„Sonet I [O krótkości i niepewności żywota człowieczego]” to niezwykle intymny i głęboki utwór, w którym podmiot liryczny prowadzi rozmyślania dotyczące upływu czasu oraz ludzkiego życia.
Analiza
Dzieło składa się z czterech strof – trzech tetrastychów oraz jednego dystychu (napisanych jedenastozgłoskowcem) – przez co reprezentuje budowę charakterystyczną dla sonetu brytyjskiego (zwanego także szekspirowskim). Układ rymów prezentuje się następująco: abba, abba, cdcd, ee.
W warstwie stylistycznej utworu pojawiają się głównie epitety podkreślające tymczasowość i minorowy nastrój (strwożone serce, niestałe dobra, tytan prętki, lotne czasy). Ponadto podmiot liryczny stosuje inwersję i personifikację (A chciwa może odciąć rozkosz nędzą / Śmierć - tuż za nami spore czyni kroki) akcentującą moc śmierci, ożywienie (błędy jedzące serce), metaforę (skarby pilności), wyliczenie (O moc, o rozkosz, o skarby pilności), parentezę (zdanie wtrącone) oraz przerzutnie. Zabiegi te nadają wypowiedzi lirycznej charakter spowiedzi, pełnego żalu wyznania.
Interpretacja
Podmiot liryczny, który wyraźnie zaznacza swą obecność w utworze (liryka bezpośrednia, osobista), rozpoczyna słowami podkreślającymi nieuchronny, niezależny od człowieka upływ czasu (Ehej, jak gwałtem obrotne obłoki / I Tytan prętki lotne czasy pędzą). Następnie przedstawia kolejną siłę potężniejszą od ludzkości – śmierć. Pierwsza strofa – wyraźnie opisowa – sytuuje rozważania ja mówiącego w kontekście przemijania i śmierci.
Druga zwrotka utworu ma charakter bardzo osobisty. Retrospekcja dokonana przez podmiot liryczny ukazuje mu mnóstwo błędów, jakie popełnił w młodości. Patrząc na nie z oddalonego punktu, nadawca komunikatu lirycznego czuje głęboki żal oraz strach, które potęgowane są przez świadomość przemijania.
Trzecia strofa rozszerza wcześniejsze rozważania, wprowadzając aspekt religijny. Metafora skarbów pilności podkreśla doniosłą dla człowieka rolę dóbr doczesnych, lecz w konfrontacji z pragnieniem bogobojnego życia okazują się one przeszkodą, która odsuwa ludzkie myśli od tego, co naprawdę ważne (Bo naszę chciwość od swej szczęśliwości / Własnej (co Bogiem zowiemy) odwodzą).
Kończący utwór dystych podkreśla nietrwałość rzeczy doczesnych oraz akcentuje szczęście tego, który tych cieniów wczas zna kształt prawdziwy.
Sonet Mikołaja Sępa–Szarzyńskiego jest dziełem typowym dla barokowego nurtu poezji metafizycznej. Podmiot liryczny nie stosuje złożonych konceptów, nie posługuje się odległymi przykładami, ale postanawia spojrzeć na własne życie. Tym sposobem wprowadza do utworu pierwiastek dydaktyczny oraz wskazuje odbiorcy drogę, która zmierza w stronę Boga, odrzucając doczesne pokusy.
„Epitafium Rzymowi” Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego jak sama nazwa wskazuje jest utworem reprezentującym gatunek literacki wywodzący się z antycznej Grecji i powstały...
Geneza Charles Dickens napisał „Opowieść wigilijną” w listopadzie 1843 roku. Czas i miejsce akcji Akcja „Opowieści wigilijnej” toczy się w dziewiętnastowiecznym...
Streszczenie Księga Wyjścia znajduje się w biblijnym Starym Testamencie i jest drugą księgą w Pięcioksięgu Mojżeszowym. Zwykło się zatem uznawać że została zapisana...
Geneza „Ronja córka zbójnika” to piękna fantastyczna powieść szwedzkiej autorki Astrid Lindgren. Jest to opowieść o dzieciach dwóch zwalczających...
Problematyka „Wujek Karol. Kapłańskie lata papieża” to książka Pawła Zuchniewicza. Stanowi ona beletryzowaną biografię przyszłego papieża skupiając się...
Interpretacja Mit o rodzie Labdakidów opowiada o dziejach rodziny na której spoczęła klątwa. Losy władców Teb oraz ich najbliższych są odzwierciedleniem...
Geneza czas i miejsce akcji Eliza Orzeszkowa była prawdziwą patriotką która w trakcie powstania udzieliła schronienia Romualdowi Trauguttowi. Te wydarzenia miały...
Streszczenie „Nowe szaty cesarza” to baśń Hansa Christiana Andersena. Opowiada ona o władcy który uwielbiał zdobne szaty i jak mówi autor całe...
„Bakczysaraj” to sonet w którym pokazane są przemyślenia podmiotu lirycznego który dostrzega problem jakim jest przemijanie oraz kruchość tworów...