Unikalne i sprawdzone teksty

Sonet I [O krótkości i niepewności żywota człowieczego], Mikołaj Sęp-Szarzyński – interpretacja i analiza

„Sonet I [O krótkości i niepewności żywota człowieczego]” to niezwykle intymny i głęboki utwór, w którym podmiot liryczny prowadzi rozmyślania dotyczące upływu czasu oraz ludzkiego życia.

Analiza

Dzieło składa się z czterech strof – trzech tetrastychów oraz jednego dystychu (napisanych jedenastozgłoskowcem) – przez co reprezentuje budowę charakterystyczną dla sonetu brytyjskiego (zwanego także szekspirowskim). Układ rymów prezentuje się następująco: abba, abba, cdcd, ee.

W warstwie stylistycznej utworu pojawiają się głównie epitety podkreślające tymczasowość i minorowy nastrój (strwożone serce, niestałe dobra, tytan prętki, lotne czasy). Ponadto podmiot liryczny stosuje inwersję i personifikację (A chciwa może odciąć rozkosz nędzą / Śmierć - tuż za nami spore czyni kroki) akcentującą moc śmierci, ożywienie (błędy jedzące serce), metaforę (skarby pilności), wyliczenie (O moc, o rozkosz, o skarby pilności), parentezę (zdanie wtrącone) oraz przerzutnie. Zabiegi te nadają wypowiedzi lirycznej charakter spowiedzi, pełnego żalu wyznania.

Interpretacja

Podmiot liryczny, który wyraźnie zaznacza swą obecność w utworze (liryka bezpośrednia, osobista), rozpoczyna słowami podkreślającymi nieuchronny, niezależny od człowieka upływ czasu (Ehej, jak gwałtem obrotne obłoki / I Tytan prętki lotne czasy pędzą). Następnie przedstawia kolejną siłę potężniejszą od ludzkości – śmierć. Pierwsza strofa – wyraźnie opisowa – sytuuje rozważania ja mówiącego w kontekście przemijania i śmierci.

Druga zwrotka utworu ma charakter bardzo osobisty. Retrospekcja dokonana przez podmiot liryczny ukazuje mu mnóstwo błędów, jakie popełnił w młodości. Patrząc na nie z oddalonego punktu, nadawca komunikatu lirycznego czuje głęboki żal oraz strach, które potęgowane są przez świadomość przemijania.

Trzecia strofa rozszerza wcześniejsze rozważania, wprowadzając aspekt religijny. Metafora skarbów pilności podkreśla doniosłą dla człowieka rolę dóbr doczesnych, lecz w konfrontacji z pragnieniem bogobojnego życia okazują się one przeszkodą, która odsuwa ludzkie myśli od tego, co naprawdę ważne (Bo naszę chciwość od swej szczęśliwości / Własnej (co Bogiem zowiemy) odwodzą).

Kończący utwór dystych podkreśla nietrwałość rzeczy doczesnych oraz akcentuje szczęście tego, który tych cieniów wczas zna kształt prawdziwy.

Sonet Mikołaja Sępa–Szarzyńskiego jest dziełem typowym dla barokowego nurtu poezji metafizycznej. Podmiot liryczny nie stosuje złożonych konceptów, nie posługuje się odległymi przykładami, ale postanawia spojrzeć na własne życie. Tym sposobem wprowadza do utworu pierwiastek dydaktyczny oraz wskazuje odbiorcy drogę, która zmierza w stronę Boga, odrzucając doczesne pokusy.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Kryzys w branży szarlatanów –...

W swojej twórczości Konstanty Ildefons Gałczyński chętnie sięgał po wątki kultury ludowej miast i miasteczek przetwarzając je jednak po swojemu. Jak pisał Czesław...

Iliada Homer - opracowanie interpretacja...

Geneza „Iliadzie” przypisuje się autorstwo Homera mimo iż jest to kwestia sporna. Jest ona prawdopodobnie dziełem które poprzedza „Odyseję”...

Wstęp do bajek - interpretacja...

Utwór Ignacego Krasickiego „Wstęp do bajek” otwiera wydany w 1779 roku tom „Bajki i przypowieści”. Wiersz ma formę wyliczenia – wymienione...

Alarm – interpretacja

Antoni Słonimski napisał wiersz „Alarm” w 1940 roku. Tematem utworu jest atak hitlerowskich Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 roku i naloty bombowe na Warszawę....

Charakterystyka Urszulki

Według przyjętych zasad gatunku utwory żałobne poświęcano osobom znaczącym mężom stanu wodzom wybitnym duchownym. Jan Kochanowski odszedł od tej reguły. „Treny”...

Ja i moja koleżanka – charakterystyka...

Przyjaźń to jedno z najwspanialszych darów jakie człowiek może otrzymać od losu! Zgadzają się z tym najwięksi filozofowie i poeci. Ja również posiadam...

Pamiętnik z Powstania warszawskiego...

Geneza czas i miejsce akcji „Pamiętnik z powstania warszawskiego” to bodaj najbardziej znane beletrystyczne dzieło Mirona Białoszewskiego. Książka stanowi rodzaj...

Makbet jako bohater dynamiczny

Tytułowy bohater „Makbeta” Williama Szekspira z pewnością jest jedną z najbardziej wyrazistych i najlepiej nakreślonych postaci w historii literatury. W czasie...

Oda do radości - interpretacja...

„Oda do radości” (Ode „An die Freude”) Fryderyka Schillera powstała w 1785 roku opublikowana została rok później. W kolejnych wydaniach (1803...