Unikalne i sprawdzone teksty

Żeńcy - analiza i interpretacja

„Żeńcy” stanowią część wydanego w 1614 zbioru „Sielanki” Szymona Symonowica. Uchodzą za najwybitniejszą część tomu, wzorowanego na częściowo na poezji Wergiliusza i Teokryta. W przeciwieństwie do większości utworów Szymonowica, „Żeńcy” nie zawierają elementów mitologicznych, są sielanką realistyczną, wręcz brutalnie realistyczną. Nie ma w niej typowego dla poezji bukolicznej idealizowania życia wiejskiego. Zamiast tego przedstawia się trudy i problemy życia chłopów.

Wierszowany utwór ma formę dialogu między trzema postaciami – chłopkami odrabiającymi pańszczyznę (Oluchna, Pietrucha) i Starostą, jak kobiety nazywają nadzorcę, kontrolującego ich pracę (nie należy tego mylić z urzędem starosty). Tytuł pochodzi od nazwy osób, żnących zboże w czasie żniw.

„Żeńcy” rozpoczynają się od pełnej skarg rozmowy Oluchny i Pietruchy. Dochodzi już południe, ale nadzorca nie pozwala im przerwać pracy:

Już południe przychodzi a my jeszcze żniemy;
Czy tego chce urzędnik, że tu pomdlejemy?

Nadzorca jest człowiekiem surowym. Pilnuje, by chłopi nie odrywali się od obowiązków:

on zawsze: „Pożynaj, nie postawaj" - woła.
Nie pomniąc, że przy sierpie trójpot idzie z czoła.

Pietrucha zestawia mężczyznę ze słońcem, które jest bardziej miłosierne. Wstaje i zachodzi w określonym czasie, dając ludziom noc na odpoczynek – zaś starosta chciałby, żeby chłopi pracowali nieustannie:

Słoneczko, śliczne oko, dnia oko pięknego!
Nie jesteś ty zwyczajów starosty naszego:
Ty wstajesz, kiedy twój czas, jemu się zda mało:
Chciałby on, żebyś ty od północy wstawało.

Nadzorca nie stroni od okrucieństwa – nosi za pasem bat i często go używa. Nie waha się bić kobiety, która dopiero niedawno wróciła do zdrowia po ciężkiej chorobie. Pietrucha jest jednak kobietą sprytną, potrafi ująć go swoim śpiewem. W piosenkach tych zawiera kpiny z mężczyzny, których on nie dostrzega. Mimo wszystko kobiety nie uznają go za złego człowieka. Pozostaje on jednak pod wpływem złej ochmistrzyni – ona zaś rządzi nim, jako chce, a on się jej daje/Za nos wodzić. Kobiety podejrzewają ją też o bycie wiedźmą. Dochodzą do wniosku, że i dla nadzorcy i dla gospodarstwa lepiej by było, żeby znalazł sobie żonę.

„Żeńcy” przedstawiają ciężkie realia życia na wsi w okresie pańszczyzny. Nie są jednak pozbawieni humoru, w tym humoru frywolnego. Powtarzające się pieśni, skierowane do słońca sugerują, iż niesprawiedliwość to dzieło ludzi, jednak natura jest mądra i harmonijna.

 

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Bursztyny – streszczenie problematyka...

Streszczenie Opowieść o bursztynie Czas wściekłości boga Pośwista który pędził bałtyckie fale do brzegu był najlepszym okresem na zbieranie jantaru. Bursztyn...

Podróże Guliwera - opracowanie

Pełny tytuł słynnej powieści Jonathana Swifta to „Podróże do wielu odległych narodów świata w czterech częściach przez Lemuela Gullivera początkowo...

Chłopcy z Placu Broni – streszczenie...

Streszczenie Opowieść rozpoczyna się w marcowy dzień podczas jednej z lekcji. Uczniowie nie mogą doczekać się momentu w którym będą mogli wyjść do domu. Klasa...

Zmierzch - streszczenie plan wydarzeń...

Streszczenie W krótkim opowiadaniu „Zmierzch” Stefan Żeromski w przejmujący sposób przedstawia dolę chłopów. Akcja toczy się pod koniec...

Dzień i noc czarownicy – streszczenie...

„Dzień i noc czarownicy” to książeczka Doroty Terakowskiej przeznaczona dla młodszego czytelnika. Składa się ona z dwóch opowiadań zatytułowanych „Jeden...

Heban – streszczenie skrótowe...

„Heban” pozostaje pozycją szczególną w dorobku Ryszarda Kapuścińskiego. W opinii wielu krytyków jest on wręcz najwybitniejszym dziełem polskiego...

My dzieci z dworca ZOO – streszczenie...

Streszczenie Są lata 70 – te XX w. Do Zachodniego Berlina przeprowadza się właśnie młoda Niemka – piętnastoletnia Christiane F. która zamieszkuje wraz...

Stowarzyszenie umarłych poetów...

Geneza „Stowarzyszenie umarłych poetów” – to amerykański dramat filmowy którego premiera odbyła się w 1989 r. (reżyseria Peter Weir). Film...

To nie powinno się zdarzyć –...

Streszczenie Było sobotnie popołudnie. Jim spoglądał na Tristana i rozmyślał nad tym co właśnie powiedział mu przyjaciel. „Reniston” to naprawdę dobra i...