„Sonet I [O krótkości i niepewności żywota człowieczego]” to niezwykle intymny i głęboki utwór, w którym podmiot liryczny prowadzi rozmyślania dotyczące upływu czasu oraz ludzkiego życia.
Analiza
Dzieło składa się z czterech strof – trzech tetrastychów oraz jednego dystychu (napisanych jedenastozgłoskowcem) – przez co reprezentuje budowę charakterystyczną dla sonetu brytyjskiego (zwanego także szekspirowskim). Układ rymów prezentuje się następująco: abba, abba, cdcd, ee.
W warstwie stylistycznej utworu pojawiają się głównie epitety podkreślające tymczasowość i minorowy nastrój (strwożone serce, niestałe dobra, tytan prętki, lotne czasy). Ponadto podmiot liryczny stosuje inwersję i personifikację (A chciwa może odciąć rozkosz nędzą / Śmierć - tuż za nami spore czyni kroki) akcentującą moc śmierci, ożywienie (błędy jedzące serce), metaforę (skarby pilności), wyliczenie (O moc, o rozkosz, o skarby pilności), parentezę (zdanie wtrącone) oraz przerzutnie. Zabiegi te nadają wypowiedzi lirycznej charakter spowiedzi, pełnego żalu wyznania.
Interpretacja
Podmiot liryczny, który wyraźnie zaznacza swą obecność w utworze (liryka bezpośrednia, osobista), rozpoczyna słowami podkreślającymi nieuchronny, niezależny od człowieka upływ czasu (Ehej, jak gwałtem obrotne obłoki / I Tytan prętki lotne czasy pędzą). Następnie przedstawia kolejną siłę potężniejszą od ludzkości – śmierć. Pierwsza strofa – wyraźnie opisowa – sytuuje rozważania ja mówiącego w kontekście przemijania i śmierci.
Druga zwrotka utworu ma charakter bardzo osobisty. Retrospekcja dokonana przez podmiot liryczny ukazuje mu mnóstwo błędów, jakie popełnił w młodości. Patrząc na nie z oddalonego punktu, nadawca komunikatu lirycznego czuje głęboki żal oraz strach, które potęgowane są przez świadomość przemijania.
Trzecia strofa rozszerza wcześniejsze rozważania, wprowadzając aspekt religijny. Metafora skarbów pilności podkreśla doniosłą dla człowieka rolę dóbr doczesnych, lecz w konfrontacji z pragnieniem bogobojnego życia okazują się one przeszkodą, która odsuwa ludzkie myśli od tego, co naprawdę ważne (Bo naszę chciwość od swej szczęśliwości / Własnej (co Bogiem zowiemy) odwodzą).
Kończący utwór dystych podkreśla nietrwałość rzeczy doczesnych oraz akcentuje szczęście tego, który tych cieniów wczas zna kształt prawdziwy.
Sonet Mikołaja Sępa–Szarzyńskiego jest dziełem typowym dla barokowego nurtu poezji metafizycznej. Podmiot liryczny nie stosuje złożonych konceptów, nie posługuje się odległymi przykładami, ale postanawia spojrzeć na własne życie. Tym sposobem wprowadza do utworu pierwiastek dydaktyczny oraz wskazuje odbiorcy drogę, która zmierza w stronę Boga, odrzucając doczesne pokusy.
Geneza Historia miłości Tristana i Izoldy znana nam jest z fragmentarycznych rękopisów różnego autorstwa nie do końca ze sobą spójnych treściowo....
Wiesz Czesława Miłosza „O książce” pochodzi z 1934 roku. W tym okresie przyszły noblista działał w wileńskiej grupie poetyckiej „Żagary” a jego...
Geneza „Telemach w dżinsach” – utwór autorstwa Adama Bahdaja wydany w 1979 r. Jest to powieść dla młodzieży przedstawiająca perypetie życiowe...
„Widok ze Świnicy do Doliny Wierchcichej” to jeden z cyklu tatrzańskich wierszy Kazimierza Przerwy-Tetmajera. Jest to nastrojowy liryk w którym poeta ujawnia...
Streszczenie Opis stworzenia świata i człowieka znajduje się w Księdze Rodzaju w Starym Testamencie.Pierwszego dnia Bóg stworzył dzień i noc. Drugiego dnia stworzone...
„Niebo” Wisławy Szymborskiej to wiersz w którym mamy do czynienia z filozoficzną refleksją nad światem i intelektualnymi kategoriami służącymi do jego...
W 1584 roku ukazały się w Krakowie „Fraszki” Jana Kochanowskiego. Miało to miejsce niedługo przed jego śmiercią. W sumie poeta napisał kilkaset fraszek składających...
Geneza „Mała apokalipsa” autorstwa Tadeusza Konwickiego ukazała się w 1979 r. Powieść wydana została w drugim obiegu a więc poza nurtem głównym i poza...
„Niech żyje bal” to wiersz Agnieszki Osieckiej – jednak zapewne większość osób kojarzy go jako piosenkę brawurowo wykonywaną przez Marylę Rodowicz....
