„Dżuma” jest powieścią Alberta Camusa, jednym z najważniejszych dzieł francuskiego noblisty. Opublikowana została po raz pierwszy w 1947 roku, tuż po II wojnie światowej. Data publikacji stanowić może jeden z kluczy do odczytania tytułu książki, a zarazem jej znaczenia.
Na podstawowym poziomie interpretacja tytuły wydaje się oczywista. Mamy do czynienia z książką o epidemii dżumy, która nazywa się „Dżuma”. Nic dodać, nic ująć. To jakby powieść o rejsie przez ocean zatytułować „Statek” albo … „Transatlantyk”. Ale przecież mamy „Transatlantyk” Witolda Gombrowicza i bynajmniej nie jest to dzieło podróżnicze. Tak samo „Dżuma” nie jest zwykłą powieścią o zarazie.
Tytułowa choroba jest bowiem symbolem. Zaraz to coś, co wykracza poza normalne koleje życia ludzi, swego rodzaju czas poza czasem. W jej warunkach każdy może spodziewać się bliskiej śmierci, nikt nie jest bezpieczny. Życia traci wszelką przewidywalność, dawne reguły przestają obowiązywać. Czy ten opis coś przypomina? Oczywiście – chodzi o II wojnę światową. Konflikt lat 1939-1945 rzucił miliony Europejczyków w świat, który wydawał się nie mieć nic wspólnego z tym, co znali sprzed wojny. Czesław Miłosz wspominał, że „człowiek przedwojenny” nauczony był, że ma prawa – natomiast człowiek czasu wojny musiał liczyć się z tym, że zostanie zastrzelony wyłącznie z powodu własnego pochodzenia lub przez kaprys totalitarnych (nazistowskich i komunistycznych) prześladowców. Żydzi, zmierzający do komór gazowych do ostatnich chwil nie wierzyli w to, że czeka ich śmierć – ludziom po prostu nie mieściło się w głowach, że mordy mogą być masowe i tak bardzo bezcelowe. Camus w „Dżumie” opisuje ten świat ekstremalnego załamania reguł. Jego powieść miała być analizą postaw Europejczyków wobec totalitarnego zła, które „eksplodowało w XX wieku”(według sformułowania Jana Pawła II).
„Dżuma” to jednak nie tylko „rozliczenie” ze współczesnością. Epidemie dżumy zdarzały się wielokrotnie od czasów średniowiecza. Ojciec Paneloux, jeden z bohaterów powieści, wielokrotnie przywołuje w kazaniach te niegdysiejsze ataki zarazy. Camus w ten sposób wskazuje na uniwersalność problematyki swojej powieści. Zło zaatakowało Europę w czasie II wojny światowej. Ale to nie był pierwszy i zapewne nie ostatni szturm, jaki potworność i barbarzyństwo przypuściły na cywilizację. Człowiek musi pozostawać ciągle czujnym – bo nigdy nie wiadomo, czy my sami nie zmienimy się kiedyś w demony, pozwalając by nienawiść i nietolerancja zapanowały nad naszymi duszami.
„Ferdydurke” jest powieścią przesyconą groteską. Przejawia się ona zarówno w fabule utworu jak i w sposobie jej prezentacji a więc konstrukcji języku...
„Chłopi” Władysława Reymonta są powieścią małopolską na co wskazują cechy narracji stylu a także kompozycji i konstrukcji świata przedstawionego. Narracja...
Moja szkoła to niezwykle piękny stary budynek którego jedna ze ścian pokryta jest pnącym bluszczem. Gdybym miał wyobrazić ją sobie za sto lat myślę że jej wygląd...
„Szkoła ateńska” to fresk który został stworzony przez artystę o nazwisku Rafael Santi. Dzieło powstało w epoce renesansu. Znajdujący się w Pałacu...
Wiele osób uważa że w samotności można się jedynie nudzić. Ja jednak myślę że czasem warto spędzić czas samemu bez innych osób. Jeśli mądrze się go...
Akcja „Potopu” Henryka Sienkiewicza rozgrywa się w okresie szwedzkiego najazdu na Rzeczpospolitą który miał miejsce w latach 1655 – 1660. Autor bazując...
Definicja Stoicyzm to obok epikureizmu jedna z najważniejszych szkół filozoficznych powstała w starożytności. Za jego twórcę uważa się Zenona z Kition....
Danusia Gawlikówna i Elza (Elżbieta) Jezierska to dwie główne bohaterki powieści Jadwigi Korczakowskiej pt. „Spotkanie nad morzem”. Obie mają po...
„Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej nie jest typową powieścią tendencyjną jak np. inna książka pisarki pt. „Marta”. Można jednak wskazać w tym dziele...
