Definicja
To koncepcja, której nazwa oznacza użyteczność. Powstała w XVIII wieku w Anglii. Filozofia, która mierzyła uczynki miarą użyteczności była popularna przede wszystkim u twórców pozytywistycznych.
Opis
Koncepcja zakłada, że człowiek w swoim dążeniu nie powinien skupiać się jedynie na swoim szczęściu, ale i działać na rzecz dobra innych. Uczynek jest właściwy wtedy, kiedy służy także dobru innych, ich szczęściu. Człowiek jest częścią większej zbiorowości, na której rzecz powinien pracować. Co równie ważne, dążenie do szczęścia własnego nie stoi w opozycji do dążenia do pracy na rzecz dobra wielu osób. Czyn powinien być osądzany w kontekście dobra większości. Postawy zgodne z tego typu rozumowaniem niejednokrotnie pojawiały się w twórczości pozytywistów. Jednym z przykładów jest przedstawienie poczynione przez Elizę Orzeszkową w lekturze „Nad Niemnem”. Poszczególni bohaterowie scharakteryzowani są również poprzez przedstawienie postaw. Przykładem osoby, która realizowała założenia utylitaryzmu w swoim życiu jest bohaterka noweli Stefana Żeromskiego pod tytułem „Siłaczka”. Kobieta chce nauczać dzieci, znajduje prace w wiejskiej szkole. Realizuje tym samym również koncepcję
pracy u podstaw.
Przedstawiciele:
John Stuart Mill, podstaw utylitaryzmu należy również szukać w dziełach Jeremego Benthama. Postawy zgodne z założeniami koncepcji widoczne były przede wszystkim w literaturze okresu pozytywizmu.
„Świętoszek” Moliera stanowi doskonałą satyrę na hipokryzję religijną. Celne obserwacje i komizm byłyby jednak niemożliwe gdyby nie świetne przedstawienie...
Panegiryk jest dość ciekawą formą literacką która nie wiąże się z żadnym konkretnym gatunkiem jej głównym wyznacznikiem jest obecność przesadnego wychwalania...
Tytuł arcydzieła Dantego może współczesnego czytelnika zadziwiać. Dramatyczne sceny w Piekle i Czyśćcu oraz pełne patosu w Raju głębokie refleksje o charakterze...
Obraz zatytułowany „Sobieski pod Wiedniem” to dzieło które stworzył Juliusz Kossak. Przedstawiona przez niego została niezwykła scena – widoczna...
Kwestia zbrodni i kary należy do najważniejszych i najczęstszych tematów literatury światowej. Dylematy i problemy z nią związane opisywał między innymi Fiodor...
Literatura bardzo chętnie odsłania przed czytelnikiem mroczną stronę ludzkiej natury ukazując człowieka w sytuacji zbrodni analizując motywy jego postępowania oraz rozterki...
Związki literatury i polityki były wyjątkowo mocne w XIX-wiecznej Polsce. Państwo polskie przestało istnieć po rozbiorach jakie miały miejsce w poprzednim stuleciu. Nadzieje...
Kraków należy do najpiękniejszych miast Polski. Przyznaje to każdy kto choć raz udał się do magicznego grodu nad Wisłą. Trudno powiedzieć co wzbudza największe...
„Krzyk” Edvarda Muncha należy do najbardziej znanych a także najdroższych obrazów w dziejach sztuki. Uznawany za arcydzieło i czołowe osiągnięcie ekspresjonizmu...
