Streszczenie
Pewna dziewczynka o imieniu Lisa ma siedem lat i mieszka w Bullerbyn – niedużej wiosce na południu Szwecji. Ma dwóch braci – ośmioletniego Bossego i dziewięcioletniego Lassego. Wspólnie z rodziną mieszkają w Zagrodzie Środkowej. Z kolei w Zagrodzie Północnej mieszkają Britta i Anna – koleżanki Lisy. Pierwsza ma 9 lat, a druga – 7. Olle zaś, który miesza w Zagrodzie Południowej ma 8 lat.
Na swoje siódme urodziny Lisa dostaje własny pokój, który znajduje się blisko domu jej dwóch koleżanek. Dzięki temu wspólnie się bawią. Ich zabawa polega na przeciąganiu między oknami sznurka, dzięki czemu posyłają sobie listy w pudełku.
Wreszcie nadchodzą upragnione przez dzieci z Bullerbyn wakacje. Ich szkoła znajduje się w miejscowości o nazwie Wilka Wieś. Do jednej klasy w szkole uczęszcza 23 dzieci. Przed upragnionymi wakacjami trzeba zdać jeszcze ważny egzamin. Wszyscy zdają go wyśmienicie. Pewne kłopoty ma tylko Bosse. Podczas wakacji dzieci nie tylko wypoczywają, ale starają się też pomóc rodzicom np. w pieleniu rzepy. Chłopcy wpadają na świetny pomysł, by wymyśleć własny język do porozumiewania się. Olle często używa słowa „kolifink” i dziewczynki tak też go nazywają. Aby chłopcy nie mieli nad nimi przewagi również wymyślają własną mowę.
Któregoś dnia nad Bullerbyn gromadzą się czarne chmury i nadchodzi burza. Dzieci udają się do domu Kristin w Zagajniku, by tu ją przeczekać. Kristin to pewna miła staruszka, którą często odwiedzają. Od niej przynoszą trzy kocięta – po jednym dla każdego domu w Bullerbyn.
Olle wyróżnia się na tle innych dzieci ponieważ jako jedyny ma psa – Svippa, który niegdyś był psem pana Grzegorza. Pan Grzegorz był szewcem, a jednocześnie nieuprzejmym i oschłym człowiekiem. Źle traktował swego psa, trzymając go na łańcuchu i głodząc go. Kiedy Olle przyszedł do niego po odbiór butów, ujrzał Svippa i od razu się z nim zaprzyjaźnił. Któregoś razu pan Grzegorz zwichnął nogę i wtedy Olle postanowił zaopiekować się psem, którego w końcu jego ojciec odkupił od szewca.
W wiosce Bullerbyn mieszkało wiele zwierząt – żyły tu konie, krowy, świnie, owce i króliki. Lisa opiekowała się swymi królikami, a Bosse miał kurę, którą nazwał Albertyna. Britta i Anna mieszkały w domu z dziadkiem i nie miały zwierząt. Dzieci często przychodziły do staruszka, by umilić mu czas i poczytać gazetę, co uniemożliwiał mu słaby wzrok.
Podczas wakacji dzieci pomagają też w zwózce siana. Pewnego dnia w czasie zwożenia siana dziewczynki odkrywają zagajniki pełne poziomek, ale postanawiają zachować to dla siebie i nie mówić o tym chłopcom. Ci również mają swe sekrety – w stogach sina wydrążyli tunele i tu się ukrywają. Nie chcieli, by odkryto ich tajemne groty, dlatego sporządzili mapę. Przez przypadek odkrywa ją jednak Lisa. Chłopcy zostają więc zdekonspirowani, a wszystkie dzieci zamierzają spać w stogach siana. Kiedy rano się budzą, czują przenikliwe zimno.
Najlepszą koleżanką Lisy była Anna. Raz dziewczynki udają się do dziadka, który opowiada im jak uciekł z domu. One też chciałyby uciec. W tym celu przygotowują kanapki, ale nie udaje im się jednak obudzić o zaplanowanej porze. Tak więc plan ucieczki im się nie powiódł.
Dziewczynki przygotowują sobie pokój do zabaw w rozpadlinie skalnej. Chłopców zaś nie ma prawie całymi dnami, dlatego dziewczynki postanawiają ich wyśledzić. Odkrywają, że Lasse, Bosse i Olle zbudowali szałas na pastwisku i tam bawią się w Indian.
