Unikalne i sprawdzone teksty

Człowiek w czasach zagłady. Jaki obraz człowieka i cywilizacji europejskiej kreuje Tadeusz Borowski | wypracowanie

Tadeusz Borowski w swoich „Opowiadaniach” nie tylko pokazuje okrutny świat obozów koncentracyjnych z czasów II wojny światowej, ale także na podstawie tych trudnych doświadczeń snuje uniwersalne rozważania filozoficzne na temat człowieka i świata. Borowski kreuje bardzo pesymistyczny obraz cywilizacji europejskiej, podważa bowiem jej podstawowe zasady.

Cywilizacja to ogół wytworów człowieka, na który składają się osiągnięcia nauki, sztuki i kultury. Dla Borowskiego doświadczenie obozów koncentracyjnych podważa sens wszystkich tych wartości, ponieważ została zbudowana na wyzysku i niesprawiedliwości. W opowiadaniu „U nas w Auschwitzu” pisarz podważa platońską triadę, która wyznacza krąg zasad europejskiej kultury. Wedle Platona mianowicie dobro jest tożsame z pięknem i prawdą. Tymczasem Borowski pokazuje, że wspaniałe dzieła cywilizacji powstały jako efekt wyzysku i przemocy. Piramidy egipskie, uważane za szczytowe osiągnięcie starożytności, wzniesiono w oparciu o przemoc wobec niewolników wykorzystywanych do pracy.

W opinii pisarza nie ma żadnej różnicy pomiędzy egipskimi faraonami a hitlerowcami, którzy również budowali swoje imperium na ludzkiej tragedii. Obozy koncentracyjne były bowiem doskonale działającymi machinami darmowych robotników, którzy swoją niewolniczą pracą wzbogacali największe niemieckie koncerny. Można zatem wyobrazić sobie sytuację, w której w razie wygranej Niemiec w II wojnie światowej zbrodnicze czyny nazistów zostałyby zapomniane, doceniono by bowiem jedynie ich wspaniałe owoce. Piękno nie jest zatem tożsame z dobrem i prawdą, powiada Borowski, kwestionując podstawowe filary europejskiej kultury.

Co więcej, szczególnie pesymistyczną wymowę posiada opowiadanie „Bitwa pod Grunwaldem”, którego akcja toczy się już po wojnie. Pisarz dostrzega bowiem, że w tak zwanym wolnym świecie działają te same reguły, które obowiązywały w obozach, różnica polega jedynie na ich większym zawoalowaniu. Ciemne ludzkie instynkty nie znikają wraz z końcem wojny, czego wymownym symbolem jest bezsensowna śmierć młodej Żydówki Niny, próbującej wydostać się z obozu dla byłych więźniów. W każdej chwili zło jest gotowe wypłynąć na wierzch i zamknąć część ludzkości w obozach, a pozostałą zgładzić pod pozorem wzniosłych haseł, a w rzeczywistości w imię niskich interesów.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Lekarz – zawód czy posłannictwo?...

Zawód lekarza to jedna z najbardziej interesujących profesji. Nieustannie styka się on ze śmiercią ratuje ludzi przed chorobami i przynosi im ulgę w cierpieniu –...

Niezapomniana przygoda - opowiadanie...

Nigdy nie sądziłam że niezapomniana przygoda przytrafi mi się podczas drogi do szkoły. Od zawsze przecież chodziłam tą samą ścieżką przez las. Jednak do ostatniej...

Czy bohaterów „Dywizjonu 303”...

Arkady Fiedler w swojej książce „Dywizjon 303” nazywa polskich pilotów biorących udział w bitwie o Anglię współczesnymi rycerzami. Porównanie...

Czy kultura polska jest kulturą...

Odpowiedź na pytanie czy kultura polska jest kulturą o cechach mieszczańskich nie jest odpowiedzią łatwą. Można bowiem w polskiej kulturze dostrzec elementy twórczości...

Sens przypowieści biblijnych

Zazwyczaj gdy mowa o Biblii mamy na myśli jedną książkę. Gdy chodzi o formę fizyczną będziemy mieli rację – Pismo Święte to najczęściej jeden obszerny tom....

„Jądro ciemności” - znaczenie...

Tytuł „Jądro ciemności” ma znaczenie symboliczne. Po pierwsze odnosi się do Afryki jako kontynentu czarnych ludzi – w sensie dosłownym – ale również...

Biedota w „Lalce” – opracowanie...

„Lalka” Bolesława Prusa jest dziełem w którym ukazana została szczegółowa panorama polskiego społeczeństwa. Co charakterystyczne dla powieści...

Motyw vanitas w literaturze i sztuce...

Słowo „vanitas” to po łacinie „marność”. Przez wieki najpopularniejszym językiem w jakim czytano Pismo Święte była bowiem łacina – i właśnie...

O czym mówią moje książki nocą...

„Książka nie jest tak fajna jak film!” – powiedział ostatnio mój kolega. „W filmie widzisz co robią bohaterowie słyszysz jak rozmawiają....