„Mistrz i Małgorzata” to powieść paraboliczna, w której ponad poziomem znaczeń dosłownych, wynikających z sensu współczesnej fabuły, nadbudowany został sens metaforyczny, odnoszący się z jednej strony do totalitaryzmu, a z drugiej do rzeczywistości metafizycznej.
Powieść Bułhakowa została skonstruowana jako parabola dzięki określonym zabiegom literackim. Mamy tu mianowicie do czynienia z uniwersalizacją czasoprzestrzeni i bohaterów dzieła. Akcja książki rozgrywa się w Moskwie w latach 30. XX wieku, jednocześnie jednak toczy się w czasie mitycznym. Efekt taki został uzyskany dzięki chwytowi „powieści w powieści” – bohaterem dzieła Bułhakowa jest bowiem Mistrz-pisarz, który pisze książkę o Piłacie i Chrystusie. Tym samym konkretne rysy czasoprzestrzeni ulegają zatarciu, a Moskwa staje się niejako modelem całego świata, w którym rozgrywa się dramat zbawienia.
O parabolicznej strukturze powieści świadczy również sposób kreowania postaci. Tożsamość głównych bohaterów „Mistrza i Małgorzaty” nie jest jasno określona, noszą oni jedynie imiona lub pseudonimy. Istotne znaczenie mają również pełnione przez owe postaci funkcje społeczno-zawodowe. Dzięki tym ostatnim oraz dzięki fabule powieści obfitującej w absurdy i groteskę Bułhakow obnaża istotę rzeczywistości totalitarnej, w której jednostka jest zniewolona, poddawana nieustannej inwigilacji i kontroli ze strony wszechobecnego państwa.
„Mistrz i Małgorzata” to również wielka parabola traktująca o podstawowych prawdach moralnych, o potrzebie określenia swojego istnienia wobec metafizyki, o roli miłości w ludzkim życiu, a także o nieredukowalnym pragnieniu wolności.
Katastrofizm należy do bardzo charakterystycznych prądów kulturalnych XX wieku a jego rozkwit przypada na dwudziestolecie międzywojenne. Jednak korzenie nurtu tkwią...
Obecne w najstarszej części „Bogurodzicy” archaizmy są niespotykane w innych polskich tekstach wieków średnich. Świadczy to o bardzo wczesnym powstaniu...
1. Ośmioletni Marcin Borowicz oddany panu Wiechowskiemu nauczycielowi w Owczarach (ma on przygotować chłopaka do nauki w gimnazjum). 2. Poznawanie zasad panujących w szkole...
W okresie starożytności rozwinęły się dwie popularne koncepcje filozoficzne: epikureizm i stoicyzm. Epikureizm wywodził się ze szkoły Epikura który wierzył że...
Motyw przyrody to jeden z najbardziej zróżnicowanych a zarazem pełniących odmienne funkcje motywów które wykorzystywane były przez różne epoki....
Jednym z najważniejszych motywów literackich obecnych w „Tangu” jest motyw konfliktu pokoleń. W swoim dramacie Sławomir Mrożek ukazuje to swoiste starcie...
„Pożegnanie powstańca” jest jedną z dwóch części dyptyku Artura Grottgera których tematyka wiąże się z powstaniem styczniowym. Płótno...
Powieść awangardowa to gatunek literacki który narodził się w XX stuleciu. Jego główną cechą było zerwanie z modelem powieści realistycznej a więc odejście...
„Sąd Parysa” to obraz którego Rubens stworzył kilka wersji. Ostatnia z wersji datowana jest na około 1639 roku. Opis „Sąd Parysa” to bezpośrednie...