„Teatrzyk Zielona Gęś” to cykl scenek (teoretycznie: miniatur teatralnych) autorstwa Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Większość miniatur składała się z nie więcej niż jednej strony tekstu, więc w pełni uzasadnione zdają się wypowiedzi autora, tytułującego Zieloną Gęś „najmniejszym teatrem świata”. 160 utworów ukazywało się na łamach czasopisma „Przekrój” w latach 1946 – 1950.
Miniatury Gałczyńskiego charakteryzują się absurdalnym poczuciem humoru. Absurd przenika nie tylko fabuły tych krótkich scenek, ale czasem również ich formę. Przykładem choćby „Siedmiu śpiących braci”, gdzie każdy z siedmiu bohaterów po prostu chrapie.
Gałczyński w swoich utworach prowadzi inteligentną i błyskotliwą grę z klasyką polskiej i światowej kultury (np. z „Hamletem”). Pojawiają się w nich również postacie historyczne, jak książę Józef Poniatowski – oczywiście również historycznych bohaterów osadza autor w absurdalnych sytuacjach i zmienia ich losy. I tak nasz książę zamiast utonąć w Elsterze, rusza na Ziemie Odzyskane (przyznane Polsce po II wojnie światowej), żeby pracą, a nie szablą budować przyszłość kraju. Utwór ten jest bardzo charakterystyczny – oddaje zarówno humor Gałczyńskiego, jak i „wychowawczą” stronę, jaka pojawia się od czasu do czasu na kartach Zielonej Gęsi. Mianowicie autor krytykuje „bohaterską” przeszłość swojego narodu, jego tradycje powstańcze i przedkładanie honoru nad zwykłą pracę. Zasadniczo było to zgodne z ówczesną linią władz komunistycznych. Jednak dla coraz bardziej nietolerancyjnej polityki kulturalnej reżimu „szaleństwa” Gałczyńskiego szły zbyt daleko – „Zieloną Gęś” przestała się wiec pojawiać na łamach „Przekroju”.
Paradoksalnie wydaje się, że komuniści dobrze ocenili wpływ „najmniejszego teatru świata”. Absurd Zielonej Gęsi działa bowiem oczyszczająco, zniechęca do wszelkiego fanatyzmu i ciasnoty umysłowej – z pewnością było to nie do pogodzenia ze stalinizmem.
Na szczęście ów mroczny okres skończył się i po 1956 roku znowu zaczęto wydawać Gałczyńskiego. Skorzystajmy więc z tego i zanurzmy się w jego fantastyczny świat, poznając szereg charakterystycznych postaci, zaludniających Zieloną Gęś (Porfirion Osiełek, Alojzy Gżegżółka, Piekielny Piotruś).
Streszczenie Główną bohaterką osiemnastego – ostatniego tomu „Jeżycjady” pt. „Sprężyna” jest Łucja Pałys – córka Idy...
„Kazania Sejmowe” Piotrka Skargi przez lata uznawano za dzieło o proroczym wręcz charakterze. Ich autor przewidzieć miał upadek i rozbiory Rzeczypospolitej a...
Pieśń XX („Miło szaleć kiedy czas po temu”) łączy refleksję nad życiem charakterystyczną dla poważniejszych utworów Kochanowskiego z dowcipem i „biesiadnym”...
Hymn to uroczysta pieśń która chwali w niniejszym utworze Boga. Charakteryzuje się wzniosłym nastrojem a podmiot liryczny wypowiada się by zaprezentować jakieś...
Piotr Skarga był kaznodzieją króla Zygmunta III Wazy jezuitą jedną z najważniejszych postaci polskiej reformacji. Jego najważniejsze dzieła to bardzo popularne...
Geneza „Wieża” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego po raz pierwszy opublikowana została w lipcu 1958 r. w paryskiej „Kulturze”. Opowiadanie to powstało...
„But w butonierce” to bodaj najbardziej znany wiersz jaki spisał poeta-futurysta Bruno Jasieński. Już po tytule widać sposób w jaki autor zamierza obchodzić...
Opublikowane w 1597 roku „Kazania sejmowe” Piotra Skargi należą do arcydzieł literatury staropolskiej. Wśród kazań szczególne znaczenie ma kazanie...
Streszczenie Ballada „To lubię” rozpoczyna się zwrotem do Maryli. Jest ona zachęcana do spojrzenia na piękny krajobraz. Na skraju lasu znajduje się cerkiew w...
