsze...

Szewcy – opracowanie interpretacja...

Geneza „Szewcy” to ostatni dramat Stanisława Ignacego Witkiewicza. Dzieło powstawało aż przez siedem lat (1927 - 1934) co związane było z rozczarowaniem autora...

Krótka rozprawa między trzeba...

Streszczenie: „Krótka rozprawa...” została wydana przez Reja w 1543 roku w Krakowie pod pseudonimem Ambroży Korczbok Rożek. Jej pełen tytuł to „Krótka...