Naturalizm w „Chłopach” – opracowanie | wypracowanie

W „Chłopach” Władysława Reymonta można odnaleźć liczne elementy naturalizmu. Kierunek ten w literaturze zapoczątkował Emil Zola w drugiej połowie XIX wieku. Charakteryzuje się on szczegółowym przedstawianiem fragmentu rzeczywistości z uwzględnieniem jej najbardziej drastycznych elementów. Koncepcja świata i jednostki ma charakter deterministyczny, człowiek kieruje się biologicznymi popędami, a zbiorowością rządzą instynkty zwierzęce.

Naczelną tezą naturalizmu jest twierdzenie, że istota ludzka przynależy do porządku natury. W „Chłopach” elementy tego światopoglądu są niemal wszechobecne. Naturalizm można dostrzec szczególnie w scenach zbiorowych wystąpień wsi, jak np. bitwa o las. Ujawnia się wówczas instynkt stadny. Zwierzęce popędy dochodzą także do głosu w zaciekłych sporach bohaterów, np. w bójce Kozłów z wójtami. W opisach tych zdarzeń używa się porównań do zwierząt. Chłopi mają „łby”, „pazury”, „kudły”, rzucają się na siebie z wilczym piskiem, a o zwycięstwie decyduje prawo silniejszego.

Jednostki słabe, zgodnie z prawami Darwinowskiej ewolucji, są eliminowane i skazane na przegraną, jak Jewka, Agata czy Bylica. Naturalistyczna walka o byt szczególnie uwidacznia się zaś w trudnych dziejach Hanki, która niczym lwica walczy o przetrwanie młodych. Niejednokrotnie Reymont zwraca również uwagę na elementy brzydoty krajobrazu, np. porównuje chmury do ludzkich dolegliwości chorobowych.