Autorstwo i czas powstania
Autorem wiersza „O chlebowym stole” jest Przecław Słota (Złota), szlachcic pochodzący z ziemi łęczyckiej, który w latach 1398-1400 sprawował funkcję burgrabiego oraz podstarościego w Poznaniu. Związany był silnie z dworem Tomka z Węgleszyna. Swoje nazwisko zdradza on w ostatnich wersach utworu:
Też, miły Gospodnie moj,
Słota, grzeszny sługa twoj,
Prosi za to twej miłości,
Udziel nam wszem swej radości. Amen.
Dzięki temu, że udało się zidentyfikować autora utworu, zdecydowanie łatwiej jest określić czas powstania dzieła. Ponieważ Słota zmarł w 1419 roku, wiersz musiał powstać jeszcze przed tą datą, a więc najpewniej w okolicach roku 1400. Rękopis został znaleziony przez Aleksandra Brücknera w 1889/1890 roku, podczas badań nad zbiorami Biblioteki Publicznej w Petersburgu.
Interpretacja i analiza
Wiersz Słoty „O chlebowym stole”, czy też „O zachowaniu się przy stole” wpisuje się w nurt średniowiecznej poezji świeckiej. Tematyką wiersza są zasady prawidłowego zachowania podczas dworskiej uczty. Słota nie tylko podsuwa wskazówki związane z savoir-vivre, ale też nie szczędzi krytyki tym, którzy tym zasadom się sprzeniewierzają. W słowach pełnych ironii gani poeta ludzi, którzy zasiadając do stołu myślą wyłącznie o napełnieniu żołądków strawą, zapominając o etykiecie, szacunku dla kobiet i osób zasłużonych. Bardzo ważnym rytuałem, pomijanym przez licznych ludzi z dworskiego kręgu, było wspólne mycie rąk przed posiłkiem, które służyło nie tylko celom higienicznym, ale stanowiło też, zgodnie z relacją Słoty, rytuał, podczas którego członkowie uczty mogli poznać się nawzajem i ustalić hierarchię przy stole. Przekonując mężczyzn do pełnego czci zachowania względem kobiet, przechodzi autor do pochwały kobiet jako źródła radości i cnoty. Szczególny szacunek dla kobiet wynika wyraźnie z kultu maryjnego:
Ot Matki Boże tę moc mają,
Iż przeciw jim książęta wstają
I wielką jim chwałę dają.
Kto koli czci żeńską twarz,
Matko Boża, ji tym odarz (...).
Widać tu też wpływ średniowiecznej kultury rycerskiej, która cechowała się silnym poszanowaniem dla kobiety będącej wzorem cnót. Literaturoznawczyni, Elwira Buszewicz, dopatruje się w wierszu także inspiracji łacińskim tekstem Frowinusa, „Antigameratus”, który z kolei poświęcony był krytyce obyczajów i stanowił swego rodzaju poradnik stosownego zachowania.
„Dusiołek” należy do najbardziej znanych wierszy Bolesława Leśmian. Polski poeta wskrzesza w nim świat ludowych legend i podań. Czytelnik zostaje już na początku...
„Dżuma” to najsłynniejsza powieść Alberta Camusa. Jej głównym bohatera a także narratorem (co okazuje się pod koniec dzieła) jest lekarz Bernard Rieux....
Streszczenie Dziwny dom Na ulicy Wierzbowej 13 stał blok który miał 13 pięter. Raz przyszedł do niego listonosz który miał listy polecone dla mieszkańców...
Wiersz Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej „Nike” pochodzi z 1926 roku. Był to okres fascynacji autorki japońską poezją haiku – i właśnie takim polskim...
„Biblia królowej Zofii” zwana inaczej „Biblią Szaroszpatacką” to jeden z ważniejszych zabytków istotny nie tylko z powodów religijnych...
„Marność” Daniela Naborowskiego to krótka licząca zaledwie 10 wersów fraszka która podejmuje tematykę refleksyjno – filozoficzną....
Streszczenie Hej wysoko ci u nas technika stanęła wysoko... Pan młody posiadał leżące pod lasem laboratorium dwa reaktory oraz zakład chemicznej syntezy. Z kolei majątek...
Streszczenie „Balladyna” Słowackiego poprzedzona została listem dedykacyjnym który autor zaadresował do Zygmunta Krasińskiego. Nadawca przytacza zasłyszaną...
Geneza czas i miejsce akcji Opowieść o losach sierotki oraz krasnoludków rozgrywa się w kilku miejscach. Pierwszym z nich jest zamek krasnali który zamieszkują...