Geneza
Związek Jana Sobieskiego z Marią Kazimierą d’Arquien był czymś szczególnym w XVII stuleciu. Kiedy para wzięła potajemny ślub – 14 maja 1665, a więc zaledwie nieco ponad miesiąc po śmierci pierwszego męża przyszłej królowej - jasnym stało się, że ich uczucie cechuje niezwykła moc. Sobieski i Maria Kazimiera poznali się już w 1655, a relacji tej szybko zaczęły towarzyszyć głębsze uczucia. Jednak Ludwika Maria Gonzaga – ówczesna królowa – wybrała na jej męża Jana Sobiepana Zamojskiego (wnuka Jana Zamojskiego), ponieważ dysponował on większą fortuną niż Sobieski, zajmował także wyższe stanowiska.
Relacja Jana Sobieskiego i Marii Kazimiery była niezwykle intymna. Każda dłuższa chwila rozłąki wypełniana była więc listami, które para słała do siebie ochotnie. Większość listów autorstwa Sobieskiego datowana jest na okres 1665 – 1683, a więc czas wojen i wypraw militarnych.
Charakterystyka cyklu
„Listy do Marysieńki” stanowią przede wszystkim niezwykle wartościową dokumentację sytuacji politycznej oraz obyczajów panujących w XVII stuleciu. Korespondencja króla Rzeczpospolitej i jego małżonki odsłania zawiłości sprawowania rządów oraz troskę monarchy o swój kraj. Jednak fragmenty dotyczące spraw państwowych często skrywane są pod szyfrem (dotyczy to głównie nazwisk), gdyż, jak zauważył Sobieski w liście z 30 grudnia 1667 - Listy pieczętuj Wć moja panno, bo ich otwierają i czytają. Ostatniego pakietu aż trochę nadpalono, snadź rozgrzewając wosk, bo cale na dwóch miejscach pieczęci znać nie był.
Wiadomości wymieniane przez Sobieskiego z Marią Kazimierą ukazuje także obraz wspaniałego, niezwykle wyrazistego uczucia. O tym, jak ważne miejsce w sercu Sobieskiego zajmowała Marysieńka, świadczą już same daty i godziny pisania listów przez władcę (wiadomość datowana na 13 września 1683 r. powstała w namiotach wezyrskich w nocy, z kolei wcześniejszy list napisał władca o trzeciej przed dniem). Język miłości także wiązał się z pewnym szyfrem, który zaczerpnięty został głównie z „Astrei”, czyli siedemnastowiecznej powieści sielankowej z Francji. Stąd w listach często pojawiają się następujące sformułowania: Astrea, Jutrzenka, Klepopatra, Róża (Marysieńka) oraz Orondat, Sylwander (dotyczyły Sobieskiego).
„Astrea” wywarła na Sobieskim i Marysieńce olbrzymi wpływ. Ich uczucie rozpatrywane może być właśnie w kontekście tego dzieła. Miłość Astrei i Celadona (pasterzy żyjących na terenach dzisiejszej Francji, dokładniej prowincji Forez) opiera się na wzajemnym poznaniu, braterstwu dusz, połączeniu intelektów. Ślady tych poglądów można odnaleźć w „Listach do Marysieńki”, których autor powiadamia swą żonę o wszystkim, traktując ją równorzędnie (co w tych czasach wcale nie było takie oczywiste).
Cechy
Warstwa językowa „Listów do Marysieńki” świadczy o doskonałym wykształceniu Jana Sobieskiego. Nierzadko posługuje się on wyrafinowanymi konstrukcjami, ze szczególną pasją i zaangażowaniem opisując działania wojenne. Ze względu na osobę adresatki, czyli rodowitą Francuzkę, w wiadomościach znajduje się wiele fragmentów pisanych właśnie w tym języku. W dodatku Sobieski często spolszcza obce wyrazy (makaronizmy), lecz zawsze stara się utrzymać swe wypowiedzi w odpowiednim tonie, także za pośrednictwem ozdobników językowych. Posługuje się porównaniami, zdrobnieniami i metaforami (np. Ja tu ostatek swych porzucam rzeczy, abym mógł jako najprędzej pospieszyć do duszy i serca mego).
„Listy do Marysieńki” stanowią zatem także niezwykle wartościową dokumentację języka charakterystycznego dla polskiego baroku.
Streszczenie dzieła Diderota „Kubuś Fatalista i jego pan” należy do zadań trudnych z powodu specyficznej szkatułkowej konstrukcji opowieści. Głównym...
Streszczenie skrótowe Epos Wacława Potockiego rozpoczyna się inwokacją do Boga. Następnie pojawia się rozbudowany pełen aluzji mitologicznych i biblijnych opis ówczesnej...
Interpretacja Mit o rodzie Labdakidów opowiada o dziejach rodziny na której spoczęła klątwa. Losy władców Teb oraz ich najbliższych są odzwierciedleniem...
„Bal w operze” to poemat Juliana Tuwima napisany w 1936 roku. Otacza go aura utworu kontrowersyjnego i wieloznacznego. Jego styl uznawany za wulgarny i bluźnierczy...
Streszczenie Utwór rozpoczyna opis zabawy. Zebrani ucztują a Twardowski popisuje się swoimi umiejętnościami. Wtem w jego kieliszku pojawia się diabeł. Mefistofeles...
Streszczenie Przedmowa We fragmencie tym autor wyjaśnia pochodzenie imienia tytułowego bohatera. Pierwszy człon - Kubuś - zaczerpnięty został od jednego z niedźwiadków...
Tom I Akcja powieści rozgrywa się w Łodzi w latach 80. XIX wieku. Głównym bohaterem jest Karol Borowiecki. Mężczyzna dowiaduje się że spłonęła fabryka Goldberga...
Definicja mitu Mity to historie które były dziełem całego społeczeństwa. Początkowo powstawały one jako legendy opowiadane które były przekazywane ustnie....
Streszczenie Uczony od żydowskiego prawa religijnego zadał Jezusowi pytanie co czynić aby osiągnąć życie wieczne. Jezus odesłał go do wiedzy zawartej w Prawach gdzie...