Tadeusz Borowski w „Opowiadaniach” przedstawia procesy, jakie zachodzą w ludzkiej osobowości pod wpływem uwięzienia w obozie koncentracyjnym. Chodzi o szczególną konstrukcję psychiczną określaną jako „człowiek zlagrowany”. Jest to jednostka, która znajdując się w skrajnie trudnych okolicznościach życiowych, czyni wszystko żeby przetrwać. Człowiek zlagrowany to osobowość zredukowana jedynie do biologicznego wymiaru egzystencji, której jedyną motywacją działań jest zachowanie życia. Wcielenie takiego człowieka stanowi narrator i główny bohater „Opowiadań”, Tadek.
Pisarz celowo nadał mu własne cechy: imię, funkcję obozową (Fleger – sanitariusz), zamiłowanie do literatury, posiadanie narzeczonej Marii. Dzięki takiemu zabiegowi literackiemu relacja Borowskiego o obozach zyskuje walor wiarygodności i zbliża się do prozy dokumentalnej. Obozowy Tadek to jednak nie Tadeusz Borowski, ale kwintesencja cech człowieka zlagrowanego. Bohater charakteryzuje się skrajnym brakiem współczucia dla współwięźniów, donosi, okrada innych, niejednokrotnie jest cyniczny i wyrachowany. Jednocześnie taka postawa pozwala mu zachować swoisty dystans w stosunku do niewyobrażalnych zbrodni, których jest mimowolnym świadkiem.
Tadek to człowiek niemal zadomowiony w obozie, jak sam siebie określa „zakochany w Oświęcimiu”. Podobną postawę prezentują inni więźniowie, którzy dumnie mówią do osadzonych w Birkenau „U nas w Auschwitzu”. Zobojętnienie, eliminacja ludzkich cech, odczuwania jakiejkolwiek więzi z drugim człowiekiem stają się jedynym sposobem przetrwania. Więźniowie są bowiem zmuszeni nie tylko do obserwowania, ale też uczestniczenia w zbrodniczych działaniach hitlerowców: pomagają rozładowywać transporty, pracują w komorach gazowych i piecach krematoryjnych, a nawet na polecenie esesmanów zabijają innych, jak Andrzej w opowiadaniu „Na Harmenzach”.
Więźniowie radzą sobie, kradnąc rzeczy należące do nowoprzybyłych i zamordowanych, kiedy esesmani nie patrzą, odpoczywają od ciężkiej pracy, chowają w różnych skrytkach ubrań resztki pożywienia, czynią drobne przysługi w zamian za oddanie miski zupy. Jednocześnie nie mogą sobie pozwolić na żadną słabość, zawahanie się w wykonaniu komendy kapo lub strażników obozowych może bowiem kosztować życie.
Człowiek zlagrowany, jak pokazuje Borowski, jest produktem totalitarnej socjotechniki obozu koncentracyjnego. Właśnie owo oddziaływanie na psychikę, pozwalające zredukować człowieka do poziomu biologicznego pozwala sterować całymi masami. Dzięki temu zasady obozu zostają uwewnętrznione – niepotrzebni są strażnicy, psy i drut kolczasty. Wszystkie te elementy znajdują się głęboko w psychice człowieka zlagrowanego, który bez słowa staje pod ścianą i pozwala się zastrzelić.
Stanisław Wokulski – główny bohater „Lalki” Bolesława Prusa – jest postacią złożoną która łączy w sobie ideały i wartości charakteryzujące...
Człowiek byłby na pewno bardzo nieszczęśliwy gdyby nie towarzyszyły mu zwierzęta! To nasi „bracia mniejsi”. Pomagają nam w pracy zabawiają nas swoimi figlami....
Nakreślony w „Lalce” obraz polskiego społeczeństwa jest niezwykle obszerny i złożony. Bolesław Prus opierając się na wnikliwej obserwacji stworzył bogatą...
„Potop” Henryka Sienkiewicza jest powieścią historyczną w której autor nakreślił szeroki pejzaż polskiego społeczeństwa z czasów kultury sarmackiej....
Romantyzm był szczególną epoką w historii literatury i kultury. Odrzucenie prymatu rozumu i zwrócenie się w stronę uczucia i wyobraźni pragnień jednostki...
Spośród postaci jakie zapełniają karty dzieł polskich romantyków niewątpliwie do najciekawszych należą Kordian i Mąż. Pierwszy jest tytułowym bohaterem...
Jedną z najważniejszych wyborów w życiu jest decyzja jaki zawód obrać. Powtarza się często że po odpowiednim wyborze nie przepracuje się w życiu ani jednego...
Kultura starożytnej Grecji stanowi jeden z fundamentów na których zbudowana została współczesna cywilizacja europejska. Pośród najważniejszych...
W okresie renesansu jedną z najbardziej rozpowszechnionych maksym stały się słowa Terencjusza: człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce . Oznaczały one że...
