Biografia
John Donne przyszedł na świat między 24 stycznia a 19 czerwca 1572 r. w Londynie. Jego ojciec – także John – miał walijskie korzenie, a w stolicy pełnił funkcję naczelnika kompanii kupieckiej (handel żelazem). Zaś matka – Elizabeth Heywood – była córką znanego dramaturga – Johna Heywooda. Rodzina wyznawała katolicyzm, chociaż praktykowanie tej religii było wówczas zakazane.
W wieku 4 lat Donne został osierocony przez ojca. Znalazł się wówczas pod opieką matki, która już po 3 miesiącach poślubiła bogatego wdowca – dr. Johna Symingesa. Niebawem rozpoczął prywatną edukację, być może pod okiem jezuitów (chociaż nie ma dowodów potwierdzających ten pogląd). W 1583 Donne przystąpił do nauki w Hart Hall (dzisiejszy Hertford College), a 3 lata później przyjęto go Uniwersytet w Cambridge. Ze względu na swe wyznanie nie mógł uzyskać tytułu naukowego, z tego powodu rozpoczął kształcenie w szkołach prawniczych. W wieku 25 lat należał już do najbardziej wpływowych towarzystw Londynu, pracując jako szef biura Sir Thomasa Egertona.
W 1601 r. John Donne potajemnie poślubił bratanicę Egertona – szesnastoletnią Anne Moore. Wydarzenie to zrujnowało karierę zawodową przyszłego poety i zaowocowało jego krótkim pobytem w więzieniu. Jednak z czasem udało mu się pojednać z teściem i połączyć z wybranką. W okresie tym pracował głównie jako prawnik i urzędnik, starając się zapewnić najbliższym godne życie.
Przełomowym okresem w życiu Donne’a była druga dekada XVII stulecia. W 1610 opiekunem jego twórczości został Sir Robert Drury, a w tym samym okresie poeta zwrócił na siebie uwagę króla Jakuba I Stuarta (głównie za sprawą antykatolickich polemik i esejów – „Pseudo Martyr” oraz satyrycznym i wymierzonym w jezuitów: „Ignatius His Conclave”), zostając w 1615 anglikańskim duchownym, nadwornym kaznodzieją władcy. Nieco później Donne otrzymał honorowy doktorat Uniwersytetu w Cambridge.
John Donne zmarł 31 marca 1631 r. Najprawdopodobniej bezpośrednią przyczyną był rak żołądka, lecz nie zostało to udowodnione. Pochowano go Katedrze św. Pawła w Londynie (jego nagrobek przetrwał wielki pożar z 1666, który zrujnował odbudowaną później świątynię).
Charakterystyka twórczości
Wczesne dzieła Donne’a, które powstały w epoce elżbietańskiej, stanowiły przede wszystkim próbę krytycznego spojrzenia na otaczającą rzeczywistość i wpisane w nią przywary (korupcję, wadliwy system prawny, nadmierny przepych dworskiego życia). Obok satyr i polemik tworzył on także utwory poetyckie – głównie oparte na wyrafinowanych konceptach erotyki..
Duży wpływ na działalność artystyczną Donne’a miało jego przejście na anglikanizm. Wówczas obierane przezeń tematy najczęściej dotyczyły kwestii wiary. Publikował wiele kazań oraz wierszy religijno – refleksyjnych. Badacze podkreślają także fakt, iż w jego twórczości obecne są echa licznych życiowych tragedii (wczesna śmierć córki, pogarszający się stan zdrowia), które wprowadziły topikę śmierci i cierpienia oraz ponury, mroczny nastrój.
Poezja Donne’a uważana jest za jeden z najwyraźniejszych przykładów europejskiego baroku. Jej cechami charakterystycznymi są metafizyczność, rozbudowane metafory, wysublimowane formy, paradoksy oraz złożone koncepty (np. porównywanie odrębnych, niepodobnych zjawisk). Stanowi ona także przykład przejścia do liryki bardziej osobistej, a jej metrum (głównie za sprawą rymów) nawiązywało do mowy potocznej, co było jedną z przyczyn niepochlebnych opinii wystawianych mu przez krytyków. Mimo to cieszyła się ona wielkim uznaniem, inspirując kolejne pokolenia. Jednym z najpowszechniej znanych nawiązań jest wykorzystanie fragmentu dzieła Donne’a przez Hemingwaya jako tytułu i motta „Komu bije dzwon”.
Biografia Jan Andrzej Morsztyn przyszedł na świat 24 czerwca 1621 r. w okolicach Krakowa (w Raciborsku lub Wiśniczu). Należał do zamożnej rodziny szlacheckiej herbu Leliwa...
Biografia Władysław Stanisław Reymont urodził się w 1867 roku we wsi Kobiele Wielkie w województwie piotrkowskim. Pochodził z rodziny o korzeniach chłopskich jego...
Biografia Maciej Kuczyński to polski pisarz speleolog inżynier alpinista i architekt jak również doświadczony podróżnik – organizator wielu polskich...
Piotr Skarga był jednym z najwybitniejszych w Polsce przedstawicieli kontrreformacji – katolickiego ruchu religijnego stanowiącego odpowiedź na reformację – i...
Biografia Jack London (prawdziwe nazwisko John Griffith Chaney) – amerykański pisarz urodził się 12 stycznia 1876 r. w San Francisco natomiast zmarł 22 listopada 1916...
Biografia Alfred Szklarski – polski pisarz literatury młodzieżowej i podróżnik. Urodził się w Chicago 21 stycznia 1912 r. Zmarł 9 kwietnia 1992 r. w Katowicach....
Biografia Paul Verlaine urodził się w 1844 roku we Francji w Metzu. Pochodził z zamożnej rodziny oficera armii francuskiej. Już w wieku 14 lat zaczął pisać teksty poetyckie...
Biografia Charles Baudelaire urodził się w 1821 roku w Paryżu. Był synem urzędnika François Baudelaire'a i Caroline z domu Dufays. Po śmierci ojca wraz z matką...
Biografia Nancy H. Kleinbaum – amerykańska pisarka dziennikarka i publicystka. Urodziła się w 1948 r. W latach 1966 – 1970 studiowała na Northwestern University...