Święty Franciszek swoją postawę od samego początku starał się wzorować na Jezusie, widząc w Nim najwyższy ideał. Wkroczył więc na drogę ubóstwa i cnoty, wyrzekając się pokus tego świata. Przemierzając włoskie miasta, swoją niezwykłą skromnością i umiłowaniem modlitwy przyciągał do siebie wszystkich tych, którzy potrzebowali pokrzepić własnego ducha. Wstępujący do Zakonu Franciszka Bracia Mniejsi odrzucali swoje dotychczasowe życie i podążali za nim, niczym Apostołowie za Jezusem.
W swym naśladownictwie Chrystusa osiągnął Franciszek absolutną doskonałość. Udowodnił to chociażby, decydując się spędzić Wielki Post, na wzór Jezusa, w odosobnieniu, bez jedzenia i picia. By jednak nie zgrzeszyć pychą, porównując siebie do Chrystusa, zabrał ze sobą Franciszek dwa bochny chleba. Po czterdziestu dniach spędzonych na wyspie Franciszek zjadł jednak zaledwie połowę jednego z bochenków, a za cały pokarm wystarczyły mu modlitwa i kontemplacja.
Jako wyjątkowy sługa Jezusa, któremu za życia zostało objawione, iż po śmierci trafi prosto do nieba, został Franciszek odznaczony szczególnym wyróżnieniem. Podczas pobytu na górze Alwerni, w trakcie gorliwej modlitwy, ukazał mu się Jezus pod postacią serafina i odcisnął na jego ciele pięć stygmatów, które stanowiły przypieczętowanie całego świętego życia Franciszka. Pomimo tego, że rany na ciele sprawiały dotkliwy ból świętemu i stały się też przyczyną jego śmierci, traktował je jako wyjątkowy dar od Boga. Jego życiowe umartwienie miało go zbliżyć do cierpiącego na krzyżu Jezusa, stygmaty zaś w pełni jego pragnienie zaspokoiły.
Przez całe święte życie Franciszka, towarzyszyła mu ogromna pokora, nawet wtedy, gdy objawione mu zostało, że jest świętym już za życia. Nigdy sam siebie świętym by nie nazwał, unikał wszelkiej chwały i uznania zasług, które mogłyby wywołać w nim grzech pychy. Stygmaty do końca swoich dni skrzętnie ukrywał, aby nikt, kto zobaczy ten wyjątkowy cud, nie zechciał oddawać mu czci. Chętnie też przyznawał się Franciszek do błędów. Nawet najdrobniejsze przewinienie względem jednego z Braci Mniejszych sprawiało, że gdy zdał sobie z niego sprawę od razu winę tę musiał odpokutować.
Świętość Franciszka została objawiona nie tylko jemu samemu, ale też i innym braciom z jego Zakonu. Znamienna jest scena, gdy bratu Piotrowi Franciszek objawia się wraz z Maryją i Janem Ewangelistą. Szaty Franciszka są dużo bogatsze od tych, które ma na sobie św. Jan. Ponieważ brat Piotr nie potrafi tego zrozumieć, św. Jan tłumaczy mu, że to dlatego, iż on sam za życia nosił szaty kosztowniejsze, niż Franciszek, dlatego po śmierci ich role się odmieniły. Rzeczywiście św. Franciszek, decydując się na ubóstwo, postanowienia przestrzegał z największą skwapliwością, nigdy nie przywiązując się do żadnych dóbr życia doczesnego i tego ucząc swoich braci.
Święty Franciszek był ideałem świętego ascety, który wyrzekł się całego doczesnego życia dla chwały pośmiertnej. Dzięki swemu zamiłowaniu do skromności i pokory przeżył lata w ubóstwie i umartwieniu, dostępując jednak natychmiastowej nagrody w niebie, gdy tylko pożegnał się z tym światem.