Tadeusz Borowski w swoich „Opowiadaniach” nie tylko pokazuje okrutny świat obozów koncentracyjnych z czasów II wojny światowej, ale także na podstawie tych trudnych doświadczeń snuje uniwersalne rozważania filozoficzne na temat człowieka i świata. Borowski kreuje bardzo pesymistyczny obraz cywilizacji europejskiej, podważa bowiem jej podstawowe zasady.
Cywilizacja to ogół wytworów człowieka, na który składają się osiągnięcia nauki, sztuki i kultury. Dla Borowskiego doświadczenie obozów koncentracyjnych podważa sens wszystkich tych wartości, ponieważ została zbudowana na wyzysku i niesprawiedliwości. W opowiadaniu „U nas w Auschwitzu” pisarz podważa platońską triadę, która wyznacza krąg zasad europejskiej kultury. Wedle Platona mianowicie dobro jest tożsame z pięknem i prawdą. Tymczasem Borowski pokazuje, że wspaniałe dzieła cywilizacji powstały jako efekt wyzysku i przemocy. Piramidy egipskie, uważane za szczytowe osiągnięcie starożytności, wzniesiono w oparciu o przemoc wobec niewolników wykorzystywanych do pracy.
W opinii pisarza nie ma żadnej różnicy pomiędzy egipskimi faraonami a hitlerowcami, którzy również budowali swoje imperium na ludzkiej tragedii. Obozy koncentracyjne były bowiem doskonale działającymi machinami darmowych robotników, którzy swoją niewolniczą pracą wzbogacali największe niemieckie koncerny. Można zatem wyobrazić sobie sytuację, w której w razie wygranej Niemiec w II wojnie światowej zbrodnicze czyny nazistów zostałyby zapomniane, doceniono by bowiem jedynie ich wspaniałe owoce. Piękno nie jest zatem tożsame z dobrem i prawdą, powiada Borowski, kwestionując podstawowe filary europejskiej kultury.
Co więcej, szczególnie pesymistyczną wymowę posiada opowiadanie „Bitwa pod Grunwaldem”, którego akcja toczy się już po wojnie. Pisarz dostrzega bowiem, że w tak zwanym wolnym świecie działają te same reguły, które obowiązywały w obozach, różnica polega jedynie na ich większym zawoalowaniu. Ciemne ludzkie instynkty nie znikają wraz z końcem wojny, czego wymownym symbolem jest bezsensowna śmierć młodej Żydówki Niny, próbującej wydostać się z obozu dla byłych więźniów. W każdej chwili zło jest gotowe wypłynąć na wierzch i zamknąć część ludzkości w obozach, a pozostałą zgładzić pod pozorem wzniosłych haseł, a w rzeczywistości w imię niskich interesów.
Zawód lekarza to jedna z najbardziej interesujących profesji. Nieustannie styka się on ze śmiercią ratuje ludzi przed chorobami i przynosi im ulgę w cierpieniu –...
Nigdy nie sądziłam że niezapomniana przygoda przytrafi mi się podczas drogi do szkoły. Od zawsze przecież chodziłam tą samą ścieżką przez las. Jednak do ostatniej...
Arkady Fiedler w swojej książce „Dywizjon 303” nazywa polskich pilotów biorących udział w bitwie o Anglię współczesnymi rycerzami. Porównanie...
Odpowiedź na pytanie czy kultura polska jest kulturą o cechach mieszczańskich nie jest odpowiedzią łatwą. Można bowiem w polskiej kulturze dostrzec elementy twórczości...
Zazwyczaj gdy mowa o Biblii mamy na myśli jedną książkę. Gdy chodzi o formę fizyczną będziemy mieli rację – Pismo Święte to najczęściej jeden obszerny tom....
Tytuł „Jądro ciemności” ma znaczenie symboliczne. Po pierwsze odnosi się do Afryki jako kontynentu czarnych ludzi – w sensie dosłownym – ale również...
„Lalka” Bolesława Prusa jest dziełem w którym ukazana została szczegółowa panorama polskiego społeczeństwa. Co charakterystyczne dla powieści...
Słowo „vanitas” to po łacinie „marność”. Przez wieki najpopularniejszym językiem w jakim czytano Pismo Święte była bowiem łacina – i właśnie...
„Książka nie jest tak fajna jak film!” – powiedział ostatnio mój kolega. „W filmie widzisz co robią bohaterowie słyszysz jak rozmawiają....