„Manifest szalony” jest wierszem Kazimierza Wierzyńskiego. Tytuł sugeruje, że mamy do czynienia z czymś, co wyjawia poglądy autora na poezję, a może nawet i na życie. I tak też jest, chociaż (znowuż, wedle tytułu) mamy do czynienia z manifestem „szalonym”. Już bowiem na początku poeta deklaruje precz z poezją!. Skąd takie oryginalne podejście?
Otóż podmiot liryczny ewidentnie zmęczony jest twórcami, zajmującymi się wielkimi sprawami. Ma dość poetów, którzy chcą być kapłanami sztuki, przewodnikami narodu lub prorokami nowych ideologii. Dla niego wszystko to jest rodzajem bezpłciowych, literackich stylów. Czego więc pragnie poeta? Szaleństwa, jak sam tytuł mówi. Jednak owo szaleństwo nie jest ponurym obłędem, chorobą psychiczną – to szaleństwo wygłupiającego się dziecka, zakochanej pary jeżdżącej na karuzeli (chociaż akurat Wierzyński tych porównań nie używa). Jego program to rozkoszne dość rozsądku!. Bo tak naprawdę, wyjaśnia, życie jest wszystkim. Wierzyński zachęca nas, byśmy skupili się na smakowaniu życia, odkrywaniu jego radości. Nie należy zamykać się w wieżach z kości słoniowej, stylizować na nieszczęśliwych romantycznych kochanków – zamiast udawać kogokolwiek, trzeba brać życie takim, jakie jest.
By nadać barwy swojemu programowi, Wierzyński przywołuje wiele obrazów, które łączy wspólne hasło: Przedziwnie mądre są wszystkie nonsensy. I tak obserwujemy ślepe kury grające w szachy, miód płynący z kranów, czy groteskowe krokodyle. Wszystkie te absurdalne elementy służą do tego, by zachęcić czytelnika do zrzucania jarzma powagi, obyczajów i stateczności. Poeta wzywa, byśmy zaczęli się cieszyć życiem, nie zastanawiając się zbytnio nad nim – tak jak czytając ten wiersz nie powinniśmy krytykować tego, że to niepoważne, dziecinne i że miód bynajmniej nie może płynąć rurami wodociągowymi.
Utwór Kazimierza Wierzyńskiego to wielki manifest chwalący wszelką witalność i radość życia. Autor zachęca, byśmy chłonęli małe rozkosze świata, bo naprawdę istotne jest to, że świeci dziś piękne słońce, a bieg po trawie daje dużo przyjemności.
Forma utworu (kilka informacji):
– układ rymów abab
– wykrzyknienie
– sformułowania z mowy potocznej (terefere-kuku)