Unikalne i sprawdzone teksty

Człowiek w czasach zagłady. Jaki obraz człowieka i cywilizacji europejskiej kreuje Tadeusz Borowski | wypracowanie

Tadeusz Borowski w swoich „Opowiadaniach” nie tylko pokazuje okrutny świat obozów koncentracyjnych z czasów II wojny światowej, ale także na podstawie tych trudnych doświadczeń snuje uniwersalne rozważania filozoficzne na temat człowieka i świata. Borowski kreuje bardzo pesymistyczny obraz cywilizacji europejskiej, podważa bowiem jej podstawowe zasady.

Cywilizacja to ogół wytworów człowieka, na który składają się osiągnięcia nauki, sztuki i kultury. Dla Borowskiego doświadczenie obozów koncentracyjnych podważa sens wszystkich tych wartości, ponieważ została zbudowana na wyzysku i niesprawiedliwości. W opowiadaniu „U nas w Auschwitzu” pisarz podważa platońską triadę, która wyznacza krąg zasad europejskiej kultury. Wedle Platona mianowicie dobro jest tożsame z pięknem i prawdą. Tymczasem Borowski pokazuje, że wspaniałe dzieła cywilizacji powstały jako efekt wyzysku i przemocy. Piramidy egipskie, uważane za szczytowe osiągnięcie starożytności, wzniesiono w oparciu o przemoc wobec niewolników wykorzystywanych do pracy.

W opinii pisarza nie ma żadnej różnicy pomiędzy egipskimi faraonami a hitlerowcami, którzy również budowali swoje imperium na ludzkiej tragedii. Obozy koncentracyjne były bowiem doskonale działającymi machinami darmowych robotników, którzy swoją niewolniczą pracą wzbogacali największe niemieckie koncerny. Można zatem wyobrazić sobie sytuację, w której w razie wygranej Niemiec w II wojnie światowej zbrodnicze czyny nazistów zostałyby zapomniane, doceniono by bowiem jedynie ich wspaniałe owoce. Piękno nie jest zatem tożsame z dobrem i prawdą, powiada Borowski, kwestionując podstawowe filary europejskiej kultury.

Co więcej, szczególnie pesymistyczną wymowę posiada opowiadanie „Bitwa pod Grunwaldem”, którego akcja toczy się już po wojnie. Pisarz dostrzega bowiem, że w tak zwanym wolnym świecie działają te same reguły, które obowiązywały w obozach, różnica polega jedynie na ich większym zawoalowaniu. Ciemne ludzkie instynkty nie znikają wraz z końcem wojny, czego wymownym symbolem jest bezsensowna śmierć młodej Żydówki Niny, próbującej wydostać się z obozu dla byłych więźniów. W każdej chwili zło jest gotowe wypłynąć na wierzch i zamknąć część ludzkości w obozach, a pozostałą zgładzić pod pozorem wzniosłych haseł, a w rzeczywistości w imię niskich interesów.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Kandyd jako powiastka filozoficzna...

„Kandyd” Wolter jest utworem niezwykle popularnym. Już w roku swojej premiery (1759) doczekał się ponad dwudziestu wydań. Nie da się ukryć iż historia opowiadana...

Syzyfowe prace jako powieść o...

Powieść Stefana Żeromskiego „Syzyfowe prace” to dzieło wyjątkowe. Można ją interpretować jako książkę polityczną – opowiada przecież o ważnych...

Analiza postawy i światopoglądu...

„Zdążyć przed Panem Bogiem” to książkowy reportaż Hanny Krall. Centralną postacią dzieła jest Marek Edelman ostatni z żyjących przywódców...

Surrealizm – charakterystyka kierunku...

Charakterystyka kierunku Surrealizm to kierunek który ujawnił się zarówno w literaturze jak i sztuce. Kierunek rozwinął się w 1924 roku. Inną nazwą kierunku...

List do Jesieni

Szanowna Pani Jesień Ulica Opadłych Liści 12 Droga Pani piszę do Pani ponieważ może się Pani czuć niedoceniania jako pora roku. Ja jednak chciałbym wyrazić moją najserdeczniejszą...

Literatura prawdy pamięci ocalenia?...

XX wiek należał do najstraszniejszych okresów w dziejach ludzkości. Zaczął się w aurze nadziei na rozwój technologiczny i moralny człowieka – wkrótce...

Dziewczynka z chryzantemami Olga...

Na obrazie Olgi Boznańskiej widzimy postać anonimowej dziewczynki stojącej przodem do odbiorcy i wpatrującej się w niego z lekkim niepokojem i zaciekawieniem. Wrażenia...

Dwa oblicza sarmatyzmu – Potocki...

Sarmatyzm należy do najbardziej kontrowersyjnych nurtów polskiej kultury. Przez długi czas oskarżano jego reprezentantów o ciemnotę zacofanie i brak smaku....

Gdybyś mógł cokolwiek co zmieniłbyś...

Ktoś mądry powiedział że trzeba umieć zachować złoty środek. Na pytanie co zmieniłbyś we współczesnym świecie gdybyś miał wielką władzę lub potężną...