Streszczenie
Nowela rozpoczyna się opisem dziecka, które przyszło na świat. Chłopiec wydaje się być niezwykle słabym, wydawać by się mogło, że niebawem umrze. Mimo wszystko, chłopiec przeżył i razem ze swoją matką wiódł biedne życie.
Od najmłodszych lat uczono go pracy, jednakże Janko nie wydawał się nią być zainteresowany. Chłopiec ożywiał się zawsze gdy słyszał muzykę. Ta wydawała się mu być obecną wszędzie dookoła. Słyszał ją w przyrodzie, w odgłosach codzienności. Za swoje rozmarzenie i zasłuchanie, bywał karany. Matka nie zabierała go też w miejsca, w których mógł usłyszeć muzykę, w tym do kościoła. Chłopiec zyskał przydomek Janko Muzykanta.
Mały Janko najbardziej lubił dźwięk, który wydawały skrzypce. Potrafił spędzać godziny w pobliżu karczmy, w której grała muzyka. Jego wielkim marzeniem stało się posiadanie tego instrumentu. Wprawiony w tworzeniu dla siebie fujarek, stworzył wymarzony instrument. Skrzypki z gonta, które jednak grały niezwykle cicho.
Chudy chłopczyk o niczym innym nie marzył bardziej niż o skrzypcach. Takie posiadał lokaj na dworze. Wykorzystując nieobecność państwa, chciał się tam zakraść. Jednej nocy, gdy obserwował je przez otwarte drzwi, księżyc oświetlił instrument. Wydawało mu się, że są one coraz bliżej i nakłaniają go do czynu. Malec zakradł się do kredensu. Przerażony, szedł niezwykle cicho. Jednakże i tak go usłyszano.
Chłopiec stanął przed sądem wójta, a karę miał mu wymierzyć Stach. Zbił on krzyczące dziecko, które matka zaniosła później do domu. Janko niebawem zmarł. W agonii miał tylko jeszcze jedno pytanie. Chciał wiedzieć, czy otrzyma w niebie prawdziwe skrzypce. Zapewniony przez matkę, że tak się stanie, chłopiec zmarł. Kobieta w rozpaczy zobaczyła, że błąkający się po twarzy syna promyczek, także zniknął. Następnego dnia powrócili państwo na dwór, zachwycając się Włochami jako krajem prawdziwych muzyków.
Plan wydarzeń
1. Narodziny słabego chłopca.
2. Ubogie dzieciństwo Janka.
3. Miłość dziecka do muzyki.
4. Ukaranie Janka.
5. Marzenie o posiadaniu skrzypiec.
6. Stworzenie skrzypiec z gonta.
7. Próba dotknięcia skrzypiec na dworze.
8. Sąd nad Jankiem.
9. Kara wymierzona chłopcu.
10. Śmierć dziecka.