Unikalne i sprawdzone teksty

O zachowaniu się przy stole – opracowanie, interpretacja i analiza

Autorstwo i czas powstania

Autorem wiersza „O chlebowym stole” jest Przecław Słota (Złota), szlachcic pochodzący z ziemi łęczyckiej, który w latach 1398-1400 sprawował funkcję burgrabiego oraz podstarościego w Poznaniu. Związany był silnie z dworem Tomka z Węgleszyna. Swoje nazwisko zdradza on w ostatnich wersach utworu:

Też, miły Gospodnie moj,
Słota, grzeszny sługa twoj,
Prosi za to twej miłości,
Udziel nam wszem swej radości. Amen.

Dzięki temu, że udało się zidentyfikować autora utworu, zdecydowanie łatwiej jest określić czas powstania dzieła. Ponieważ Słota zmarł w 1419 roku, wiersz musiał powstać jeszcze przed tą datą, a więc najpewniej w okolicach roku 1400. Rękopis został znaleziony przez Aleksandra Brücknera w 1889/1890 roku, podczas badań nad zbiorami Biblioteki Publicznej w Petersburgu.

Interpretacja i analiza

Wiersz Słoty „O chlebowym stole”, czy też „O zachowaniu się przy stole” wpisuje się w nurt średniowiecznej poezji świeckiej. Tematyką wiersza są zasady prawidłowego zachowania podczas dworskiej uczty. Słota nie tylko podsuwa wskazówki związane z savoir-vivre, ale też nie szczędzi krytyki tym, którzy tym zasadom się sprzeniewierzają. W słowach pełnych ironii gani poeta ludzi, którzy zasiadając do stołu myślą wyłącznie o napełnieniu żołądków strawą, zapominając o etykiecie, szacunku dla kobiet i osób zasłużonych. Bardzo ważnym rytuałem, pomijanym przez licznych ludzi z dworskiego kręgu, było wspólne mycie rąk przed posiłkiem, które służyło nie tylko celom higienicznym, ale stanowiło też, zgodnie z relacją Słoty, rytuał, podczas którego członkowie uczty mogli poznać się nawzajem i ustalić hierarchię przy stole. Przekonując mężczyzn do pełnego czci zachowania względem kobiet, przechodzi autor do pochwały kobiet jako źródła radości i cnoty. Szczególny szacunek dla kobiet wynika wyraźnie z kultu maryjnego:

Ot Matki Boże tę moc mają,
Iż przeciw jim książęta wstają
I wielką jim chwałę dają.
Kto koli czci żeńską twarz,
Matko Boża, ji tym odarz (...).

Widać tu też wpływ średniowiecznej kultury rycerskiej, która cechowała się silnym poszanowaniem dla kobiety będącej wzorem cnót. Literaturoznawczyni, Elwira Buszewicz, dopatruje się w wierszu także inspiracji łacińskim tekstem Frowinusa, „Antigameratus”, który z kolei poświęcony był krytyce obyczajów i stanowił swego rodzaju poradnik stosownego zachowania.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Mit o Heraklesie - opracowanie (interpretacja...

Interpretacja Mit o Heraklesie to opowieść o bohaterze który stał się późniejszym wzorcem do naśladowania dla Tezeusza. Mityczny Herakles to osoba niezwykle...

Mit o Zeusie - streszczenie plan...

StreszczenieDzeus był władcą Olimpu, który panował również nad piorunami i burzami. Niezwykle potężny bóg lubił przechwalać się s

Dlaczego klasycy – interpretacja...

„Dlaczego klasycy” to wiersz Zbigniewa Herberta który stanowi refleksję nad kanonem wartości etycznych oraz sztuką. Poeta dokonuje wyrazistego przeciwstawienia...

Kordian – opracowanie interpretacja...

Geneza Od 1831 r. Juliusz Słowacki przebywał na emigracji. Opuścił ojczyznę ze względu na ważną misję dyplomatyczną jaką mu powierzono. Odwiedziwszy Londyn –...

Boska komedia – streszczenie plan...

Streszczenie Dante w trzydziestym piątym roku swojego życia w nocy poprzedzającej Wielki Piątek odnajduje się w alegorycznie pojmowanym ciemnym lesie. Próbując się...

Legenda o przerwanym hejnale

Dawno temu przed wiekami ziemie polskie były grabione przez okrutnych bezlitosnych Tatarów. Kraków również znajdował się w poważnym niebezpieczeństwie....

Alarm – interpretacja

Antoni Słonimski napisał wiersz „Alarm” w 1940 roku. Tematem utworu jest atak hitlerowskich Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 roku i naloty bombowe na Warszawę....

Wesele w Atomicach – opracowanie...

Geneza „Wesele w Atomicach” to krótkie opowiadanie Sławomira Mrożka które weszło w skład zbioru o tym samym tytule. Opublikowany został on w 1959...

Lalka – streszczenie plan wydarzeń...

Streszczenie Tom I Rozdział pierwszy: Jak wygląda firma J. Mincel i S. Wokulski przez szkło butelek? W renomowanej jadłodajni gdzieś na terenie Warszawy zamożni ludzie...