Akcja powieści toczy się w XIX wieku, w małym mieście na północy Francji. Stefan przybywa do Montsou w poszukiwaniu pracy. Dociera do nędznego górniczego osiedla (nr 240), gdzie zatrzymuje się u dziesięcioosobowej rodziny Maheu. Wszyscy pracują w miejscowej kopalni. Dzięki protekcji górnika Stefan zostaje zatrudniony przy ładowaniu węgla. W kopalni poznaje Katarzynę i innych pracowników. Praca jest tak ciężka, że bohater ma zamiar zrezygnować już po pierwszym dniu. Niespodziewanie dostaje jednak pokój w szynku u Rasseneura.
W czasie, gdy cała rodzina jest w pracy, pani Maheu próbuje zdobyć pożywienie. Bezskutecznie jednak prosi w okolicznych sklepach i u znajomych rodzin, wszędzie ma długi i nikt nie chce jej pomóc. W końcu zdobywa pożyczkę od Maigrata. W międzyczasie na górniczym osiedlu ma miejsce wizytacja, urzędnicy wychwalają warunki życia górników.
Katarzyna chce sobie kupić nową wstążkę do czepca. Kiedy okazuje się, że jej koleżanka nie może jej pożyczyć pieniędzy, z pomocą przychodzi jej Chaval. Wspólnie udają się do Maigrata, jednak ten ma nadzieję, że dziewczyna ulegnie mu w zamian za pożyczkę udzieloną jej matce. Chaval kupuje wstążkę Katarzynie, a potem wymusza na niej akt seksualny. Świadkiem tego zdarzenia jest Stefan, który zakochuje się w dziewczynie i zaczyna pałać nienawiścią do Chavala.
Stefan przyzwyczaja się do ciężkiej pracy, jednak jest oburzony trudnymi warunkami i głodowym wynagrodzeniem. W środowisku górniczym narasta bunt i krążą pogłoski o planowanym obniżeniu pensji. Stefan wkrótce awansuje na nieco lepsze stanowisko.
Zachariasz Maheu, syn pani Maheu żeni się z kobietą, z którą ma dwójkę dzieci i wyprowadza się z domu. Rodzina traci dodatkową pensję, więc Stefan zaczyna wynajmować u nich kąt. Wkrótce Stefan zakłada na osiedlu kasę zapomogową dla górników, której zostaje przewodniczącym. Jego zarobki ulegają poprawie i mężczyzna kupuje sobie nowe ubranie.
W jesieni górnikom drastycznie obniża się pensję w kopalni. Dochodzi również do tragicznego wypadku, jeden człowiek ginie, a Janek Mheu łamie obie nogi. Katarzyna z powodu zazdrości Chavala przenosi się do niego.
W kopalni wybucha strajk. Stefan, Maheu, Pierron, Lvaque udają się do dyrektora Hannebeau, ale ten odmawia podwyżki płac. Strajk przeciąga się. Dochodzi do nieporozumień między Stefanem i Rasseneurem, który oskarża Stefana o chęć zdobycia władzy. Wkrótce Stefan organizuje zebranie socjalistów, na którym namawia do wstępowania do Międzynarodówki w zamian za pomoc z zagranicy. Pomoc jednak nie wystarcza na pokrycie potrzeb, górnicy sprzedają to, co mają.
Stefan odkrywa, że Janek Maheu kradnie rzeczy górników i skrzętnie je ukrywa w lesie. Tymczasem Chaval i Katarzyna pracują w innej kopalni. Chaval obiecuje, że nakłoni swoich współpracowników do strajku, jednak ci rezygnują z tego i podejmują pracę. Katarzyna mdleje pod ziemią. Do kopalni przybywają strajkujący górnicy oraz pijany Stefan rzucają się na Chavala. Ratuje go Katarzyna. Tłum rusza pod dom dyrektora. Obiektem ataku jest również najbogatsza rodzina w mieście, państwo Gregoire. Kupiec Maigrat podczas ucieczki zabija się, wyskakując z okna. Kobiety w napadzie szału kastrują trupa. W tym czasie Chaval zawiadamia policję.
Po zajściach Maheu i Levaque zostają zwolnieni z pracy, a Stefan się ukrywa w lesie. Najmłodsza córka państwa Maheu umiera z głodu. W szynku dochodzi do bójki pomiędzy Chavalem i Stefanem. Chaval przegrywa i porzuca Katarzynę, która całą noc błąka się po polach. Janek morduje jednego ze strażników kopalni i wspólnie ze Stefanem ukrywają ciało.
Tymczasem właściciele kopalni sprowadzają Belgów do pracy. W czasie demonstracji strajkujących żandarmi otwierają ogień. Ginie między innymi pan Maheu, Lidka Pierron i mały Bebert. Katarzynę przed śmiercią ratuje własnym ciałem Mouqette. Przestraszony zarząd odsyła Belgów i ogłasza ponowne otwarcie kopalń. Część górników wraca do pracy.
Mieszkańcy miasta obwiniają o wszystko Stefana, który ukrywa się w domu Maheu. Suwarin, Rosjanin, który wraz ze swoją dziewczyną próbował zamordować cara, przekrada się do kopalni i uszkadza szyb, tak by w każdej chwili mógł runąć. W nocy Katarzyna idzie do pracy, za nią rusza Stefan. Suwarin chce ich odwieźć od tego pomysłu, jednak nie udaje się mu to. Katarzyna, Stefan i Chaval pracują w okolicy uszkodzonego szybu i po jego zawaleniu zostają uwięzieni pod ziemią.
Plan wydostania uwięzionych opracowuje Paweł Negrel, siostrzeniec dyrektora Hannebau. Podczas prac ekipy ratunkowej dochodzi do wybuchu, w którym ginie Zachariasz. Tymczasem Stefan, Chaval i Katarzyna przedostają się do bardziej bezpiecznego korytarza. Chaval dzieli się z dziewczyną kanapką, jednak w zamian chce wymusić na niej współżycie. Stefan rozbija mu kamieniem głowę. Z głodu jedzą szczątki ubrań. Stefan i Katarzyna wyznają sobie miłość, po czym dziewczyna umiera. Stefan zostaje zaś uratowany i wyciągnięty na powierzchnię.