Bohaterem bajki „Szczur i kot” Ignacego Krasickiego jest tytułowy gryzoń. Akcja dzieje się w czasie mszy świętej – szczur wszedł na ołtarz i przechwala się swoim krewnym:
"Mnie to kadzą" - rzekł hardzie do swego rodzeństwa.
Szczur jednak zaczyna krztusić się dymem kadziła. Wykorzystuje to kot, który rzuca się na zwierzątko i zagryza je.
W tym utworze znów mamy do czynienia z wirtuozerią autora w posługiwaniu się językiem. W mniej niż trzydziestu słowach potrafił on zawrzeć doskonałą satyrę na megalomanię i zadufanie w sobie.
Szczur szczyci się, że jest okadzany. Zwróćmy uwagę, iż „kadzić” oznacza także, w mowie powszechnej, bezwstydne wychwalanie – stąd gryzoń staje się symbolem wszystkich tych, którzy szczycą się tym, iż ludzie ich wysławiają. Krasicki zauważa, że w ten sposób łatwo wypaść żałośnie – w końcu pochwały niekoniecznie muszą być skierowane do nas albo też są nieszczere. Możemy też napawać się każdym dobrym słowem i swoją megalomanią budzić niechęć innych.
Krasicki nie tylko zauważa, że „okadzana” osoba może budzić zażenowanie. Podkreśla również, iż jest to niebezpieczne dla niej samej – łatwo bowiem popaść w samozadowolenie (tzn. zakrztusić się kadzidłem), co łatwo mogą wykorzystać nasi wrogowie.
Forma utworu (kilka informacji):
- trzynastozgłoskowiec
-rymy parzyste (aabb)
Jan Kochanowski jak przystało na renesansowego humanistę zatopiony był w kulturze starożytnej. Oddziaływała na niego między innymi filozofia stoicka. Stoicy zalecali odnajdywanie...
Streszczenie Tadek pracuje przy naprawie torów kolejowych wraz z Grekami i Żydem Bekerem. Zjawia się pani Haneczka która chce go poczęstować jedzeniem ale on...
„Moja wierna mowo” to wiersz Czesława Miłosza pochodzący z tomu „Miasto bez imienia”. Podmiotem lirycznym w utworze jest poeta którego można...
Streszczenie Jan Baptysta Grenouille (z franc. „żaba”) przyszedł na świat w 1738 r. w Paryżu. Był on nieślubnym synem handlarki rybami kobiety której...
Streszczenie Utwór rozpoczyna opis zabawy. Zebrani ucztują a Twardowski popisuje się swoimi umiejętnościami. Wtem w jego kieliszku pojawia się diabeł. Mefistofeles...
Geneza czas i miejsce akcji Stefan Żeromski zaczął pisanie „Popiołów” w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku. Celem autora było zarysowanie losów...
„O przyjdź!” to wiersz Stanisława Koraba-Brzozowskiego wyrażający dekadencką tęsknotę za śmiercią i uwolnieniem od trudu egzystencji. Wiersz ma charakter...
Streszczenie Łysek – główny bohater opowiadania – to gniady koń który pracuje w kopalnianym szybie i pomaga w ten sposób górnikom....
“Nienawiść” to wiersz Wisławy Szymborskiej w którym poetka gorzko podsumowuje karierę tego uczucia na przestrzeni dziejów. Nienawiść jawi się...
