Unikalne i sprawdzone teksty

Sonet I [O krótkości i niepewności żywota człowieczego], Mikołaj Sęp-Szarzyński – interpretacja i analiza

„Sonet I [O krótkości i niepewności żywota człowieczego]” to niezwykle intymny i głęboki utwór, w którym podmiot liryczny prowadzi rozmyślania dotyczące upływu czasu oraz ludzkiego życia.

Analiza

Dzieło składa się z czterech strof – trzech tetrastychów oraz jednego dystychu (napisanych jedenastozgłoskowcem) – przez co reprezentuje budowę charakterystyczną dla sonetu brytyjskiego (zwanego także szekspirowskim). Układ rymów prezentuje się następująco: abba, abba, cdcd, ee.

W warstwie stylistycznej utworu pojawiają się głównie epitety podkreślające tymczasowość i minorowy nastrój (strwożone serce, niestałe dobra, tytan prętki, lotne czasy). Ponadto podmiot liryczny stosuje inwersję i personifikację (A chciwa może odciąć rozkosz nędzą / Śmierć - tuż za nami spore czyni kroki) akcentującą moc śmierci, ożywienie (błędy jedzące serce), metaforę (skarby pilności), wyliczenie (O moc, o rozkosz, o skarby pilności), parentezę (zdanie wtrącone) oraz przerzutnie. Zabiegi te nadają wypowiedzi lirycznej charakter spowiedzi, pełnego żalu wyznania.

Interpretacja

Podmiot liryczny, który wyraźnie zaznacza swą obecność w utworze (liryka bezpośrednia, osobista), rozpoczyna słowami podkreślającymi nieuchronny, niezależny od człowieka upływ czasu (Ehej, jak gwałtem obrotne obłoki / I Tytan prętki lotne czasy pędzą). Następnie przedstawia kolejną siłę potężniejszą od ludzkości – śmierć. Pierwsza strofa – wyraźnie opisowa – sytuuje rozważania ja mówiącego w kontekście przemijania i śmierci.

Druga zwrotka utworu ma charakter bardzo osobisty. Retrospekcja dokonana przez podmiot liryczny ukazuje mu mnóstwo błędów, jakie popełnił w młodości. Patrząc na nie z oddalonego punktu, nadawca komunikatu lirycznego czuje głęboki żal oraz strach, które potęgowane są przez świadomość przemijania.

Trzecia strofa rozszerza wcześniejsze rozważania, wprowadzając aspekt religijny. Metafora skarbów pilności podkreśla doniosłą dla człowieka rolę dóbr doczesnych, lecz w konfrontacji z pragnieniem bogobojnego życia okazują się one przeszkodą, która odsuwa ludzkie myśli od tego, co naprawdę ważne (Bo naszę chciwość od swej szczęśliwości / Własnej (co Bogiem zowiemy) odwodzą).

Kończący utwór dystych podkreśla nietrwałość rzeczy doczesnych oraz akcentuje szczęście tego, który tych cieniów wczas zna kształt prawdziwy.

Sonet Mikołaja Sępa–Szarzyńskiego jest dziełem typowym dla barokowego nurtu poezji metafizycznej. Podmiot liryczny nie stosuje złożonych konceptów, nie posługuje się odległymi przykładami, ale postanawia spojrzeć na własne życie. Tym sposobem wprowadza do utworu pierwiastek dydaktyczny oraz wskazuje odbiorcy drogę, która zmierza w stronę Boga, odrzucając doczesne pokusy.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Dzieci z Bullerbyn – opracowanie...

Geneza „Dzieci z Bullerbyn” – to powieść autorstwa szwedzkiej pisarki – Astrid Lindgren. Powstała w 1947 r. i stanowiła pierwszą część opisującą...

Karol Wojtyła Wiersze – opracowanie...

Karol Wojtyła to postać niezwykle istotna dla dziejów świata w XX stuleciu. Trudno rozważać jego ostatnie ćwierćwiecze bez uwzględnienia Jana Pawła II. Zadumani...

W co wierzyć – interpretacja...

„W co wierzyć?” Zenona Przesmyckiego to wiersz będący manifestacją młodopolskiego dekadentyzmu i metafizycznej pustki. Mimo że sam Miriam w swoich manifestach...

Ferdynand Wspaniały – streszczenie...

Streszczenie Któregoś wtorkowego dnia w letnie popołudnie pies o imieniu Ferdynand postanowił od teraz chodzić na dwóch łapach i ubierać się jak eleganccy...

Krzak dzikiej róży w ciemnych...

„Krzak dzikiej róży w ciemnych smreczynach” to cykl liryków tatrzańskich Jana Kasprowicza. Składa się on z czterech sonetów o tej samej tematyce....

Apollo i Marsjasz – interpretacja...

„Apollo i Marsjasz” Zbigniewa Herberta to wiersz w którym poeta dokonuje reinterpretacji mitologii. Tekst pokazuje że prawdziwy pojedynek Marsjasza z Apollinem...

Inny świat – opracowanie problematyka...

Geneza Gustaw Herling-Grudziński wydał „Inny świat” w 1951 roku w Anglii. Wcześniej powieść drukowano w odcinkach w londyńskich „Wiadomościach”....

Confiteor – interpretacja opracowanie...

„Confiteor” to manifest Młodej Polski autorstwa Stanisława Przybyszewskiego który ukazał się w 1899 roku na łamach krakowskiego „Życia”....

Wielki Gatsby – streszczenie skrótowe...

Streszczenie Historię Wielkiego Gatsby’ego opowiada czytelnikom Nick Carraway który był sąsiadem tytułowego bohatera. Latem 1922 r. Nick Carraway przeprowadził...