Romeo i Julia – streszczenie, plan wydarzeń

Streszczenie

Prolog

Napisany wierszem prolog nieco przybliża tło wydarzeń, wspominając o zwaśnionych rodach i dwojgu kochanków. Zapowiada także przedwczesną śmierć, która da kres odwiecznej nienawiści.

Akt pierwszy

Scena I

Rzecz dzieje się w Weronie, dokładniej na placu publicznym. Samson i Grzegorz, uzbrojeni w tarcze i miecze, toczą rozmowę. Z ich ust padają obelgi pod adresem rodu Montekich. Pojawiają się Abraham i Baltazar, a atmosfera staje się napięta. Niechybnie zmierzających ku walce mężczyzn rozdziela Benwolio. Wtedy przychodzi Tybalt, który także niepochlebnie wypowiada się o Montekich. Dochodzi do starcia, do którego włączają się także mieszanie – negatywnie nastawieni zarówno do Montekich, jak i Kapuletów.

Pojawiają się Kapulet i pani Kapulet oraz Monteki i jego żona. Niemal pewnym staje się, że dojdzie do prawdziwej masakry.

Sytuację wyjaśnia dopiero książę. Pod groźbą kary śmierci rozpędza zbieraninę, głowie rodu Kapuletich nakazuje udać się ze sobą, zaś panu Montekiemu stawić się na rozmowie w późniejszym czasie.

Następnie odbywa się rozmowa Montekiego i Benwolia, w której głowa rodziny pragnie dowiedzieć się, co doprowadziło do wybuchu zamieszek. Młodzieniec przedstawia całą sytuację, a pani Monteki pyta o Romea. W odpowiedzi słyszy, że jej syn, pogrążony w smutku, udał się do sykomorowego gaju. Wtedy zgromadzeni zaczynają zastanawiać się nad przyczynami stanu dziecka Montekich.

Kiedy bohater w końcu się pojawia, spotyka jedynie Benwolia. Krótka rozmowa doprowadza do wyjawienia przez Romea powodu jego stanu, którym okazuje się miłość. Młodzieniec cierpi z powodu braku wzajemności pięknej i młodej kobiety, a rady towarzysza, by przestał o niej myśleć, zupełnie do niego nie trafiają.

Scena II

Rozmawiając na temat ostatnich wydarzeń, ulicą przemieszczają się Kapulet i Parys. Następnie ojciec Julii, o której rozmawiali mężczyźni, nakazuje słudze roznieść wieści po Weronie i zaprosić wskazane osoby do jego domu.

Na scenie pojawiają się Romeo i Benwolio. Kontynuują rozmowę na temat uczucia i cierpień młodzieńca, gdy spotykają sługę Kapuleta. Mężczyzna wręcza im kartkę, prosząc, by ją przeczytali (sam nie potrafił czytać, nie znał także Romea). Wówczas Romeo dowiaduje się o balu, jaki ma odbyć się w domu Kapuletów.
Na wieść o wielkim przyjęciu Benwolio z radością oznajmia przyjacielowi, że powinien udać się do Kapuletów, ponieważ będzie tam jego muza – Rozalina. Ten postanawia posłuchać jego słów.

Scena III

W pałacu Kapuletów pani Kapulet nakazuje Marcie – służącej – przywołać Julię. Gdy córka w końcu się pojawia, matka mówi, że muszą odbyć poważną rozmowę. W święto Piotra i Pawła Julia ma skończyć czternaście lat, więc zbliża się czas pierwszych ustaleń dotyczących zamążpójścia. Pani Kapulet wyjawia córce, że o jej rękę stara się waleczny Parys. Dziewczyna będzie miała okazję spotkać go w czasie wieczornego przyjęcia.

Scena IV

Romeo, Benwolio i Merkucjo przemierzają ulicę. Drogę umilają im różnorodne rozmowy, lecz wkrótce główny bohater przywołuje swój sen oraz wyjawia towarzyszom złe przeczucia dotyczące rzeczy, które wydarzą się w przyszłości.

Scena V

W domu Kapuletów trwa zamieszanie związane z przygotowaniami do przyjęcia. Kiedy służba opuszcza scenę, wchodzą Kapulet oraz goście z maskami.
Romeo dostrzega przepiękną damę, którą głośno komplementuje. Tybalt rozpoznaje w nim Montekiego i chce sięgnąć po rapier, lecz Kapulet powstrzymuje go, mówiąc, iż syn Montekiego cieszy się w mieście nieposzlakowaną opinią oraz nie wykracza zachowaniem poza normy.