Wakacje dobiegają końca i znów zaczyna się szkoła. Lisa najbardziej lubi przygotowania do nowego roku szkolnego (podpisywanie zeszytów, okładanie książek papierem). W szkole jest tylko jedna nauczycielka, która mieszka w tym samym budynku, na piętrze. Któregoś dnia jednak zachorowała. Dzieci przyszły jak zwykle na wyznaczoną porę, ponieważ pani nikt ich wcześniej nie uprzedził. Lisa wspólnie z przyjaciółmi pomogli pani przy obiedzie i sprzątaniu. Droga do szkoły zajmowała dzieciom z Bullerbyn godzinę. Jesienią i zimą, kiedy dni były krótsze, wracały ze szkoły po zmroku.
Któregoś dnia rodzice jadą na przyjęcie do Wielkiej Wsi. Dzieci postanawiają to wykorzystać i zabawić się w udawanie dorosłych (przebierają się w ich stroje). Razu pewnego dzieci w szkole zastaje potężna śnieżyca, która uniemożliwia powrót do domu. Dzieci chronią się więc w zagrodzie szewca. Pan Grzegorz jest jednak wobec nich bardzo nieuprzejmy i nie jest zadowolony z ich przybycia. W porę jednak przybywa ojciec Lisy i zabiera całą szóstkę do Bullerbyn.
Wielkimi krokami zbliża się Boże Narodzenie. Dzieci przygotowują się do niego i robią zakupy, a w szkole otrzymują też książki przysłane ze Sztokholmu. Po powrocie do domu zabierają się za klejenie ozdób na choinkę.
Część druga. Jest już nas siedmioro w Bullerbyn
Do grona sześciorga dzieci z Bullerbyn dołącza kolejne. Jest to mała siostrzyczka Ollego, która ma zaledwie kilka miesięcy. Gwiazdka coraz bliżej – dzieci pieką pierniki i jadą z rodzicami do lasu po choinki. W dniu Wigilii dzieci wybierają się do Kristin z Zagajnika, którą zaopatrują w żywność, a także podarowują jej własnoręcznie zrobione ozdoby choinkowe. W domu też przystrajają choinkę ozdobami. Po zmroku przychodzą do siebie do domu, by obdarować się nawzajem prezentami. Lasse przebiera się w strój krasnoludka i daje prezenty siostrze i bratu.
Ponieważ Bullerbyn leży na wzgórzu, podczas zimy dzieci uwielbiają jeździć na sankach. Dziewczynki ścigają się z chłopcami. W Sylwestra zamierzają oczekiwać na nadejście Nowego Roku. Dziewczynki gromadzą się w pokoju Lisy i tu czuwają; chłopcy zaś czekają w swoim pokoju. Potem wspólnie topią ołów i wróżą sobie na Nowy Rok. Kiedy wybija dwunasta dzieci składają sobie noworoczne życzenia. Tylko Bosse nie wytrwał do końca, gdyż zasnął.
Kiedy nastają ferie świąteczne dzieci z Bullerbyn jadą do cioci Jenny. Podróż trwa wiele godzin. Bohaterowie bawią się z dziećmi cioci, głównie z najstarszą córką – Nanną, a także z gośćmi. Spędzają tutaj noc.
Dużą atrakcją dla dzieci z Bullerbyn podczas zimy jest też jazda na łyżwach po zamarzniętym jeziorze za pastwiskiem. Raz niebezpieczna zabawa omal nie kończy się tragedią – Lasse wpada do przerębla, ale dzieci w porę wyciągają go z wody.
Po feriach znów zaczyna się szkoła. Chłopcy przeszkadzają na lekcji, dlatego muszą zostać godzinę dłużej. Kiedy wracają do domu wspólnie z dziewczynkami, te idą wolniej, aby nie wydawało im się, że zostali ukarani.
Pierwszego kwietnia dzieci robią sobie kawały na prima aprilis. Lasse przestawia zegar o dwie godziny do przodu i dlatego uczniowie przychodzą do szkoły dwie godziny wcześniej, budząc tym samym zaskoczoną nauczycielkę.
Nadchodzi też Wielkanoc. Dzieci sporządzają kartki, które przypinają ludziom na plecach. W Wielki Czwartek przebierają się w Baby Jagi. Podczas zaś Wielkiej Soboty malują pisanki. Szukają też jajek z czekolady, które mama ukryła po całym domu, a potem bawią się w chowanego.
Razu pewnego Lisa i Anna wybierają się na zakupy do Wielkiej Wsi. Nie sporządzają jednak wcześniej listy sprawunków, dlatego muszą zawracać w połowie drogi, by kupić jeszcze coś o czym zapomniały.
W pobliżu Bullerbyn znajduje się też młyn. Mieszka w nim Jan, który opowiada dzieciom, że widział na kamieniu Wodnika. Dzieci również chcą go ujrzeć, dlatego nocą zamierzają zakraść się do młyna. Lasse oszukuje pozostałych, że udało mu się ujrzeć stwora.
