Unikalne i sprawdzone teksty

Behawioryzm w „Opowiadaniach” Borowskiego | wypracowanie

Tadeusz Borowski w „Opowiadaniach” stosuje behawioralną technikę narracji. Mamy tu do czynienia zarówno z metodą konstruowania przekazu literackiego, jak i inspiracją psychologią behawioralną. Głównym przejawem owej metody u Borowskiego jest pokazywania bohaterów niejako z zewnątrz, przez pryzmat ich zachowań, a nie wewnętrznych przemyśleń czy motywacji. Behawioryzm w literaturze zapoczątkowała proza amerykańska latach 20., między innymi utwory Ernesta Hemingwaya, który zainspirował się założeniami prądu w psychologii opisującego człowieka jako istotę podlegającą określonym bodźcom sterującym jego zachowaniami.

Borowski prezentuje w „Opowiadaniach” iście behawiorystyczny sposób narracji. Nie wnika w głębokie motywacje więźniów obozów koncentracyjnych, a jedynie pokazuje ich rozmaite zachowania. Dzięki temu pisarz zwraca uwagę na fakt, że nie teorie i deklaracje są miarą wartości człowieka, ale świadczą o nim przede wszystkim jego czyny. Ostatecznie to bowiem konkretne wybory i zachowania decydują o tym, czy ktoś zachowuje zasady moralne czy nie. Iwan z opowiadania „Dzień na Harmenzach” pomimo swojej odpychającej powierzchowności decyduje się przyznać do kradzieży kaczki, by uratować niewinnego Greka. Z kolei w utworze „Proszę państwa do gazu” widzimy matki, które wypierają się własnych dzieci, by uniknąć śmierci w komorze gazowej.

Narrator „Opowiadań”, Tadek, nie ocenia postaw współwięźniów, a jedynie sucho je relacjonuje. Dzieje się tak dlatego, ponieważ pisarz wychodzi z założenia, że nie ma prawa osądzać ludzi znajdujących się w skrajnych warunkach. Po drugie zaś umożliwia to czytelnikowi samodzielne wyciągnięcie wniosków.

Wreszcie niezwykle ważnym aspektem behawioryzmu w „Opowiadaniach” Borowskiego jest obnażenie mechanizmów działania obozów koncentracyjnych. Ich podstawą była właśnie socjotechnika behawioralna, polegająca na sterowaniu zachowaniem całych mas ludzi za pomocą systemu kar i nagród. Obozy koncentracyjne były wielkim socjologicznym eksperymentem, który pokazał, że można człowieka zredukować do poziomu instynktów biologicznych i za pomocą określonych bodźców regulować jego działania i reakcje.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Lekarz – zawód czy posłannictwo?...

Zawód lekarza to jedna z najbardziej interesujących profesji. Nieustannie styka się on ze śmiercią ratuje ludzi przed chorobami i przynosi im ulgę w cierpieniu –...

Niezapomniana przygoda - opowiadanie...

Nigdy nie sądziłam że niezapomniana przygoda przytrafi mi się podczas drogi do szkoły. Od zawsze przecież chodziłam tą samą ścieżką przez las. Jednak do ostatniej...

Czy bohaterów „Dywizjonu 303”...

Arkady Fiedler w swojej książce „Dywizjon 303” nazywa polskich pilotów biorących udział w bitwie o Anglię współczesnymi rycerzami. Porównanie...

Czy kultura polska jest kulturą...

Odpowiedź na pytanie czy kultura polska jest kulturą o cechach mieszczańskich nie jest odpowiedzią łatwą. Można bowiem w polskiej kulturze dostrzec elementy twórczości...

Sens przypowieści biblijnych

Zazwyczaj gdy mowa o Biblii mamy na myśli jedną książkę. Gdy chodzi o formę fizyczną będziemy mieli rację – Pismo Święte to najczęściej jeden obszerny tom....

„Jądro ciemności” - znaczenie...

Tytuł „Jądro ciemności” ma znaczenie symboliczne. Po pierwsze odnosi się do Afryki jako kontynentu czarnych ludzi – w sensie dosłownym – ale również...

Biedota w „Lalce” – opracowanie...

„Lalka” Bolesława Prusa jest dziełem w którym ukazana została szczegółowa panorama polskiego społeczeństwa. Co charakterystyczne dla powieści...

Motyw vanitas w literaturze i sztuce...

Słowo „vanitas” to po łacinie „marność”. Przez wieki najpopularniejszym językiem w jakim czytano Pismo Święte była bowiem łacina – i właśnie...

O czym mówią moje książki nocą...

„Książka nie jest tak fajna jak film!” – powiedział ostatnio mój kolega. „W filmie widzisz co robią bohaterowie słyszysz jak rozmawiają....