„Krótkość żywota” należy do najbardziej rozpoznawalnych i cenionych wierszy Daniela Naborowskiego. Ten liczący zaledwie dwanaście wersów utwór podejmuje tematykę charakterystyczną dla barokowej poezji metafizycznej, a więc przemijanie i tymczasowość ludzkiego pobytu w świecie doczesnym.
Analiza
Jest to dzieło stychiczne, napisane trzynastozgłoskowcem ze średniówką po siódmej sylabie. Pojawiają się w nim regularne rymy parzyste (żeńskie, dokładne). Należy ono do nurtu liryki zwrotu do adresata (odbiorcą jest każdy czytelnik), refleksyjno – filozoficznej.
Warstwa stylistyczna dzieła służy przede wszystkim budowie podniosłego nastroju. Odpowiednio dobrane słowa podkreślają szybkość upływu czasu. Przejawia się to m. in. w apostrofie, epitetach (krótka rozprawa, lotny czas) oraz wyliczeniu umieszczonym w piątym wersie. Warto zwrócić uwagę na jednosylabowość umieszczonych w nim rzeczowników. Jedną z najważniejszych figur utworu jest obecna w nim animizacja. Ponadto w dziele pojawiają się przerzutnie oraz antytezy (kolebka grobem, matka mogiła).
Interpretacja
Podmiot liryczny zwraca się do odbiorcy z pozycji mędrca. Jego słowa odzwierciedlają nieunikniony i szybki upływ czasu. Swoje wypowiedzi konstruuje on w taki sposób, by każde słowo dawało wyraz przemijania. Słońce więcej nie wschodzi to, które raz minie, / Kołem niehamowanym lotny czas uchodzi – dwuwiersz ten akcentuje niepowtarzalność każdego momentu, nawiązując także do filozofii Heraklita z Efezu. Antyczny myśliciel opracował koncepcję zmienności opartą na wizji rzeki. Podobnie można odbierać cykl koła przedstawiony w „Krótkości żywota” – chociaż wszystko zdaje się podobnym, odbywającym się w myśl tych samych reguł, zawsze jest inne, a to, co było, już nie wraca.
Obok refleksji nad przemijaniem w dziele pojawia się także motyw śmierci. Jest ona nierozłącznie wpisana w życie, co znajduje swe odbicie w tekście (np. kolebka grobem). Jednak wizja zawarta w wierszu Naborowskiego podkreśla jej nieuchronność i niespodziewaną szybkość (Krótka rozprawa: jutro - coś dziś jest, nie będziesz, / A żeś był, nieboszczyka imienia nabędziesz oraz Między śmiercią, rodzeniem byt nasz, ledwie może / Nazwan być czwartą częścią mgnienia).
Wiersz Naborowskiego wyraża nie tylko przemijalność ludzkiego życia, ale stanowi także refleksję nad odwiecznym cyklem, według którego układają się koleje losu. Samej śmierci można przypisać podwójny wymiar – fizyczny oraz duchowy, który wprowadza kontekst epoki. Zatem pocieszeniem, jednak niezawartym w utworze, może być charakterystyczna dla epoki wizja zmierzania w stronę Boga.
Geneza czas i miejsce akcji Krótkie opowiadanie Stefana Żeromskiego „Zmierzch” ukazało się w czasopiśmie „Głos” w roku 1892. Już przed pierwszą...
„Niech żyje bal” to wiersz Agnieszki Osieckiej – jednak zapewne większość osób kojarzy go jako piosenkę brawurowo wykonywaną przez Marylę Rodowicz....
„Księga Henrykowska” jest niezwykle ważnym zabytkiem ze względu na jej treść. Księga została zgłoszona w 2014 roku jako propozycja do wpisu na listę „Pamięć...
‘Danse macabre” Charlesa Baudelaire’a to wiersz w którym poeta sięga do średniowiecznego motywu tańca śmierci i dokonuje jego poetyckiego przetworzenia....
„Dwie małpy Bruegla” to wiersz Wisławy Szymborskiej o charakterze ekfrazy a więc poetyckiego opisu dzieła malarskiego. Chodzi o obraz Pietera Bruegela –...
Streszczenie Tomasza Judyma poznajemy w Paryżu jako studenta medycyny. Ma dwadzieścia kilka lat. W czasie zwiedzania Luwru spotyka swoje rodaczki – starszą dystyngowaną...
„List do ludożerców” Tadeusz Różewicza pochodzi z tomu „Formy” (1958). Mamy tu do czynienia z liryką zwrotu do adresata. Podmiot liryczny...
Pan Jones prowadzi farmę na której hoduje wiele zwierząt. Pewnego wieczoru stary knur Major organizuje zebranie wszystkich zwierząt. Opowiada wszystkim o swoim śnie...
Motyw pielgrzyma był bardzo często wykorzystywany w epoce romantyzmu. W polskiej literaturze tego okresu miał on dwa główne znaczenia - odnosił się do poety - poszukiwacza...
