„Żeńcy” stanowią część wydanego w 1614 zbioru „Sielanki” Szymona Symonowica. Uchodzą za najwybitniejszą część tomu, wzorowanego na częściowo na poezji Wergiliusza i Teokryta. W przeciwieństwie do większości utworów Szymonowica, „Żeńcy” nie zawierają elementów mitologicznych, są sielanką realistyczną, wręcz brutalnie realistyczną. Nie ma w niej typowego dla poezji bukolicznej idealizowania życia wiejskiego. Zamiast tego przedstawia się trudy i problemy życia chłopów.
Wierszowany utwór ma formę dialogu między trzema postaciami – chłopkami odrabiającymi pańszczyznę (Oluchna, Pietrucha) i Starostą, jak kobiety nazywają nadzorcę, kontrolującego ich pracę (nie należy tego mylić z urzędem starosty). Tytuł pochodzi od nazwy osób, żnących zboże w czasie żniw.
„Żeńcy” rozpoczynają się od pełnej skarg rozmowy Oluchny i Pietruchy. Dochodzi już południe, ale nadzorca nie pozwala im przerwać pracy:
Już południe przychodzi a my jeszcze żniemy;
Czy tego chce urzędnik, że tu pomdlejemy?
Nadzorca jest człowiekiem surowym. Pilnuje, by chłopi nie odrywali się od obowiązków:
on zawsze: „Pożynaj, nie postawaj" - woła.
Nie pomniąc, że przy sierpie trójpot idzie z czoła.
Pietrucha zestawia mężczyznę ze słońcem, które jest bardziej miłosierne. Wstaje i zachodzi w określonym czasie, dając ludziom noc na odpoczynek – zaś starosta chciałby, żeby chłopi pracowali nieustannie:
Słoneczko, śliczne oko, dnia oko pięknego!
Nie jesteś ty zwyczajów starosty naszego:
Ty wstajesz, kiedy twój czas, jemu się zda mało:
Chciałby on, żebyś ty od północy wstawało.
Nadzorca nie stroni od okrucieństwa – nosi za pasem bat i często go używa. Nie waha się bić kobiety, która dopiero niedawno wróciła do zdrowia po ciężkiej chorobie. Pietrucha jest jednak kobietą sprytną, potrafi ująć go swoim śpiewem. W piosenkach tych zawiera kpiny z mężczyzny, których on nie dostrzega. Mimo wszystko kobiety nie uznają go za złego człowieka. Pozostaje on jednak pod wpływem złej ochmistrzyni – ona zaś rządzi nim, jako chce, a on się jej daje/Za nos wodzić. Kobiety podejrzewają ją też o bycie wiedźmą. Dochodzą do wniosku, że i dla nadzorcy i dla gospodarstwa lepiej by było, żeby znalazł sobie żonę.
„Żeńcy” przedstawiają ciężkie realia życia na wsi w okresie pańszczyzny. Nie są jednak pozbawieni humoru, w tym humoru frywolnego. Powtarzające się pieśni, skierowane do słońca sugerują, iż niesprawiedliwość to dzieło ludzi, jednak natura jest mądra i harmonijna.
W swojej twórczości Konstanty Ildefons Gałczyński chętnie sięgał po wątki kultury ludowej miast i miasteczek przetwarzając je jednak po swojemu. Jak pisał Czesław...
Geneza „Iliadzie” przypisuje się autorstwo Homera mimo iż jest to kwestia sporna. Jest ona prawdopodobnie dziełem które poprzedza „Odyseję”...
Utwór Ignacego Krasickiego „Wstęp do bajek” otwiera wydany w 1779 roku tom „Bajki i przypowieści”. Wiersz ma formę wyliczenia – wymienione...
Antoni Słonimski napisał wiersz „Alarm” w 1940 roku. Tematem utworu jest atak hitlerowskich Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 roku i naloty bombowe na Warszawę....
Według przyjętych zasad gatunku utwory żałobne poświęcano osobom znaczącym mężom stanu wodzom wybitnym duchownym. Jan Kochanowski odszedł od tej reguły. „Treny”...
Przyjaźń to jedno z najwspanialszych darów jakie człowiek może otrzymać od losu! Zgadzają się z tym najwięksi filozofowie i poeci. Ja również posiadam...
Geneza czas i miejsce akcji „Pamiętnik z powstania warszawskiego” to bodaj najbardziej znane beletrystyczne dzieło Mirona Białoszewskiego. Książka stanowi rodzaj...
Tytułowy bohater „Makbeta” Williama Szekspira z pewnością jest jedną z najbardziej wyrazistych i najlepiej nakreślonych postaci w historii literatury. W czasie...
„Oda do radości” (Ode „An die Freude”) Fryderyka Schillera powstała w 1785 roku opublikowana została rok później. W kolejnych wydaniach (1803...