Daniel Naborowski pozostaje znany jako jeden z najwybitniejszych polskich poetów doby baroku. Jego doskonałe wykształcenie, dogłębna znajomość nurtów artystycznych dominujących w ówczesnej Europie i niewątpliwy talent sprawiły, że zajął miejsce wśród najbardziej inspirujących i szanowanych twórców w historii rodzimej literatury.
„Na oczy królewny angielskiej’ to wspomnienie pobytu poety i dyplomaty na dworze angielskim, który miał miejsce najprawdopodobniej w 1609 r., a dokładniej spotkania przezeń słynącej z niesłychanej urody Elżbiety Stuart.
Analiza
Wiersz ma budowę stychiczną, a napisany został trzynastozgłoskowcem ze średniówką po siódmej sylabie. Pojawiają się w nim regularne rymy parzyste (żeńskie, dokładne). Dzieło należy do nurtu liryki zwrotu do adresata (inwokacyjnej).
Naborowski oparł swój utwór na wyrafinowanym i wielostopniowym koncepcie - enumeracji. Jego kompozycja często określana jest mianem łańcuszkowej, ponieważ podmiot liryczny kolejne porównania buduje wokół oczu adresatki komunikatu lirycznego. Jednak w 15 wersie wprowadzone zostaje zaprzeczenie dotychczasowych rozważań, gdyż i tak zdają się one niewystarczające, by oddać niesamowite piękno angielskiej królewny oraz wprowadzić opartą na wyliczeniu (charakterystycznej dla baroku sumacji) puentę.
Warstwa stylistyczna wiersza jest niezwykle bogata. Rozpoczyna się on rozbudowaną apostrofą (Twe oczy, skąd Kupido na wsze ziemskie kraje, / Córo możnego króla, harde prawa daje) oraz zawiera liczne anafory wprowadzające ikon (anaforyczne porównanie). Ponadto pojawiają się w nim antytezy (Nie oczy, lecz pochodnie dwie nielitościwe), epitety (ziemscy monarchowie, śliczna barwa itp.) oraz przerzutnie i parentezy (zdania wtrącone), które nadają utworowi charakterystyczny rytm.
Interpretacja
Wiersz Naborowskiego jest wyrafinowanym komplementem lirycznym, w którym ja mówiące posługuje się hiperbolizacją. Wprowadzona zostaje ona już w drugim dystychu utworu (Nie oczy, lecz pochodnie dwie nielitościwe, / Które palą na popiół serca nieszczęśliwe.), opiera się na antytezie, jaka pozwala odnieść piękno oczu adresatki do rzeczy i zjawisk nienależących do ludzkiego świata. Szybko jasnym staje się, iż enumeracja przeradza się w gradację, ponieważ podmiot liryczny zestawie ze sobą człony coraz odleglejsze. Stałym pozostają oczy (stąd kompozycja łańcuszkowa), zaś comparans (drugi człon) zyskuje coraz większą jakość. Punktem kulminacyjnym dzieła zdaje się uchwycenie relacji między oczyma a bogami, jednak ten zabieg okazuje się niewystarczającym, a ja mówiące wprowadza ikon, który podkreśla niedoskonałość zjawisk porównywanych ze spojrzeniem angielskiej królewny. Żadne z przywoływanych odniesień nie mogą równać się z adresatką, ponieważ są niedoskonałe. Stąd zawarta w puencie sumacja służąca ukazaniu piękna oczu poprzez zestawienie ich z wszystkimi przywoływanymi wcześniej odniesieniami. Tylko przy użyciu tego sposobu możliwe wydaje się ich właściwe scharakteryzowanie.
Wiersz Naborowskiego jest dziełem szczególnym, niezwykle złożonym. Odznacza się niesamowitą ekspresją, wspaniale budując przy tym napięcie. Można zwrócić uwagę nie tylko na jego pochwalny charakter, ale także fakt ukazania języka jako niewystarczającego, nieposiadającego możliwości swobodnego obrazowania subiektywnej rzeczywistości, co oddaje złożona i zawiła konstrukcja dzieła Naborowskiego.
„Kochankowie z ulicy Kamiennej” to wiersz Agnieszki Osieckiej wykonywany jako piosenka przez Sławę Przybylską. To utwór tyleż interesujący i wzruszający...
Streszczenie „Brzydkie kaczątko” to baśń napisana przez duńskiego pisarza Hansa Christiana Andersena. Opowiada ono o tytułowym ptaku. Poznajemy go gdy wykluwa...
W Pieśni XIV („Wy którzy pospolitą rzeczą władacie”) Jan Kochanowski odnosi się do spraw publicznych państwowych. Był to wątek częsty w jego twórczości...
„Głos w sprawie pornografii” Wisławy Szymborskiej to ironiczny wiersz w którym poetka dokonuje przewrotnego porównania myślenia do pornografii. Tekst...
„Romantyczność” to jedna z najbardziej znanych ballad autorstwa Adama Mickiewicza. Poetycka opowieść dotyka problemu miłości odmiennego postrzegania świata...
Utwór Horacego pt. „Do mecenasa” znajduje się w I tomie „Pieśni”. Podmiot liryczny zwraca się w nim do Mecenasa czyli do protektora sztuki poety....
Tom I. Jesień Powieść rozpoczyna się słowami starej Agaty wyruszającej na żebry: „Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus” którymi kobieta pozdrawia...
Streszczenie Któregoś wtorkowego dnia w letnie popołudnie pies o imieniu Ferdynand postanowił od teraz chodzić na dwóch łapach i ubierać się jak eleganccy...
„Eviva l'arte!” to jeden z wierszy Kazimierza Przerwy-Tetmajera wyrażający uwielbienie poety dla sztuki i dumę z bycia artystą. Tytułowe wykrzyknienie w języku...