„Marność” Daniela Naborowskiego to krótka, licząca zaledwie 10 wersów fraszka, która podejmuje tematykę refleksyjno – filozoficzną. Motyw przewodni dzieła to vanitas, czyli wątek nierzadko łączący przemijanie i piękno.
Analiza
Jest to utwór stychiczny o regularnych rymach parzystych, który napisany został siedmiozgłoskowcem. Dlatego cechuje się szybkim, wyrazistym rytmem, jaki może budzić skojarzenia z nieubłaganym upływem czasu.
Warstwa leksykalna dzieła sprawia wrażenie uproszczonej. Podmiot liryczny posługuje się czytelnym słownictwem, przez co jego wypowiedź staje się zrozumiała dla szerszego grona odbiorców. Najważniejsze środki stylistyczne to: pleonazm (marna marność), chiazm (Miłujmy i żartujmy / Żartujmy i miłujmy) oraz metafory (fraszką śmierć i fraszką trwoga). W dodatku zaobserwować można noszące cechy paradoksu sformułowanie Świat hołduje marności. Wymienione figury służą nie tylko podkreśleniu stałej obecności przemijania w życiu ludzkim, ale wprowadzają także zaczerpniętą z poezji Horacego maksymę „carpe diem”. Tym sposobem we fraszce Naborowskiego łączą się dwa, jak może się zdawać, przeciwstawne prądy.
Interpretacja
Krótka fraszka Naborowskiego bezpośrednio nawiązuje do Starego Testamentu, a dokładniej do „Księgi Koheleta” i zaczerpniętego z niej cytatu marność nad marnościami i wszystko marność (z łac. vanitas vanitatum et omnia vanitas). Umieszczone w niej rozważania kaznodziei dotyczą sensu ludzkiego życia i ujmują ten temat w kontekście przemijania i tymczasowości. Refleksja ta stanowi punkt wyjścia dla słów podmiotu lirycznego wiersza Naborowskiego. Swą wypowiedź rozpoczyna on w następujący sposób: Świat hołduje marności / I wszytkie ziemskie włości; / To na wieki nie minie, / Że marna marność słynie. W dużej mierze akcentuje więc typowe dla człowieka przywiązanie do doczesności, uwypuklając przy tym jej nietrwałość.
Piąty i szósty wers utworu wprowadzają za pomocą chiazmu (figura retoryczna polegająca na odwrotnym powtórzeniu układu syntaktycznego wypowiedzi) nowy wątek przemyśleń podmiotu lirycznego: Miłujmy i żartujmy, / Żartujmy i miłujmy. Słowa te wyraźnie odwołują się do sentencji „carpe diem”, czyli „chwytaj dzień”. Następuje więc przełamanie nastroju rezygnacji płynącego z doczesności świata. Ja mówiące zaznacza jednak, iż każda aktywność powinna być pobożna i uczciwa, prowadzona w zgodzie z Bogiem.
Ostatni dwuwiersz, który można również uznać za puentę dzieła, wprowadza motyw bogobojności: Nad wszytko bać się Boga - / Tak fraszką śmierć i trwoga. Dwie metafory (fraszką śmierć i fraszką trwoga) znacznie umniejszają potęgę śmierci oraz strach przednią, lecz warunkiem takiego stanu rzeczy okazuje się postępowanie zgodne z nakazami Stwórcy.
Dzieło Naborowskiego szczególnie interesujące wydaje się w zestawieniu z innym utworem poety – „Krótkością żywota”. Ukazana w nim pesymistyczna wizja świata zostaje jakby przełamana w „Marności”, która przeciwstawia tymczasowości i śmiertelności ludzką aktywność oraz potęgę czuwającego nad człowiekiem Boga.
Streszczenie Główna bohaterka – Sara – to córka oficera która razem z nim zamieszkuje Indie. Jednakże dziewczynka ma zostać wysłana do Anglii....
„Przeprosiny Boga” Jana Kasprowicza to ludowa ballada pochodząca z ostatniego tomu utworów poety „Mój świat”. Tekst pod względem gatunkowym...
Streszczenie Ballada rozpoczyna się opisem położenia jeziora oraz zwrotem do adresata i zachętą do zobaczenia jeziora. Pojawia się opis jeziora Świteź zarówno...
„Kwiaty zła” Charlesa Baudelaire’a to jedna z najważniejszych książek poetyckich modernizmu która zapoczątkowała również najważniejsze...
„Powrót prokonsula” Zbigniewa Herberta to wiersz którego tematem są moralne rozważania rzymskiego urzędnika. Tekst można również odczytywać...
„Rzadko na moich wargach...” to liryk Jana Kasprowicza zamykający zbiór „Księga ubogich”. Wiersz powstał w okresie I wojny światowej wielkiej...
Streszczenie Orient Express staje się miejscem w którym dzieją się rzeczy niecodzienne. Jadący nim Hercules Poirot znajduje dla siebie miejsce jedynie dzięki kontaktom...
Ogólna charakterystyka Ewangelia według św. Łukasza jest trzecią z czterech nowotestamentowych Ewangelii. Jej autorem jest prawdopodobnie lekarz uczeń apostoła Pawła....
Interpretacja Mit o Dzeusie jest opowieścią o najważniejszym z bogów który władał całym Olimpem. Jest to mit który doskonale oddaje antropomorficzność...