„Gdy tu mój trup” to wiersz Adama Mickiewicza, który zaliczany jest do grupy tzw. liryków lozańskich. Teksty te powstawały najprawdopodobniej w okresie 1839 - 1840 i nie zostały opublikowane za życia wieszcza. Istnieją podejrzenia, że zachowała się jedynie niewielka część jego ówczesnego dorobku, która zdradza stopniową przemianę zachodzącą w twórczości poety - stopniowy zwrot w stronę nowej retoryki, podejmowanie tematów bardziej osobistych, intymnych (wyraźnie zaznaczająca swą obecność w utworach próba rozliczenia z dotychczasowym życiem).
Analiza
Dzieło składa się z czterech tetrastychów napisanych regularnym jedenastozgłoskowcem. Pojawiają się w nim rymy parzyste (strofa pierwsza) oraz przeplatane (pozostałe zwrotki). Są to rymy żeńskie, dominują wśród nich dokładne, chociaż dostrzec można także niedokładne (np. stoi : mojej).
„Gdy tu mój trup” jest wierszem obfitującym w różnorodne środki stylistyczne. Już na początku uwagę zwraca apostrofa (Gdy tu mój trup w pośrodku was zasiada) wzbogacona następnie parentezą (ach). Pojawia się także uosobienia (trup głośno gada, dusza błąka się i narzeka) oraz epitety (bujna i wonna trawa) oraz porównanie (wpośród zbóż jak w toni wód się kąpa), których celem jest malowanie nastrojowego krajobrazu. Ponadto w ostatnich strofach znajduje się paralelizm składniowy podkreślający piękno rodzinnego pejzażu, jego bliskość sercu podmiotu lirycznego.
Kompozycja wiersza jest wyraźnie dwudzielna. Jego pierwsza część (dwie zwrotki) opisuje sytuację, w jakiej znajduje się ja mówiące, sygnalizując zarazem, że jego dusza wymyka się z tej przestrzeni. Druga część opisuje zaś wyimaginowaną podróż, której celem staje się dawno opuszczony, lecz wciąż żyjący w pamięci kraj.
Interpretacja
Pierwsze słowa podmiotu lirycznego ukazują jego rozdarcie. Obecność fizyczna jest jedynie powierzchowna, niepoparta myślą ani uczuciem, gdyż dusza, odpowiedzialna w domyśle za tę sferę, znajduje się gdzie indziej, w odległej przestrzeni. Dlatego, chociaż docenia on otaczającą go rzeczywistość, skazana jest ona na porażkę w zestawieniu z obrazami, które przewijają się w jego pragnieniach i marzeniach.
Owa przestrzeń duszy namalowana zostaje barwami znanymi z sielanek. Wśród wrzącej pracy, codziennych trosk i radosnej zabawy ja mówiące odnajduje harmonię i spokój. Pomaga mu w tym rodzima przyroda - wiejski krajobraz wyścielony bujną trawą i upstrzony motylami i wróblami. Takie ukazanie rodzimego pejzażu, skontrastowanego w dodatku z miejscem obecnego pobytu podmiotu lirycznego, podkreśla tęsknotę i ból rozstania, jakie obecne są w jego życiu.
Jednak aspekt emocjonalny nie wyczerpuje w pełni tematu utworu. W drugiej strofie wiersza wyraźnie zaznaczony zostaje fakt, iż przestrzeń pobytu duszy wiąże się także ze sferą intelektualną - Jest u mnie kraj, ojczyzna myśli mojej. Koncept ten odwołuje się do obszaru wolnego od granic administracyjnych i politycznych, jednoczącego ludzi o podobnych poglądach, zbliżonych przekonaniach.
„Gdy tu mój trup” to dzieło w znacznej mierze związane z biografią autora i coraz silniejszym piętnem emigracji. Akcentuje ono złożoność stanu tęsknoty, ukazując jego płaszczyznę emocjonalną oraz intelektualną. Tajemnicza istota świecąca jako jutrzenka, która przywołana zostaje w ostatniej strofie, może być rozumiana zarówno przez sferę uczuć (piękno krainy, radość związana z przebywaniem w nią), ale także za pośrednictwem rozumuu (wyobrażenie wzniosłej idei, wartości).
Interpretacja Mit o Heraklesie to opowieść o bohaterze który stał się późniejszym wzorcem do naśladowania dla Tezeusza. Mityczny Herakles to osoba niezwykle...
StreszczenieDzeus był władcą Olimpu, który panował również nad piorunami i burzami. Niezwykle potężny bóg lubił przechwalać się s
„Dlaczego klasycy” to wiersz Zbigniewa Herberta który stanowi refleksję nad kanonem wartości etycznych oraz sztuką. Poeta dokonuje wyrazistego przeciwstawienia...
Geneza Od 1831 r. Juliusz Słowacki przebywał na emigracji. Opuścił ojczyznę ze względu na ważną misję dyplomatyczną jaką mu powierzono. Odwiedziwszy Londyn –...
Streszczenie Dante w trzydziestym piątym roku swojego życia w nocy poprzedzającej Wielki Piątek odnajduje się w alegorycznie pojmowanym ciemnym lesie. Próbując się...
Dawno temu przed wiekami ziemie polskie były grabione przez okrutnych bezlitosnych Tatarów. Kraków również znajdował się w poważnym niebezpieczeństwie....
Antoni Słonimski napisał wiersz „Alarm” w 1940 roku. Tematem utworu jest atak hitlerowskich Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 roku i naloty bombowe na Warszawę....
Geneza „Wesele w Atomicach” to krótkie opowiadanie Sławomira Mrożka które weszło w skład zbioru o tym samym tytule. Opublikowany został on w 1959...
Streszczenie Tom I Rozdział pierwszy: Jak wygląda firma J. Mincel i S. Wokulski przez szkło butelek? W renomowanej jadłodajni gdzieś na terenie Warszawy zamożni ludzie...