Siostra Ollego nie przypadła zbytnio do gustu dzieciom z Bullerbyn. Nazywają ją Kerstin. Lisa i Anna są jedna zachwycone dziewczynką i lubią się nią opiekować.
Któregoś wakacyjnego dnia Lisa pokłóciła się z koleżankami. Był deszczowy dzień, dlatego mama poradziła jej, by upiekła ciasto i pogodziła się z Brittą i Anną. Kiedy dzieci bawią się na strychu, znajdują tu tajemniczą kartkę z informacją o skarbie ukrytym na wyspie w jeziorze. Chłopcy chcą, by to dziewczyny szukały skarbu. Britta wietrzy w tym jakiś podstęp. Dziewczynki rzeczywiście znajdują puszkę, a w niej list pełen szyderstw. Wpadają na pomysł, by wypełnić puszkę baranimi bobkami i odesłać list chłopcom. Potem nalegają, by odnaleźli puszkę i są dumne, że ich żart się powiódł.
Raz dzieci urządzają sobie na wyspie kryjówkę i bawią się w rozbójników. Chłopcy nakłaniają dziewczyny, by zrabowały trochę jedzenia. Później dzielą się na dwie bandy i próbują nawzajem się odszukać.
Jest już jesień. Pewnego razu Lisa i Anna wpadają na pomysł, że zrobią komuś przyjemność. Chcą zabrać na spacer dziadka, któremu pomysł ten bardzo się podoba. Potem śpiewają też piosenki Kristin, ale to najwyraźniej jej nie cieszy. Kolejne próby zrobienia innym przyjemności również się nie udają. W szkole dziewczynki dowiadują się o tym, że ich koleżanka zachorowała. Lisa chce dać jej swoją lalkę, a Anna swą najpiękniejszą książkę z bajkami.
Dziadek obchodzi 80. urodziny, co dla całego Bullerbyn staje się okazją do świętowania.
Część trzecia. W Bullerbyn jest zawsze wesoło
W Bullerbyn zjawia się pewna elegancka pani z dziewczynką o imieniu Monika. Lasse chodzi na szczudłach, chcąc się przed nią popisać, ale przewraca się w pomyje dla świń. Olle zaś pokazuje dziewczynie swą siostrę – Kerstin, która ma już półtora roku. Monika podarowuje Lisie w prezencie swą broszkę.
Lisa opiekuje się jagniątkiem, które pozostawiła matka. Nazywa go Pontus. Raz zabiera go do szkoły, ale pani upomina ją, by już nigdy nie przyprowadzała zwierząt na lekcje.
Podczas powrotu do domu dzieci z Bullerbyn wymyślają różne zabawy. Pewnego razu wiosną przechodzą na kamień na łące szewca Grzegorza, zatopionej w wodzie. Wracają wtedy późno do domu, co bardzo niepokoi rodziców.
Ollemu rusza się mleczny ząb, ale nie chce go wyrwać. Pani w szkole obiecał, że zrobi to jutro. Olle bardzo się boi i nie chce przekonać się do sposobów wymyślanych przez dzieci. W końcu zasypia z nitką uwiązaną do zęba. W nocy Lasse zakrada się do jego pokoju i chyłkiem, niepostrzeżenie wyrywa mu mleczaka.
Świetnym miejscem do zabawy był również strumyk. Lisa i Anna całują żabę, chcą się przekonać czy nie został przemieniony w nią królewicz.
Oprócz Olla również Lasse i Bosse stracili już swe pierwsze zęby. Ukryli je w pudełku zwanym skrzynią mędrców. Dziewczynki dla żartu podkładają na jej miejsce sztuczną szczękę służącej Agdy. Chłopców wcale to nie bawi.
Zaraz za pastwiskiem Zagrody Północnej jest jezioro, a za nim roztaczają się góry. Dzieci uwielbiają tu bawić się w Indian. Ich ulubionymi miejscami do zabawy są – Złamany Ryjek, Nosisko, Wciągibrzuch, Ręka Trupa i Grzmiąca Jama. Dzieci udają się na wyspę na środku jeziora. Mieszka tu jednak zły baran Ulryk, który natychmiast ich atakuje. Dzieciom udaje się jednak wymknąć – zamykają zwierza w szopie i odpływają.
Znów nastają kolejne wakacje, a po nich noc świętojańska. Dzieci ustawiają drewniany słup, ozdabiają go i tańczą wokół niego. Jest to tez czas kiedy dojrzewają wiśnie. Dzieci zamierzają sprzedać je przy szosie w Wielkiej Wsi. Początkowo nie znajdują nabywców, jednak po zmienia miejsca udaje im się sprzedać wszystkie owoce.
