Unikalne i sprawdzone teksty

Człowiek w czasach zagłady. Jaki obraz człowieka i cywilizacji europejskiej kreuje Tadeusz Borowski | wypracowanie

Tadeusz Borowski w swoich „Opowiadaniach” nie tylko pokazuje okrutny świat obozów koncentracyjnych z czasów II wojny światowej, ale także na podstawie tych trudnych doświadczeń snuje uniwersalne rozważania filozoficzne na temat człowieka i świata. Borowski kreuje bardzo pesymistyczny obraz cywilizacji europejskiej, podważa bowiem jej podstawowe zasady.

Cywilizacja to ogół wytworów człowieka, na który składają się osiągnięcia nauki, sztuki i kultury. Dla Borowskiego doświadczenie obozów koncentracyjnych podważa sens wszystkich tych wartości, ponieważ została zbudowana na wyzysku i niesprawiedliwości. W opowiadaniu „U nas w Auschwitzu” pisarz podważa platońską triadę, która wyznacza krąg zasad europejskiej kultury. Wedle Platona mianowicie dobro jest tożsame z pięknem i prawdą. Tymczasem Borowski pokazuje, że wspaniałe dzieła cywilizacji powstały jako efekt wyzysku i przemocy. Piramidy egipskie, uważane za szczytowe osiągnięcie starożytności, wzniesiono w oparciu o przemoc wobec niewolników wykorzystywanych do pracy.

W opinii pisarza nie ma żadnej różnicy pomiędzy egipskimi faraonami a hitlerowcami, którzy również budowali swoje imperium na ludzkiej tragedii. Obozy koncentracyjne były bowiem doskonale działającymi machinami darmowych robotników, którzy swoją niewolniczą pracą wzbogacali największe niemieckie koncerny. Można zatem wyobrazić sobie sytuację, w której w razie wygranej Niemiec w II wojnie światowej zbrodnicze czyny nazistów zostałyby zapomniane, doceniono by bowiem jedynie ich wspaniałe owoce. Piękno nie jest zatem tożsame z dobrem i prawdą, powiada Borowski, kwestionując podstawowe filary europejskiej kultury.

Co więcej, szczególnie pesymistyczną wymowę posiada opowiadanie „Bitwa pod Grunwaldem”, którego akcja toczy się już po wojnie. Pisarz dostrzega bowiem, że w tak zwanym wolnym świecie działają te same reguły, które obowiązywały w obozach, różnica polega jedynie na ich większym zawoalowaniu. Ciemne ludzkie instynkty nie znikają wraz z końcem wojny, czego wymownym symbolem jest bezsensowna śmierć młodej Żydówki Niny, próbującej wydostać się z obozu dla byłych więźniów. W każdej chwili zło jest gotowe wypłynąć na wierzch i zamknąć część ludzkości w obozach, a pozostałą zgładzić pod pozorem wzniosłych haseł, a w rzeczywistości w imię niskich interesów.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Bajka – definicja i wyznaczniki...

Bajki należą do najstarszych gatunków literackich wywodząc się ze starożytnej Grecji. Pierwszą znaną bajkę napisał żyjący przed prawie trzema tysiącami lat...

Tragizm Judyma

Doktor Tomasz Judym to główna postać powieści Stefana Żeromskiego „Ludzie bezdomni”. Pod koniec książki bohater widzi rozdartą sosnę – staje...

Portret ojca w literaturze. Przedstaw...

Ojciec to figura istotna w życiu każdego człowieka. I dzisiaj większość ludzi przytaknie takiemu sformułowaniu a co dopiero w poprzednich wiekach – trzeba przecież...

„Inny świat” jako utwór o...

„Inny świat” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego to poruszająca powieść o życiu w sowieckich łagrach napisana na podstawie wspomnień pisarza z okresu II wojny...

Mój najszczęśliwszy dzień w...

To był dziwny rok. Wszystko układało się jak z płatka a ja z zadziwiającą regularnością odnosiłem kolejne sukcesy – świadectwo z wyróżnieniem trzecie...

Moja wizja nieba – opis raju

„To raj na ziemi” – mówimy nieraz na widok jakiegoś pięknego zakątka. „Niebo w gębie” – powtarzamy jedząc jakiś wyjątkowy smakołyk....

Tragizm w Procesie

„Proces” Franza Kafki ma opinię jednej z najbardziej pesymistycznych książek XX wieku. Paradoksalnie właśnie owa mroczna wizja doskonale wyraża przemiany jakie...

Artyzm „Nad Niemnem”

Artyzm według „Słownika terminów literackich” jest to ogół cech dzieła dający świadectwo biegłości twórcy w danej dyscyplinie sztuki...

Świat jest teatrem aktorami ludzie...

W „Jak wam się podoba?” Williama Szekspira padają słowa: Świat jest teatrem aktorami ludzie Którzy kolejno wchodzą i znikają. Jest to nawiązanie do...