Monteki nadal rozmawia z Julią. Oboje są pod wielkim wrażeniem tego spotkania, a młodzieniec składa pocałunek na jej ustach. Wtedy pojawia się Marta i wzywa Julię w imieniu jej matki. Gdy bohater dowiaduje się, kim jest wspaniała dama, wypowiada następujące słowa: A więc Kapulet! O dolo zbyt sroga! / Życie me jest więc w ręku mego wroga.

Niebawem Romeo, Benwolio i Merkucjo wychodzą. W tym czasie Julia pyta Martę o tożsamość urzekającego młodzieńca, lecz starsza kobieta nie wie nic na jego temat. Córka Kapuleta mówi: Jeżeli żonaty, / Całun mnie czeka zamiast ślubnej szaty. Wtedy dowiaduje się, że ów młodzieniec to Romeo – syn Montekiego.

Akt drugi

Prolog

Napisany wierszem i mający formę sonetu prolog zapowiada zbliżające się wydarzenia, wielki nacisk kładąc na wzajemną wrogość rodów.

Scena I

Na placu leżącym obok pałacu Kapuletów pojawia się Romeo. Młodzieniec przeskoczył parkan i wszedł na teren ogrodu. Merkucjo i Benwolio nie podołali zatrzymaniu go.

Scena II

Romeo wciąż przebywa w ogrodzie Kapuletów. W oknie ukazuje się Julia, którą młodzieniec obserwuje. Oboje przeżywają bardzo silne rozterki związane z tożsamością – tak własną, jak i ukochanej/ukochanego.

Gdy dochodzi między nimi do rozmowy, Julia szybko poznaje Romea, chociaż przed tym spotkaniem zamieniła z nim ledwie kilka słów. Przysięgają sobie miłość, a w czasie rozstania Julia zapowiada, że następnego dnia przyśle do niego zaufaną osobę, której będzie miał potwierdzić swe zamiary.

Wielokrotne próby przywołania Julii przez Martę długo nie mogły zakończyć się sukcesem, lecz wraz ze zbliżającym się świtem para rozeszła się. Romeo podjął decyzję o tym, by udać się do ojca Laurentego i zasięgnąć u niego rady.

Scena III

Romeo dociera do duchownego i opowiada mu o niedawnych wydarzeniach. Ten w miłości młodych dostrzega szansę na pogodzenie zwaśnionych rodów.

Scena IV

Merkucjo i Benwolio zastanawiają się nad miejscem pobytu Romea. Podejrzewają, że ich towarzysz wciąż stara się o względy Rozaliny. Mówią także o planach Tybalta, który zamierza wyzwać adoratora Julii na pojedynek.

W końcu pojawia się syn Montekiego. Głównym tematem rozmów staje się miłość. Przychodzi Marta – wysłana przez Julię – Merkucjo i Benwolio oddalają się, przypominając przyjacielowi o obiedzie u jego ojca.

Romeo prosi Martę, by ta przysłała Julię do celi ojca Laurentego, gdzie młodzi będą mogli wziąć ślub.

Scena V

W ogrodzie Kapuletów Julia z niecierpliwością oczekuje przybycia Marty. Gdy ta się pojawia, chwali Romea i przekazuje uzyskaną od niego informację.

Scena VI

Ojciec Laurenty zastanawia się, czy jego postępowanie będzie miłe niebiosom. Wtedy do jego celi wchodzi Julia i po krótki powitaniu wszyscy wychodzą, by dopełnić formalności.

Akt trzeci

Scena I

W czasie przechadzki jednym z placów Merkucjo i Benwolio spotykają Tybalta i jego stronników. Mężczyzna pyta ich o Romea, który wkrótce się pojawia. W tych okolicznościach nalega on na pojedynek, lecz zamiast Romea do walki staje Merkucjo. Krótkie starcie kończy się odniesieniem przez niego rany, jaka okazuje się śmiertelna.

Syn Montekiego nie może pogodzić się z odejściem bliskiego przyjaciela i krewnego księcia. Chociaż Tybalt stał się niedawno powinowatym Romea, gdy pojawia się jeszcze raz, młodzieniec pokonuje go w walce.

Zbiegają się obywatele, książę oraz przedstawiciele obu rodów. Benwolio opowiada, co wydarzyło się na placu, a władca skazuje Romea na banicję, zapowiadając, że zrobi wszystko, by konflikt dwóch rodów się skończył.

Scena II

Julia oczekuje na wieści od ukochanego. Wtedy wbiega Marta i z wielkim ożywieniem krzyczy o śmierci, wymieniając imię Romea. Córka Kapuletów jest pewna, że to jej luby zginął, lecz wkrótce poznaje prawdę. Dochodzi nawet do krótkiej sprzeczki, lecz po chwili Julia wysłała Martę, by ta odnalazła jej ukochanego i podarowała mu pierścień.