Lisa i Anna w przyszłości zamierzają zostać opiekunkami dzieci. Chcą zaopiekować się małą Kerstin. Okazuje się jednak, że to wcale nie taka łatwa sprawa. Dziewczynka nie chce ani spać, ani jeść, a dodatkowo bardzo brudzi swe ubranko. Po chwili namysłu Lisa i Anna nie są już tak bardzo pewne czy to właśnie chciałyby robić w przyszłości.
Pewnego dnia wszystkie dzieci z Bullerbyn i ich ojcowie jadą nad jezioro Ciche, by tu łowić raki. Noc spędzają w szałasie, a nad ranem wracają do domu z koszami pełnymi raków.
Plan wydarzeń
Część I
1. Lisa przedstawia Bullerbyn i mieszkające tu dzieci.
2. Dziewczynka opisuje braci – Lassego i Bossego.
3. Na swe siódme urodziny Lisa dostaje własny pokój i mnóstwo prezentów.
4. Rozpoczęcie wakacji.
5. Pomoc dzieci przy pieleniu rzepy.
6. Olle dostaje psa – Svippa.
7. Lisa opowiada o dziadku Anny i Britty.
8. Pora na zwózkę siana.
9. Chłopcy urządzają kryjówki w grotach w stogach siana.
10. Dzieci spędzają noc w stogu.
11. Lisa i Anna planują uciec z domu.
12. Dziewczynki urządzają sobie pokój w rozpadlinie skalnej (chłopcu budują szałas).
13. Powrót do szkoły.
14. Wyjazd rodziców – dzieci przebierają się w ubrania dorosłych.
15. Wielka śnieżyca utrudnia powrót do domu.
16. Przygotowania do Świąt Bożego Narodzenia.
Część II
1. Narodziny młodszej siostry Ollego.
2. Świętowanie Gwiazdki.
3. Zima i jeżdżenie na sankach.
4. Sylwester – wspólne oczekiwanie na Nowy Rok.
5. Wizyta u cioci Jenny.
6. Niebezpieczeństwo – Lasse wpada do przerębla.
7. Koniec ferii, powrót do szkoły.
8. Wielkanoc.
9. Lisa i Anna wybierają się na zakupy do Wielkiej Wsi.
10. W młynie dzieci usiłują ujrzeć Wodnika.
11. Chrzciny siostry Ollego.
12. Poszukiwania skarbu na wyspie.
13. Lisa i Anna chcą sprawić ludziom przyjemność.
14. Dziadek kończy 80 lat.
Część III
1. Do Bullerbyn przyjeżdża wytworna pani z córeczką (Moniką).
2. Lisa opiekuje się jagniątkiem.
3. Dziewczynka zabiera jagniątko do szkoły.
4. Ollemu rusza się mleczny ząb.
5. Zabawa Lisy i Anny w strumyku.
6. Ukrycie przez chłopców mlecznych zębów w Skrzyni Mędrców – dziewczynki robią im kawał.
7. Zabawa w Indian.
8. Kolejne wakacje. Obchody nocy świętojańskiej.
9. Dzieci zbierają wiśnie i próbują je sprzedać.
10. Lisa i Anna opiekują się siostrą Ollego.
11. Połów raków nad jeziorem Ciche.
„Egzamin” to wiersz Ewy Lipskiej. Poetka dokonuje w nim swego rodzaju analizy tyranii albo wręcz władzy jako takiej. Tytułowy egzamin to konkurs na króla...
Wiersz Tadeusza Peipera „Ulica” stanowi realizację postulatów autora z jego dzieł publicystycznych. W manifeście „Miasto masa maszyna” zalecał...
„Wieczór autorski” to zabawny wiersz Wisławy Szymborskiej w którym poetka z nutą ironii wypowiada się o losie współczesnych poetów...
„Kwiaty zła” Charlesa Baudelaire’a to jedna z najważniejszych książek poetyckich modernizmu która zapoczątkowała również najważniejsze...
Geneza Powieść stanowi dziś prawdopodobnie najpopularniejszy gatunek literacki więc często jesteśmy skłonni zapominać o tym że pojawiła się stosunkowo niedawno. Prawdopodobnie...
Geneza Gdy pokolenie pozytywistów zastąpiło na scenie dziejowej romantyków sytuacja polskiego narodu była opłakana. Działania zaborców coraz skuteczniej...
W utworze „Do Fraszek” autor zwraca się do tytułowych wierszy w ten zaś sposób – do samego siebie jako do ich autora. „Do Fraszek” jest...
Geneza Wydana w 1936 r. (a wcześniej ukazująca się w odcinkach w „Kurierze Porannym”) „Cudzoziemka” Marii Kuncewiczowej bardzo szybko okazała się...
Jan Kochanowski wykorzystał popularny motyw wojny trojańskiej by w dramacie „Odprawa posłów greckich” zabrać głos w dyskusji nad sprawami państwa i polityki....