Józef Czechowicz należy do szczególnych postaci polskiej poezji. Nie cieszy się on obecnie taką sławą, jak Czesław Miłosz, Wisława Szymborska, czy Zbigniew Herbert. Wielu młodszym czytelnikom może być wręcz nieznany. Jednak jego nazwisko przewija się we wszystkich opracowaniach poświęconych polskiej literaturze w XX wieku i trudno nie brać pod uwagę jego twórczości, gdy rozważamy ten okres.
Czechowicz pochodził z niezamożnej rodziny – jego ojciec był woźny w lubelskim banku. Do ubóstwa dokładały się problemy psychiczne, a później przedwczesna śmierć rodzica. Tym większa zasługa matki, która nie tylko wzięła na siebie utrzymanie rodziny, ale i nauczyła Czechowicza czytać i pisać, umożliwiając mu dalszą naukę w szkolę. Jednak problemy finansowe przekreślały w tamtym okresie nadzieję na zaawansowaną edukację. Czechowicz musiał więc iść do Seminarium Nauczycielskiego i podjąć pracę w szeregu prowincjonalnych szkół na wschodzie Polski. Warto również odnotować, że jako młody chłopak brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej (przyszły poeta urodził się w 1903 roku, więc w trakcie trwania konfliktu miał zaledwie siedemnaście lat).
Debiut Czechowicza miał miejsce w 1923 roku. Wówczas to ukazała się „Opowieść o papierowej koronie”. Opowiadanie owo wyróżniało się wnikliwością psychologiczną, jak również odważną tematyką – dotyczyło bowiem miłości homoseksualnej. Utwory takie budziły wówczas olbrzymie kontrowersje, sam zaś Czechowicz miał później pewne nieprzyjemności, związane z zarzutami o niemoralność.
W 1927 roku Czechowicz opublikował pierwszy tom poetycki pod tytułem „Kamień”. Dzięki niemu autor zdobył reputację wśród krytyki, a także – co nie mniej istotne w przypadku twórcy dręczonego kłopotami finansowymi – stypendium ministerialne. Kolejne tomy potwierdziły wysoką klasę jego twórczości. Jak oceniał je po latach Czesław Miłosz: Liryki jego można przyrównać do muzyki kameralnej, która czyni przejmującą kontrapunkt mrocznych filozoficznych i metafizycznych problemów. Wiersze Czechowicza wyróżniała również oryginalność formalna.
Oprócz poważnej twórczości o katastroficznym charakterze, poeta pisywał także w prasie dla dzieci. Tłumaczył również autorów zagranicznych – między innymi mało wówczas znanych w Polsce, a dziś klasycznych autorów, takich jak James Joyce, czy Osip Madelsztam.
Czechowicz zginął we wrześniu 1939 w nalocie bombowym. Po wojnie jego wiersze chętnie wykorzystywali muzycy – na przykład Marek Grechuta („Motorek”).