Scena III

Romeo, za pośrednictwem ojca Laurentego, poznaje wyrok, jaki wydał na niego książę. Dla młodzieńca wygnanie jest najgorszą karą. Jego rozpacz przerywa pukanie – w drzwiach pojawia się Marta. Zobaczywszy Romea, mówi, że jej pani znajduje się w podobnym stanie, płacząc z powodu śmierci Tybalta i wygnania jej ukochanego. Wtedy Romeo postanawia popełnić samobójstwo, lecz powstrzymuje go ojciec Laurenty. Doradza młodzieńcowi, by ten, po pożegnaniu z Julią, osiadł w Mantui. Wierny człowiek będzie mu tam dostarczał informacje, a jeśli tylko wydarzy się coś, co mogłoby zmienić sytuację, z pewnością to wykorzystają.

Scena IV

Dom Kapuletów odwiedza Parys. W czasie rozmowy z rodzicami Julii dowiaduje się, że w czwartek weźmie z nią ślub.

Scena V

W pokoju Julii pojawia się Romeo (dostał się tam dzięki plecionej drabinie). Ich pożegnanie przerywa Marta, która oznajmia, że nadchodzi matka Julii. Ostatnie słowa zakochanych to refleksja nad tym, czy jeszcze się spotkają. Córka Kapuletów wyjawia mężowi złe przeczucia, które ją nawiedzają.

Wchodzi pani Kapulet. W czasie rozmowy o śmierci Tybalta mówi o karze, jaką wymierzą Montekiemu, gdy ten będzie przebywał w Mantui. Słysząc to, Julia prosi, by przygotowanie trucizny powierzono jej. Następnie matka przedstawia jej „dobre wiadomości” – dziewczyna wkrótce ma poślubić hrabiego Parysa. Julia reaguje sprzeciwem, krzycząc, że prędzej wyjdzie za znienawidzonego Romea niż za Parysa. Wtedy pojawia się Kapulet i stanowczo nakazuje córce spełnić swą wolę.

Julia rozmawia z Martą. Nakazuje jej przekazać rodzicom, że udała się do ojca Laurentego, by przystąpić do spowiedzi przed czwartkową ceremonią.
Akt czwarty

Scena I

Do celi ojca Laurentego przybywa Parys i przekazuje wieść o zbliżającym się ślubie. Rozterki duchownego przerywa pojawienie się Julii. Pod pozorami spowiedzi żona Romea i ojciec Laurenty zostają sami. Wtedy mężczyzna wyjawia jej swój plan. Ma zamiar dać jej fiolkę z płynem, dzięki któremu będzie mogła upozorować swoją śmierć. Następnie złożą ją w grobowcu Kapuletów, a Romeo, poinformowany o wszystkim przez ojca Laurentego, zabierze ją do Mantui.

Julia opuszcza duchownego pełna nadziei.

Scena II

Córka Kapuleta działa zgodnie ze wskazówkami otrzymanymi od ojca Laurentego, zachowując się spokojnie i godząc się na ślub.

Scena III

Julia prosi Martę, by zostawiła ją samą w pokoju, tłumacząc się pragnieniem spędzenia nocy na modlitwach. Jej długi monolog wyraża zmartwienia młodej kobiety, która poza flakonikiem sięga także po sztylet, bojąc się, że Romeo nie zdąży na czas.

Żona Montekiego wypija wręczony jej przez Laurentego specyfik i zapada w sen.

Scena IV

W domu Kapuletów trwają przygotowania do ceremonii. Kapulet wysyła Martę, by ta obudziła Julię.

Scena V

Gdy służąca wchodzi do pokoju, widzi córkę Kapuleta leżącą bez życia. Po chwili pojawiają się jej matka i ojciec. Ich zawodzenia przerywa dopiero ojciec Laurenty, który mówi, że Julia dostała się do nieba.

Akt piąty

Scena I

Romeo, będąc w Mantui, oczekiwał wiadomości z Werony. Nawiedziły go nawet prorocze sny, jakie zwiastowały pozytywne informacje. Rozmyślania na ten temat przerwał mu Baltazar, ogłosiwszy wiadomość o śmierci Julii.

Syn Montekiego szybko podjął decyzję o wyruszeniu do Werony, by podążyć za ukochaną. Od spotkanego aptekarza wziął specjalną miksturę, która szybko zakończy jego życie.

Scena II

Do celi ojca Laurentego wchodzi brat Jan. Wyjawia duchownemu, że nie mógł dostarczyć listu adresowanego do Romea, ponieważ nie udało mu się opuścić miasta.

