Unikalne i sprawdzone teksty

Polały się łzy me czyste – interpretacja i analiza

Do liryków lozańskich zalicza się utwory napisane przez Adama Mickiewicza w latach 1839 – 1840, podczas pobytu w Lozannie. Są to wiersze odróżniające się od wcześniejszych dokonań artystycznych poety – cechują się prostotą, odejściem od rozbudowanej retoryki i szczególną intymnością, gdyż poruszają tematy bardzo osobiste, a zarazem obecne w ogólnoludzkim doświadczeniu. Jednym z najwyraźniejszych przykładów jest wiersz o incipicie „Polały się łzy me czyste…”.

Analiza

Utwór ten cechuje się nadzwyczajną zwięzłością. Składa się z zaledwie pięciu wersów – dwóch stanowiących swoistą ramę (Polały się łzy me czyste, rzęsiste), otwierającą i zamykającą dzieło, oraz trzech linijek odnoszących się do kolejnych etapów ludzkiego życia. Mimo to jego struktura jest złożona i zróżnicowana. Pojawiają się w nim rymy wewnętrzne (sielskie : anielskie), żeńskie, a obok nich dostrzec można rymy klauzulowe o układzie abcba (rym homonimiczny i rym niedokładny). Liczba sylab w poszczególnych wersach jest różna – 11, 10, 10, 8, 11 – nie jest to także wiersz toniczny, co nadaje dziełu charakterystyczny, nowatorski rytm.

Szczególnie bogata jest warstwa brzmieniowa dzieła. Anafora (na rozpoczynające kolejne wersy), rymy wewnętrzne oraz instrumentacja głoskowa (nagromadzenie głosek szczelinowych i zwarto – wybuchowych w odpowiednim ułożeniu) sprawiają, że tekst zdaje się imitować kapiące i spadające z pluskiem krople.

Interesujące są także środki stylistyczne, których użył poeta. Uwagę zwracają rozbudowane, dwuczłonowe epitety metaforyczne (łzy czyste, rzęsiste; dzieciństwo sielskie, anielskie; młodość górna i chmurna) oraz powtórzenia. Ich nagromadzenie w wierszu liczącym zaledwie 28 słów jest dość znaczne, przez co utwór zamyka w sobie wiele ukrytych sensów.

Interpretacja

Wiersz jest przykładem liryki bezpośredniej, wyznaniowej. Pierwszy wers buduje melancholijny nastrój, a kolejne stanowią zwrot w stronę przeszłości. Dzieciństwo określone zostaje jako sielskie i anielskie, a więc zaczerpnięte z sielanek, rajskie, wspaniałe. Z kolei młodość górna i durna, czyli zmierzająca ku wysokim ideałom, lecz naiwna, zbyt łatwowierna i bezkrytyczna. Zaś ostatni etap – wiek męski – nazwany zostaje wiekiem klęski, co zawiera w sobie największy ładunek goryczy i rozczarowania.

„Polały się łzy me…” może być więc traktowany jako dzieło mające przeprowadzić rozrachunek z przeszłością. Szczere i obfite łzy kapią więc na kolejne etapy biografii podmiotu lirycznego. W wypadku dzieciństwa są to krople niosące tęsknotę, ból spowodowany przeminięciem tego okresu. Te spływające na młodość zdają się łączyć krytykę jej łatwowierności z żalem wynikającym z porzucenia, niemożliwości zrealizowania ważnych idei. Zaś ostatnie, te najbardziej aktualne – zdają się w całości składać się z goryczy. W kontekście biografii wielkiego poety konstrukcja ta jawi się jako niezwykle szczera, oddająca nawarstwiające się w jego życiu problemy, wśród których historycy literatury wymieniają m. in. sytuację rodzinną, los emigranta i wiecznego tułacza oraz wciąż silną troskę o ojczyznę. Łzy te mają charakter terapeutyczny, oczyszczający, ale stanowią także zapowiedź czegoś nowego, zmiany (widocznej także w poetyce Mickiewicza), obrania nowego kierunku.
Dzieło romantycznego poety jest także utworem uniwersalnym, wpisującym się w życie każdego człowieka. Ten pozornie banalny fakt, wynikający z dość ogólnego charakteru wiersza, podkreśla nieuchronność przemijania i zmienność ludzkiego życia.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Ogród przedziwny – interpretacja...

„Ogród przedziwny” Leopolda Staffa to wiersz pochodzący z tomu „Uśmiechy godzin” (1910). Poeta wyraża w nim zachwyt nad pięknem świata opowiada...

Wierna rzeka – opracowanie interpretacja...

Geneza „Wierna rzeka” jest powieścią Stefana Żeromskiego poświęconą powstaniu styczniowemu (1863). W zamyśle miała być częścią cyklu opisującego losy...

Anaruk chłopiec z Grenlandii –...

Geneza „Anaruk chłopiec z Grenlandii” to sympatyczna opowieść o życiu zwyczajach i wierzeniach Eskimosów zamieszkujących Grenlandię. Główny i...

Księga Psalmów – ogólna charakterystyka...

Uznaje się że „Księga Psalmów” powstała pomiędzy XI a III w. p.n.e. za sprawą Dawida. Pierwotnie „Księga Psalmów” była pisana w...

Dlaczego w X i XI wieku rozpowszechniono...

X i XI wiek to okres kształtowania się Polski jako państwa. W 966 roku Mieszko I przyjął chrzest włączając swój kraj w chrześcijańską Europę. Jednak wiara...

Dzieci z Bullerbyn – streszczenie...

Streszczenie Pewna dziewczynka o imieniu Lisa ma siedem lat i mieszka w Bullerbyn – niedużej wiosce na południu Szwecji. Ma dwóch braci – ośmioletniego...

Cechy klasyczne i romantyczne w...

„Oda do młodości” to utwór który stanowi przedstawienie cech klasycznych i romantycznych na zasadzie kontrastów. Dostrzec można krytykę klasycznego...

Mit o wojnie trojańskiej - streszczenie...

StreszczenieTetyda jak głosiła przepowiednia na świat miała wydać syna który będzie potężniejszy niż jego ojciec. Mimo to Peleus postanowił wziąć ślub z boginią....

Wichrowe wzgórza – streszczenie...

Streszczenie skrótowe W roku 1801 pan Lockwood (jeden z narratorów powieści zamożny gentleman z południa Anglii) przybył do Yorkshire gdzie wynajął posiadłość...