Unikalne i sprawdzone teksty

Czym jest honor dla bohaterów „Krzyżaków”? | wypracowanie

Honor był jedną z najważniejszych wartości dla średniowiecznego rycerza. By zachować dobre imię i cieszyć się szacunkiem wśród równych sobie, dworzan, książąt i królów, musieli oni przestrzegać pewnych zasad. W poczet najważniejszych cnót rycerskich zaliczano m. in. hojność, żądzę sławy, odwagę, wierność danemu słowu, siłę, szlachetną postawę, etykę, stanową solidarność i szlachetne urodzenie (czym bardziej rozbudowane drzewo genealogiczne, tym więcej powodów do dumy).

Na kartach „Krzyżaków” Henryk Sienkiewicz bardzo starannie i barwnie obrazuje stan rycerski, posługując się przy tym wieloma źródłami historycznymi i opracowaniami. Jednakże w wypadku poszczególnych postaci to właśnie do autora należało decydujące słowo, to on nakreślał ich ścieżkę życiową, budował system wartości. Dlatego też nie wszyscy bohaterowie powieści są prawdziwymi rycerzami, chociaż z tego stanu się wywodzą lub do niego aspirują.

Głównym argumentem, jaki podawali Krzyżacy, najeżdżając ziemie polskie i litewskie, była walka z pogaństwem. Wielokrotnie twierdzili oni, iż chrystianizacja Rzeczpospolitej była tylko pozorna, a większość Litwinów nadal praktykuje mroczne kulty. Z tego względu na wschód ciągnęło wielu rycerzy z zachodniej Europy. Czynili to dla sławy, łupów i możliwości przysłużenia się Bogu. Jednakże kiedy znaleźli się bliżej rycerzy zakonnych, odkrywali przerażającą prawdę o ich postępowaniu.

Pan de Fourcy i Fulko de Lorche początkowo stali po stronie krzyżackiej, uważając nieprzyjaciół Polski i Litwy za ludzi honorowych i godnych zaufania. Pierwszy z nich, gdy dowiedział się o planowanym porwaniu Danusi, uznał takie działanie za niehonorowe i chciał powiadomić o zamiarach Krzyżaków księcia Janusza. Wtedy został haniebnie dźgnięty nożem, co widział Hlawa. Podstępni Krzyżacy chcieli zgładzić i jego, lecz udało mu się uciec. W konsekwencji to Czech został oskarżony o morderstwo. Z kolei pan de Lorche dołącza do armii krzyżackiej, bierze nawet udział w walkach ze Żmudzinami. Jednakże 15 lipca 1410 r. walczy w szeregach armii Jagiełły. Dzieje się tak, ponieważ rycerz uświadamia sobie, że Krzyżacy robią wszystko, by opóźniać chrystianizację Żmudzi, aby mieć tym samym preteksty do grabieżczych wypraw.

Bardzo wyraźnymi przykładami ludzi niehonorowych, obrażających swą postawą cały stan rycerski są Zygfryd de Lowe i Hugo von Danveld. Obaj odpowiadają za porwanie córki Juranda, obaj upokarzają jej ojca i są mają na rękach krew pana de Fourcy (chociaż to von Danveld) zadał cios). W swoim postępowaniu wielokrotnie łamią oni etos rycerski, okrywając hańbą cały zakon.

W powieści „Sienkiewicza” nie brakuje także przykładów honorowego, rycerskiego postępowania. Jednym z nich jest Zbyszko z Bogdańca. Młody rycerz popełnia wielki błąd, gdy szarżuje na Kunona von Liechtensteina, lecz później czyni wszystko, by zmyć ze swego honoru tę plamę. Przysiągłszy wierność Danusi, nie myśli o tym, aby złamać słowo lub zostać zwolnionym z przysięgi (proponował mu to opat). Rycerz wypełnia też przyrzeczenie dotyczące pawich czubów, pokonując wielu Krzyżaków. Co ciekawe - walczy także z samym Konradem von Jungingenem. Jednakże starcie zostaje przerwane ze względu na wadliwy rynsztunek mistrza, a szlachetne postępowanie Zbyszka zjednuje mu przychylność i szacunek Krzyżaka.

Niezwykłym przykładem dbałości o rycerski honor jest także Maćko z Bogdańca. Starzejący się wojownik musiał wypełnić przysięgę złożoną Kunonowi von Liechtensteinowi. Nie było mu jednak dane pojedynkować się z nim w turnieju, toteż oczekiwał na wojnę. W czasie bitwy pod Grunwaldem nieustannie rozglądał się za mężczyzną, by wyzwać go do starcia, które ostatecznie wygrał.

W powieści Henryka Sienkiewicza dostrzec można dwa rycerskie światy. Pierwszy z nich - krzyżacki - stanowi niemalże zupełne zaprzeczenie etosu rycerskiego. Mężczyźni noszący czarne krzyże na białych płaszczach postępują niehonorowo, nadużywają władzy, atakują słabszych i bezbronnych (najazd na Złotoryję). Rozpowszechniają przy tym kłamstwa oczerniające Polaków i Litwinów. Drugi z tych światów reprezentuje właśnie polskie rycerstwo (Zawisza Czarny, Powała z Tarczewa, Mikołaj z Długolasu, Maćko, Zbyszko). To ludzie honorowi, broniący słabszych, postępujący zgodnie z nakazami religii, prawdomówni, dotrzymujący słowa i gotowi bronić ojczyzny do ostatniej kropli krwi.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Władysław Podkowiński Dzieci...

Znanego przede wszystkim z symbolistycznego „Szału uniesień” Władysława Podkowińskiego nie ominęła fascynacja impresjonizmem który na przełomie XIX...

Testament mój – interpretacja...

Wiersz zatytułowany „Testament mój” napisał Juliusz Słowacki na przełomie lat 1839 - 1840 będąc w tym czasie w Paryżu. Dzieło odbija nastrój...

Mój ulubiony bohater romantyczny

Romantyzm to w moim przekonaniu jeden z najciekawszych okresów w historii literatury. Zwraca uwagę wyobraźnia autorów tej epoki – karty ich dzieł zaludniają...

„Kartoteka” Tadeusza Różewicza...

„Kartoteka” Tadeusza Różewicza często określana jest jako antydramat ponieważ została skonstruowana na zasadach łamiących tradycyjną konwencję gatunku....

Uroda cieszy tylko oczy dobroć...

Podejście do kwestii piękna i dobra na przestrzeni wieków często podlegało zmianom. Jeśli jednak uroda i dobro zostaną potraktowane jako wartości przeciwstawne...

Charakterystyka porównawcza Marcina...

Powieść Stefana Żeromskiego „Syzyfowe prace” stanowi wyjątkowy obraz dorastania Polaka w zaborze rosyjskim pod koniec XIX wieku. Bohaterowie dojrzewają psychicznie...

Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki...

Powieść wydaje się nam czymś oczywistym. Wchodzimy do księgarni i na półkach widzimy głównie powieści tak samo w bibliotekach publicznych czy biblioteczkach...

„Opowiadania” Tadeusza Borowskiego...

Tadeusz Borkowski oraz Gustaw Herling-Grudzińśki to autorzy którzy w swojej twórczości poruszają trudną tematykę. Obydwa z utworów opowiadają o wydarzeniach...

Chłopi i ich widzenie świata –...

Władysław Reymont rekonstruuje w „Chłopach” specyficzną strukturę wiejskiej społeczności i jej mentalność. Spojrzenie na świat członków lipieckiej...