Unikalne i sprawdzone teksty

Opowieść małżonki świętego Aleksego - interpretacja i analiza

Wiersz Kazimiery Iłłakowiczówny „Opowieść małżonki świętego Aleksego” nawiązuje do znanej średniowiecznej legendy o tytułowym świętym. Aleksy opuścił swoich bliskich i ruszył w świat, by osiągnąć świętość. Po powrocie do rodzinnego miasta żył nierozpoznany w pobliżu swojego domu. Prowadził życie ascety – bezdomny, brudny i głodny, całkowicie wyrzekł się rozkoszy świata, z których mógłby korzystać. Po śmierci dopiero został rozpoznany i od razu uznano go ze świętego. Wiersz polskiej poetyki dokładnie opisuje treść legendy. Utwór wyróżnia jednak zmiana perspektywy – narratorem jest bowiem małżonka Aleksego. Do głosu dochodzi ona przede wszystkim w pierwszej i ostatniej części tekstu.

Poznajemy jej tęsknotę i ból, spowodowany samotnym starzeniem się.

Zostawiona sama śród nocy w oczekiwaniu,
spędziłam czas od rana na pustym bez ciebie posłaniu,
[…]

Czekałam na ciebie lat dziesięć i dwadzieścia, i trzydzieści z górą,
młoda, piękna, pachnąca - potem zimna, twarda, z zeschłą, pomarszczoną skórą

Gdy po latach poznaje Aleksego w zmarłym żebraku, nie neguje jego świętości. Wręcz przeciwnie, dostrzega otaczające go anioły. Jednak nie potrafi pogodzić się z tym, co uznać moglibyśmy za morał tej historii.

...Lecz moje serce - rozdarte, rozdarte, ciężkie, ciężkie jak ołów,
o Aleksy, Aleksy, Aleksy!

Iłłakowiczówna porusza w wierszu dwa tematy. Jednym z nich jest kwestia świętości, a właściwie jej nieludzkiego oblicza. Czy rzeczywiście świętym jest człowiek, który porzuca swoich bliskich? Czy służba ideałom, choćby religijnym, usprawiedliwia wyrzekanie się ukochanych osób? Dla poetyki, osoby głęboko wierzącej, była to sprawa fundamentalna. Jak służyć Bogu, by nie krzywdzić drugiego człowieka?

Drugim wątkiem wiersza jest sytuacja kobiet. W dojmujący sposób autorka opisuje świat, w którym kobiecie przypadało miejsce drugorzędne. Mężczyźni mogą realizować swoje ambicje – czy to światowe, czy religijne, niewiasta zaś musi się podporządkować. Nie ma prawa zgłosić sprzeciwu, może co najwyżej westchnąć do siebie i w milczeniu rozważać swoje cierpienia. Iłłakowiczównie chodzi jednak nie tylko o kobiety – wiersz zachęca, by spojrzeć na świat oczami słabszych – ubogich, osamotnionych, dzieci. Czy to, co jest wspaniałe z punktu widzenia rządzących i potężnych, jest takie samo, gdy spoglądają na to bezsilni?

Forma utworu (kilka informacji):
– układ rymów aabc
– apostrofa (do Aleksego)
– powtórzenie (o Aleksy)

– wykrzyknienie (na końcu utworu)

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Mit o Dedalu i Ikarze - streszczenie...

Streszczenie Dedal był budowniczym labiryntu który zamieszkiwał Minotaur. Doceniany nie tylko za swój talent ale i pomysły wynalazcze Dedal był zatrzymywany...

Hamlet jako bohater tragiczny

Tytułowy bohater dzieła Williama Szekspira przerywa swój pobyt w Wittenberdze gdzie studiował by na wieść o niespodziewanej śmierci ojca powrócić do Danii....

Pan Tadeusz – opracowanie motywy...

Geneza „Pan Tadeusz” powszechnie uznawany za polską epopeję narodową powstał w latach 1832 – 1834. Klęska powstania listopadowego bardzo mocno dotknęła...

Pochwała złego o sobie mniemania...

„Pochwała złego o sobie mniemania” to wiersz Wisławy Szymborskiej który stanowi filozoficzną refleksję nad moralnością. Pod względem formalnym tekst...

Lament – interpretacja i analiza...

„Lament” to wiersz Tadeusza Różewicza z tomu „Niepokój” wydanego w 1947 roku. Utwór został mocno osadzony w wojennych przeżyciach...

Bazyliszek – streszczenie problematyka...

Streszczenie Legenda opowiada o Bazyliszku czyli potworze mieszkającym w lochach średniowiecznej Warszawy. Bazyliszek wyglądał straszliwie – miał krwawe ślepia ogon...

Plotka o „Weselu” - streszczenie...

Streszczenie I Tadeusz Boy-Żeleński pisze „Plotkę o „Weselu” 20 lat po powstaniu dramatu. Jego ambicją nie jest literaturoznawcza analiza dzieła ale przypomnienie...

Królowa śniegu – streszczenie...

Streszczenie „Królowa śniegu” jest baśnią napisaną przez duńskiego pisarza Hansa Christiana Andersena. Pierwsza jej część opowiada historię magicznego...

Akademia Pana Kleksa – opracowanie...

Geneza Książka Jana Brzechwy „Akademia Pana Kleksa” została napisana w 1946 r. W latach późniejszych (1961 r. i 1965 r.) ukazały się dwie kolejne części...