Palinodia oznacza po grecku utwór odwołujący wcześniejsze oskarżenia. Taki tytuł nosi satyra Ignacego Krasickiego, w której pozornie odwołuje on zarzuty, jakie w innych utworach stawiał swoim współczesnym. Oczywiście, jak na naszego biskupa przystało, owo odwołanie jest tylko okazją do ponownego przypomnienia im, jakie są ich przewiny wobec bliźnich i państwa.
Utwór podzielić można na trzy fragmenty. Na początku pierwszego z nich poeta stwierdza, że pisanie satyr nie ma sensu – świata one nie naprawią, a mogą przysporzyć autorowi jedynie wrogów. Zamiast wyśmiewać współczesnych, lepiej zostać pochlebcą:
Na co pisać satyry? Choć się złe zbyt wzniosło,
Przestańmy. Świat poprawiać — zuchwałe rzemiosło.
Na złe szczerość wychodzi, prawda w oczy kole;
Więc już łajać przestanę, a podchlebiać wolę.
Poniżej następuje szereg pozornych pochlebstw, za pomocą których Krasicki punktuje wady wymienionych z imienia (ale nie nazwiska) ludzi. W końcu można tak przedstawić ich przewiny, by wydawały się zaletą (przynajmniej na pierwszy rzut oka). Zdrajca to nie zdrajca, ale człowiek, któremu trafiła się dobra okazja i potrafił z niej skorzystać, zaś rozpustnika można pochwalić za znajomość dowcipów, którymi uwodzi panny. Osobie podstępnej można powiedzieć, że przerosła nauki Machiavelliego – autora „Księcia”, traktatu o władzy, uznawanego za dzieło wybitnie cyniczne.
Druga część utworu zawiera odniesienia do starożytności. Autor zastanawia się nad przyczyną pisania satyr i stwierdza, że: Ci, co satyr udali się drogą, /Mszczą się na wielkich, że być wielkimi nie mogą. Oczywiście dalsze wersy potwierdzają, że Krasicki wcale tak nie myśli – wymienia bowiem wielkich antycznych autorów i oskarża ich o małość. Służy to tak naprawdę wywyższeniu satyry jako gatunku i podkreśleniu ważnej roli moralnej, jaką odgrywają autorzy ów gatunek wykorzystujący. Antyczni pisarze szydzili z możnych, czyniących zło, mimo, że ci mogli ich zgładzić (Gdy szydzili z konsulów mimo ich topory).
W części trzeciej autor wraca do czasów współczesnych i dalej wymienia wady swoich rodaków. Mówi o utracjuszach, którzy kpią z oszczędności ojców, chociaż dzięki niej dysponują majątkiem (który zresztą wkrótce stracą przez brak umiaru). Wspomina o oszustwie i pijaństwie. Na końcu utwory pojawia się groźba wyjawienia nazwisk tych wszystkich, których przywary poeta wyłożył z imienia. Rezygnuje jednak z tego pod kpiarskim pretekstem, że przyszłe pokolenia i tak zapamiętają ich „cnoty”.
„Palinodia” Krasickiego jest z jednej strony bolesnym rozrachunkiem ze złem, panoszącym się w jego czasach, z drugiej zaś – wielką pochwałą satyry, jako gatunku. To satyra bowiem pozwala rozpoznać wspomniane zło i wykpiwając je, przywraca moralny porządek świata.
Forma utworu (kilka informacji):
-trzynastozgłoskowiec (?)
-rymy parzyste (aabb)
-anafora
W wierszu „Do losu” Julian Tuwim podąża za swoimi wielkimi poprzednikami (Horacy Kochanowski) i niejako zdaje czytelnikom raport ze swojego życia i twórczości....
Rapsod to utwór poświęcony pamięci bohaterów i ich czynów. Nierzadko stanowi fragment większej całości (np. epopei) lecz funkcjonuje także jako autonomiczna...
„Niebo” Wisławy Szymborskiej to wiersz w którym mamy do czynienia z filozoficzną refleksją nad światem i intelektualnymi kategoriami służącymi do jego...
Geneza „Pan Tadeusz” powszechnie uznawany za polską epopeję narodową powstał w latach 1832 – 1834. Klęska powstania listopadowego bardzo mocno dotknęła...
We fraszce podmiot liryczny zwraca się do zdrowia zauważając że jest ono potrzebne by cieszyć się jakimikolwiek radościami życia. Bez niego nie dają szczęścia ani...
Tytuł Psalmu I to „Dwie drogi życia” co wskazuje na uwzględnienie dwóch sposobów na jakie można żyć. Jedna droga jest drogą do szczęścia gdyż...
Wiersz „Do Anny” autorstwa Daniela Naborowskiego stanowi dzieło które można usytuować na granicy między poezją metafizyczną a miłosną. Jak sugeruje...
Fraszka „O doktorze Hiszpanie” przedstawia dowcipną anegdotę związaną z okresem gdy Kochanowski żył na dworze królewskim. Doktor Hiszpan to Piotr Rozjusz...
Maria Dąbrowska przedstawia losy familii Niechciów i Ostrzeńskich. Bogumił Niechcic pochodzi z rodziny powstańczej – majątek jego bliskich został skonfiskowany...