Geneza
Powieść Antoniego Libery „Madame” ukazała się w 1998 roku. Autor wysłał ją na konkurs wydawnictwa Znak, jednak pracował nad nią już od kilku lat. Powieść doczekała się powszechnego uznania krytyki i została przełożona na wiele języków obcych.
Bohaterowie, streszczenie skrótowe
Główny bohater jest zarazem narratorem. Główna część książki opisuje jego licealne perypetie. Dowiadujemy się, że jest osobą bardzo oczytaną i kulturalną. Świetnie zna francuski i angielski, można w nim też poznać konesera muzyki jazzowej. Fascynacją naszego bohatera pozostaje przeszłość – wydaje mu się, że jego czas są szaro-bure i pozbawione wszelkiej oryginalności. Ze wszystkich sił stara się więc organizować wydarzenia, które rozwieją nudę Polski lat sześćdziesiątych – przynajmniej na szkolną skalę. Jednak kolejne przedsięwzięcia artystyczne spalają na panewce, blokowane przez grono pedagogiczne. Bohater dowiaduje się jednak po latach od ucznia swojej szkoły, że stał się – mimo wszystko – swego rodzaju legendą, a o jego wyczynach krążą niezwykłe plotki.
Druga kluczowa postać to tytułowa Madame, dyrektora szkoły. Kobieta ma około trzydziestu lat, jest osobą niezwykle wyrafinowaną, jak na standardy PRL-u. Używa świetnych perfum i doskonale się ubiera. Jest nauczycielką francuskiego. Kobieta staje się obiektem fascynacji głównego bohatera – raczej jednak zagadką, niż miłością. Nauczycielka i młodzieniec toczą ze sobą swego rodzaju grę-flirt. Ostatecznie jednak ich uczucie okazuje się platoniczne, chociaż trwałe – kobieta wyjeżdża z Polski, ale nie zapomina o dawnym uczniu.
Problematyka
„Madame” porusza cały szereg różnorakich zagadnień. Znaczne partie powieści mają wymowę polityczną. Poznajemy na przykład wątek ojca „Madame”, który walczył w hiszpańskiej wojnie domowej i był później prześladowany przez komunistów. Dowiadujemy się o tym, że blizny czasów stalinizmu (odległego o ponad dekadę od czasu akcji powieści) nadal znaczą dusze wielu Polaków. Zarazem powieść stanowi krytykę lat sześćdziesiątych. Chociaż pozbawione terroru poprzedniej epoki, lata rządów Władysława Gomułki naznaczone były wieloma ograniczeniami – o czym dobitnie przekonuje się bohater, próbujący rozwijać działalność artystyczną. Również późniejsza dekada Edwarda Gierka nie zostaje oszczędzona – dowiadujemy się przecież, że bohater działał w opozycji antykomunistycznej.
„Madame” jest też jednak opowieścią o dorastaniu. Obserwujemy głównego bohatera, który rozwija się emocjonalnie i intelektualnie. Na początku książki mamy jeszcze do czynienia z dzieckiem, na końcu to już mężczyzna. Antoni Libera serwuje nam też intrygując rozważania o naturze wspomnień – jak pewne wydarzenia z naszego życia obracają się w prywatne mity i legendy.
Napisany przez Jana Andrzeja Morsztyna epigramat „Niestatek Prędzej kto wiatr ” znalazł się w pierwszej księdze zbioru poetyckiego „Lutnia” który...
Streszczenie Żył sobie pewien szewczyk którego nazywano Dratewką. Zajmował się szyciem butów ale zajęcie to nie przynosiło mu zbytnich dochodów. Choć...
Streszczenie Część I Powieść poprzedza dedykacja dla żony Krystyny i cytat z „Domu umarłych” Fiodora Dostojewskiego. Witebsk – Leningrad – Wołogda...
Wiesz Franciszka Karpińskiego „Do Justyny. Tęskność na wiosnę” należy do najbardziej znanych przykładów polskiej XVIII-wiecznej liryki miłosnej. W...
Karol Wojtyła to postać niezwykle istotna dla dziejów świata w XX stuleciu. Trudno rozważać jego ostatnie ćwierćwiecze bez uwzględnienia Jana Pawła II. Zadumani...
„Potęga smaku” Zbigniewa Herberta to wiersz który odnosi się do konkretnej sytuacji społeczno-politycznej Polski a mianowicie czasów PRL-u. Tekst...
Streszczenie Życie Buby nieco różni się od życia jej rówieśniczek. Upływa jej ono na brydżu granym ze znajomymi dziadka oraz na krótkich chwilach...
Streszczenie Przedmowa Polska od niemal pół wieku jest ofiarą okrucieństwa bezwzględnych władców a zarazem krajem zamieszkanym przez ludzi gotowych do największych...
Streszczenie Królestwo Niebieskie porównane jest do człowieka który przekazał służącym majątek przed podróżą. Jednemu dał 5 talentów...
