„Konopielka” Edwarda Redlińskiego zaczyna się opisem poranka we wsi Taplary. Poznajemy gospodarstwo Kaziuka, głównego bohatera. Okazuje się, że w nocy krowa ocieliła się – jednak młody cielak był lizany przez klacz. To nienaturalne wydarzenie budzi emocje w zabobonnych chłopów, którzy zastanawiają się, jakie czary są potrzebne przeciw temu źle wróżącemu wydarzeniu. Tymczasem do wsi zachodzi wędrowny dziad, i opowiada o zgorszeniu, jakie panuje na świecie – jego symbolem ma być to, że kosi się zboże kosą, nie zaś sierpem, jak czynili przodkowie.
Jakby na potwierdzenie słów dziada, do wsi przyjeżdża delegacja urzędników, którzy zapowiadają zbudowanie szkoły. Budzi to podejrzenia chłopów – nie życzą sobie ni, by nowoczesna cywilizacja niszczyła tryb życia, do jakiego przywykli.
Następnego dnia mają miejsca dwa ważne wydarzenia. Umiera mała córeczka Kaziuka, jednak nie wywołuje to jakichś większych emocji rodziny, skoro śmierć dziecka to norma. Jednocześnie do chaty chłopa wprowadza się nauczycielka Jola, której wynajęto pokój.
Dzieci zaczynają uczęszczać na zajęcia, jednak budzi to niechęć rodziców. Wśród wątpiących w sens edukacji jest Kaziuk – oburza go myśl, że jego dziecko ma być mądrzejsze od niego (sam nie potrafi czytać i nie posiada podstawowych informacji o świecie). Zakazuje synowi chodzić do szkoły, a jego śladem idą pozostali chłopi. Jola próbuje uczyć gospodarza współczesnych obyczajów, takich jak jedzenie z osobnych talerzy, jednak mężczyzna pozostaje oporny. Przejawia niechęć wobec kobiety, pod nią kryje się jednak fascynacja – która rośnie po tym, jak udaje mu się podejrzeć nauczycielkę w czasie seksu z przyjezdnym geodetą.
W tym czasie zaczyna się też osuszanie bagien. Kaziuk łamie nogę i powoli dochodzi do zdrowia. Gdy jest już w stanie chodzić, dowiaduje się, że nauczycielka musi wyjechać (są wakacje). Kobieta nie wie, czy w przyszłym roku nadal będzie uczyć w Taplarach. Kaziuk odwozi kobietę na stację, a przed wyjazdem para uprawia seks.
Będąc z powrotem w domu, Kaziuk ciągle myśli o niezwykłym przeżyciu. Odrzuca taplarską tradycję i decyduje się podczas żniw używać kosy.
Plan wydarzeń:
1. Narodzenie cielaka.
2. Wizyta dziada.
3. Wizyta urzędników.
4. Śmierć dziecka.
5. Jola w chałupie Kaziuka.
6. Niechęć chłopów wobec szkoły.
7. Podglądanie Joli.
8. Kazik łamie nogę.
9. Osuszanie moczarów.
10. Odjazd Joli.
11. Kosa zamiast sierpa.