Scena III

Przy grobowcu Kapuletów stoi Parys. Przestrzega swego pazia, by, usłyszawszy jakiekolwiek głosy, od razu go powiadomił. Jego żałobę przerywa ciche gwizdnięcie. Nadchodzą Romeo i Baltazar (drugi mężczyzna dzierży w ręce oskard).

Gdy Parys dostrzega Romea wchodzącego do grobowca, przypuszcza, że przybył on pohańbić ciała przedstawicieli znienawidzonego rodu. Chce aresztować Montekiego, lecz dochodzi między nimi do pojedynku, w którym ginie. Umierając, prosi zaś Romea o złożenie jego ciała przy Julii.

Ostatni monolog tytułowego bohatera wyraża rozpacz po śmierci Julii oraz błaganie o przebaczenie za wszystkie zbrodnie, jakich się dopuścił. Skończywszy przemowę, Romeo wypija zawartość flakonika, który nabył w Mantui i zaraz umiera, całując Julię.

Na cmentarz przybywa zdyszany ojciec Laurenty. W grobowcu widzi zakrwawionego Parysa i nieżyjącego Romea. Właśnie w tej chwili budzi się Julia, która dostrzega ciało ukochanego. Nie podąża za ojcem Laurentym (chciał zaprowadzić ją do klasztoru), lecz zostaje w grobowcu i, ucałowawszy męża, przebija się jego sztyletem.

Pojawiają się wartownicy wezwani przez Pazia nieżyjącego już Parysa. Widząc, co zaszło koło grobowca Kapuletów, dowódca nakazuje przywołać przedstawicieli zwaśnionych rodów oraz księcia. Strażnicy pojmali także Baltazara i ojca Laurentego.

Najpierw przybywają Kapuleci podejrzewający Romea o morderstwo. Pojawienie się Montekiego doprowadza do wzajemnych obwinień. Wtedy mężczyzna wyznaje, że jego żona zmarła w nocy z rozpaczy za synem. Ich rozmowę przerywa książę, który chce poznać prawdę.

Przed zgromadzonych wychodzi ojciec Laurenty. Następnie jego opowieść potwierdzają list Romea do ojca oraz paź Parysa.

Książę wypowiada następujące słowa: Patrzcie, Monteki! Kapulecie! Jaka / Chłosta spotyka wasze nienawiści, / Niebo obrało miłość za narzędzie / Zabicia pociech waszego żywota; / I ja za moje zbytnie pobłażanie / Waszym niesnaskom straciłem dwóch krewnych. / Wszyscy jesteśmy ukarani.

Głowy zwaśnionych rodów podają sobie ręce i postanawiają umieścić w Weronie pomniki Romea i Julii, by, skoro oddzielili ich za życia, połączyć ich po śmierci.

Plan wydarzeń

1. Starcie między Montekimi a Kapuletami.
2. Książę zaprowadza spokój i przestrzega obie rodziny przed zgubnymi skutkami ich waśni.
3. Rozmowa Romea i Benwolia o Rozalinie – ukochanej młodego Motenkiego.
4. Wyprawa na bal maskowy do domu znienawidzonych Kapuletów.
5. Pierwsze spotkanie z Julią oraz narodziny potężnego uczucia.
6. Wkradnięcie się przez Romea do ogrodu Kapuletów i rozmowa z Julią.
7. Wzajemne obietnice dozgonnej miłości.
8. Potajemny ślub udzielony przez ojca Laurentego.
9. Starcie Merkucja i Tybalta. Śmierć tego pierwszego.
10. Romeo bierze odwet za krzywdę wyrządzoną przyjacielowi.
11. Syn Montekiego skazany na banicję.
12. Rozpacz Julii.
13. Plan wydania córki Kapuleta za Parysa.
14. Rada ojca Laurentego.
15. Julia wypija zawartość flakonu i zapada w sen imitujący śmierć.
16. Rozpacz w domu Kapuletów.
17. Informacja o śmierci Julii dociera do Romea.
18. Zakup trucizny u aptekarza.
19. Brat Jan informuje ojca Laurentego o niedostarczeniu listu do młodego Montekiego.
20. Spotkanie Parysa i Romea nad grobem Kapuletów.
21. Śmierć krewnego księcia.
22. Romeo całuje Julię i wypija miksturę.
23. Przybycie ojca Laurentego i przebudzenie się Julii.
24. Julia, dostrzegłszy ciało Romea, popełnia samobójstwo, przebijając się jego sztyletem.
25. Przybycie wartowników, a następnie przedstawicieli rodów i księcia.
26. Krótkie dochodzenie.
27. Wyjawienie prawdy przez ojca Laurentego.
28. Zgoda między Montekimi i Kapuletami.