Wiersz Kazimiery Iłłakowiczówny „Opowieść małżonki świętego Aleksego” nawiązuje do znanej średniowiecznej legendy o tytułowym świętym. Aleksy opuścił swoich bliskich i ruszył w świat, by osiągnąć świętość. Po powrocie do rodzinnego miasta żył nierozpoznany w pobliżu swojego domu. Prowadził życie ascety – bezdomny, brudny i głodny, całkowicie wyrzekł się rozkoszy świata, z których mógłby korzystać. Po śmierci dopiero został rozpoznany i od razu uznano go ze świętego. Wiersz polskiej poetyki dokładnie opisuje treść legendy. Utwór wyróżnia jednak zmiana perspektywy – narratorem jest bowiem małżonka Aleksego. Do głosu dochodzi ona przede wszystkim w pierwszej i ostatniej części tekstu.
Poznajemy jej tęsknotę i ból, spowodowany samotnym starzeniem się.
Zostawiona sama śród nocy w oczekiwaniu,
spędziłam czas od rana na pustym bez ciebie posłaniu,
[…]
Czekałam na ciebie lat dziesięć i dwadzieścia, i trzydzieści z górą,
młoda, piękna, pachnąca - potem zimna, twarda, z zeschłą, pomarszczoną skórą
Gdy po latach poznaje Aleksego w zmarłym żebraku, nie neguje jego świętości. Wręcz przeciwnie, dostrzega otaczające go anioły. Jednak nie potrafi pogodzić się z tym, co uznać moglibyśmy za morał tej historii.
...Lecz moje serce - rozdarte, rozdarte, ciężkie, ciężkie jak ołów,
o Aleksy, Aleksy, Aleksy!
Iłłakowiczówna porusza w wierszu dwa tematy. Jednym z nich jest kwestia świętości, a właściwie jej nieludzkiego oblicza. Czy rzeczywiście świętym jest człowiek, który porzuca swoich bliskich? Czy służba ideałom, choćby religijnym, usprawiedliwia wyrzekanie się ukochanych osób? Dla poetyki, osoby głęboko wierzącej, była to sprawa fundamentalna. Jak służyć Bogu, by nie krzywdzić drugiego człowieka?
Drugim wątkiem wiersza jest sytuacja kobiet. W dojmujący sposób autorka opisuje świat, w którym kobiecie przypadało miejsce drugorzędne. Mężczyźni mogą realizować swoje ambicje – czy to światowe, czy religijne, niewiasta zaś musi się podporządkować. Nie ma prawa zgłosić sprzeciwu, może co najwyżej westchnąć do siebie i w milczeniu rozważać swoje cierpienia. Iłłakowiczównie chodzi jednak nie tylko o kobiety – wiersz zachęca, by spojrzeć na świat oczami słabszych – ubogich, osamotnionych, dzieci. Czy to, co jest wspaniałe z punktu widzenia rządzących i potężnych, jest takie samo, gdy spoglądają na to bezsilni?
Forma utworu (kilka informacji):
– układ rymów aabc
– apostrofa (do Aleksego)
– powtórzenie (o Aleksy)
– wykrzyknienie (na końcu utworu)
Streszczenie W krótkim opowiadaniu „Zmierzch” Stefan Żeromski w przejmujący sposób przedstawia dolę chłopów. Akcja toczy się pod koniec...
Streszczenie Rozdział I - Piotruś wkracza na widownię Gdy Wendy miała dwa lata przyszła do swojej mamy i przyniosła jej piękny kwiatek. Musiała wtedy wyglądać szczególnie...
Krótki wiersz Juliana Tuwima „Sitowie” to tak naprawdę inspirujący wykład na temat poezji przemijania oraz związków między życiem a literaturą....
Geneza Charles Dickens napisał „Opowieść wigilijną” w listopadzie 1843 roku. Czas i miejsce akcji Akcja „Opowieści wigilijnej” toczy się w dziewiętnastowiecznym...
„Poczwarka” to powieść Doroty Terakowskiej. Opowiada o rodzinie w której przychodzi na świat dziecko z zespołem Downa. Rodzince Adam i Ewa początkowo...
Geneza Gustaw Herling-Grudziński wydał „Inny świat” w 1951 roku w Anglii. Wcześniej powieść drukowano w odcinkach w londyńskich „Wiadomościach”....
Streszczenie Podczas przedstawienia Iwan Dmitriewicz Czerwiakow poczuł się nieco gorzej. Kichnąwszy zauważył że ubrudził on przy tym obecnego na przedstawieniu Bryzżałowa....
Streszczenie Panna Marple udała się do lekarza. Ten widząc jej kiepski stan psychiczny postanawia dostarczyć znajomej rozrywki. W ręce Panny Marple trafia rękopis który...
Motyw pielgrzyma był bardzo często wykorzystywany w epoce romantyzmu. W polskiej literaturze tego okresu miał on dwa główne znaczenia - odnosił się do poety - poszukiwacza...
