Geneza
Powieść Antoniego Libery „Madame” ukazała się w 1998 roku. Autor wysłał ją na konkurs wydawnictwa Znak, jednak pracował nad nią już od kilku lat. Powieść doczekała się powszechnego uznania krytyki i została przełożona na wiele języków obcych.
Bohaterowie, streszczenie skrótowe
Główny bohater jest zarazem narratorem. Główna część książki opisuje jego licealne perypetie. Dowiadujemy się, że jest osobą bardzo oczytaną i kulturalną. Świetnie zna francuski i angielski, można w nim też poznać konesera muzyki jazzowej. Fascynacją naszego bohatera pozostaje przeszłość – wydaje mu się, że jego czas są szaro-bure i pozbawione wszelkiej oryginalności. Ze wszystkich sił stara się więc organizować wydarzenia, które rozwieją nudę Polski lat sześćdziesiątych – przynajmniej na szkolną skalę. Jednak kolejne przedsięwzięcia artystyczne spalają na panewce, blokowane przez grono pedagogiczne. Bohater dowiaduje się jednak po latach od ucznia swojej szkoły, że stał się – mimo wszystko – swego rodzaju legendą, a o jego wyczynach krążą niezwykłe plotki.
Druga kluczowa postać to tytułowa Madame, dyrektora szkoły. Kobieta ma około trzydziestu lat, jest osobą niezwykle wyrafinowaną, jak na standardy PRL-u. Używa świetnych perfum i doskonale się ubiera. Jest nauczycielką francuskiego. Kobieta staje się obiektem fascynacji głównego bohatera – raczej jednak zagadką, niż miłością. Nauczycielka i młodzieniec toczą ze sobą swego rodzaju grę-flirt. Ostatecznie jednak ich uczucie okazuje się platoniczne, chociaż trwałe – kobieta wyjeżdża z Polski, ale nie zapomina o dawnym uczniu.
Problematyka
„Madame” porusza cały szereg różnorakich zagadnień. Znaczne partie powieści mają wymowę polityczną. Poznajemy na przykład wątek ojca „Madame”, który walczył w hiszpańskiej wojnie domowej i był później prześladowany przez komunistów. Dowiadujemy się o tym, że blizny czasów stalinizmu (odległego o ponad dekadę od czasu akcji powieści) nadal znaczą dusze wielu Polaków. Zarazem powieść stanowi krytykę lat sześćdziesiątych. Chociaż pozbawione terroru poprzedniej epoki, lata rządów Władysława Gomułki naznaczone były wieloma ograniczeniami – o czym dobitnie przekonuje się bohater, próbujący rozwijać działalność artystyczną. Również późniejsza dekada Edwarda Gierka nie zostaje oszczędzona – dowiadujemy się przecież, że bohater działał w opozycji antykomunistycznej.
„Madame” jest też jednak opowieścią o dorastaniu. Obserwujemy głównego bohatera, który rozwija się emocjonalnie i intelektualnie. Na początku książki mamy jeszcze do czynienia z dzieckiem, na końcu to już mężczyzna. Antoni Libera serwuje nam też intrygując rozważania o naturze wspomnień – jak pewne wydarzenia z naszego życia obracają się w prywatne mity i legendy.
Streszczenie Główną bohaterką osiemnastego – ostatniego tomu „Jeżycjady” pt. „Sprężyna” jest Łucja Pałys – córka Idy...
„Kazania Sejmowe” Piotrka Skargi przez lata uznawano za dzieło o proroczym wręcz charakterze. Ich autor przewidzieć miał upadek i rozbiory Rzeczypospolitej a...
Pieśń XX („Miło szaleć kiedy czas po temu”) łączy refleksję nad życiem charakterystyczną dla poważniejszych utworów Kochanowskiego z dowcipem i „biesiadnym”...
Hymn to uroczysta pieśń która chwali w niniejszym utworze Boga. Charakteryzuje się wzniosłym nastrojem a podmiot liryczny wypowiada się by zaprezentować jakieś...
Piotr Skarga był kaznodzieją króla Zygmunta III Wazy jezuitą jedną z najważniejszych postaci polskiej reformacji. Jego najważniejsze dzieła to bardzo popularne...
Geneza „Wieża” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego po raz pierwszy opublikowana została w lipcu 1958 r. w paryskiej „Kulturze”. Opowiadanie to powstało...
„But w butonierce” to bodaj najbardziej znany wiersz jaki spisał poeta-futurysta Bruno Jasieński. Już po tytule widać sposób w jaki autor zamierza obchodzić...
Opublikowane w 1597 roku „Kazania sejmowe” Piotra Skargi należą do arcydzieł literatury staropolskiej. Wśród kazań szczególne znaczenie ma kazanie...
Streszczenie Ballada „To lubię” rozpoczyna się zwrotem do Maryli. Jest ona zachęcana do spojrzenia na piękny krajobraz. Na skraju lasu znajduje się cerkiew w...
