Szesnasty wiek był szczególnym okresem w historii Polski. To właśnie w tym stuleciu polski król (Zygmunt I Stary) odbierał na krakowskim rynku hołd od pruskiego księcia, a rodzimi artyści, odebrawszy wykształcenie na najlepszych uniwersytetach ówczesnej Europy, przenosili na grunt ojczyzny najważniejsze prądy i tendencje panujące w kulturze.
Za panowania ostatnich Jagiellonów Rzeczpospolita Obojga Narodów rozciągała się od Morza Bałtyckiego do Morza Czarnego. Potęga terytorialna ściśle wiązała się z potęgą militarną, dzięki czemu państwo ze stolicą w Krakowie stanowiło jedno z największych mocarstw ówczesnej Europy. Stan ten utrzymywał się także dzięki rozsądnej polityce gwarantującej względną stabilność.
W takich warunkach sztuka rozwijała się w sposób nieskrępowany i żywiołowy. Szesnasty wiek to okres działalności Jana Kochanowskiego (1530 – 1584), czyli jednego z najwybitniejszych poetów Starego Kontynentu. Swoje dzieła tworzył wówczas także Mikołaj Rej (1505 – 1569). Obaj uważani są za ojców języka polskiego i rodzimej literatury (byli jedynymi z pierwszych, którzy pisali, używając ojczystej mowy). Obok nich na scenie pojawili się m. in. Andrzej Frycz Modrzewski, Szymon Szymonowic, Piotr Kochanowski, Jan z Koszyczek, Baltazar z Lublina, Stanisław Orzechowski oraz Mikołaj Sęp-Szarzyński (przełom renesansu i baroku).
W rodzimej literaturze pojawiły się wartości charakterystyczne dla renesansowego humanizmu, czyli umiłowanie piękna, zwrot w stronę kultury antyku i jego filozofii (platonizm, arystotelizm, stoicyzm, epikureizm, sceptycyzm) oraz zainteresowanie człowiekiem (antropocentryzm). Zmianie uległa także popularność gatunków literackich. Wśród najchętniej stosowanych znalazły się m. in. fraszki, pieśni, elegie, sonety, sielanki, bajki, satyry, tragedie oraz kazania i traktaty. Oznaczało to nie tylko ponowne zainteresowanie starożytnością, ale także polityką i sytuacją społeczną.
Na terenie Rzeczpospolitej działali także najwybitniejsi architekci i rzeźbiarze ówczesnej Europy – m. in. Bartolomeo Bereecci (Kaplica Zygmuntowska), Hans Vredeman de Vries (dekoracje malarskie gdańskiego ratusza i Dworu Artusa), Jan Maria Padovano (m. in. nagrobek Zygmunta Starego i Sukiennice), Santi Gucci (zamek w Baranowie Sandomierskim) oraz Hans Kramer (Brama Zielona). Z kolei jednym z wiodących tematów malarstwa (oprócz charakterystycznej dla gotyku funkcji ozdobnej) stały się portrety (Marcin Kober).
Rozwijało się życie umysłowe. W Krakowie wciąż działała Akademia Krakowska (chociaż ze względu na odrzucenie reformacji straciła nieco na znaczeniu w ówczesnej Europie), która wykształciła m. in. Reja, Kochanowskiego, Kromera i Modrzewskiego. W 1519 r. w Poznaniu powstała Akademia Lubrańśkiego, z kolei w 1579 r. założony został Uniwersytet Wileński, a 15 lat później Zamojski ufundował Akademię Zamojską. Jednak jednym z najważniejszych i najbardziej znamiennych wydarzeń było wydanie w Norymberdze w 1543 r. dzieła „O obrotach sfer niebieskich” napisanego przez Mikołaja Kopernika.
Wiek XVI z pewnością był jednym z najlepszych okresów w historii Rzeczpospolitej. Zmęczone wojną z Państwem Zakonu Krzyżackiego kraj odnalazł spokój i mógł zregenerować nadwyrężone siły. Stabilna sytuacja wewnętrzna (także dzięki tolerancji religijnej) i silne wojsko pozwalały na rozwój w innych sferach. Jednak wraz z upływającymi latami sytuacja stawała się coraz trudniejsza, a mozolnie wypracowana równowaga zaczynała ulegać wahaniom.
Rozwój nowożytnych miast wiązał się z napływem nowych mieszkańców. Przestrzenie te z racji dostępności pracy mieszkań i innych udogodnień stały się...
Wiek XIX przyniósł ludzkości niesamowity rozwój cywilizacyjny (w porównaniu z poprzednimi epokami). Ludziom wydawało się że przed nimi już tylko dalszy...
Stare przysłowie mówi że „człowiek bez ojczyzny jest jak drzewo bez korzeni”. Niektórzy twierdzą że w dzisiejszych czasach maksyma ta staje się...
Stabilne i spokojne życie jakie państwo Barykowie wiedli w Baku zostało zakłócone przez wybuch I wojny światowej. Wcielenie pana Seweryna do armii było szczególnie...
Bohater powieści Miguela de Cervantesa jest kastylijskim szlachcicem rozmiłowanym w eposach rycerskich. Lektura kolejnych ksiąg wpędza go jednak w obłęd i zatraca on poczucie...
„Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza ukazuje nie tylko piękno litewskiego krajobrazu ale także rozbudowaną zróżnicowaną panoramę ówczesnej szlachty....
Powieść awangardowa to gatunek literacki który narodził się w XX stuleciu. Jego główną cechą było zerwanie z modelem powieści realistycznej a więc odejście...
Po zniszczeniu Troi pragnąłem wrócić do kraju ojczystego Itaki oraz do swych bliskich – żony Penelopy i syna Telemacha. Niestety gniew Posejdona powodował że...
Tolerancja to jedna z cech które są powszechnie cenionymi. Oznacza ona otwartość i zrozumienie innych poglądów. Dopuszczenie ich do głosu jednak nie jest to...
