Tadeusz Miciński - biografia i charakterystyka twórczości

Biografia

Tadeusz Miciński urodził się w 1873 roku w Łodzi. Był synem Rudolfa Micińskiego, geometry pracującego przy budowie kaliskiej drogi żelaznej, i Wandy z Pruskich. Ukończył gimnazjum w Warszawie, a następnie studiował historię i filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1896 roku wyjechał do Lipska, gdzie uczył się u Wilhelma Wundta, a potem przebywał w Berlinie, gdzie z kolei poznał Stanisława Przybyszewskiego. W tym samym roku debiutował jako poeta. Utrzymywał bliskie kontakty z Witoldem Lutosławskim, którego nakłonił, żeby zaprosił do swojego domu w Hiszpanii małżeństwo Przybyszewskich.

Zarówno dla Micińskiego, jak i dla autora „Synagogi szatana” poznanie sztuki i mistyki hiszpańskiej było oszałamiającym doświadczeniem. Sam Miciński w Hiszpanii ożenił się z Marią Dobrowolską. Po powrocie do Polski Micińscy mieszkali w Krakowie, Warszawie i w Zakopanem.

Podczas wojny bałkańskiej Miciński był korespondentem wojennym w Bułgarii. W latach 1915 – 1918 mieszkał w Petersburgu i w Moskwie. Współpracował wówczas z „Gazetą Polską”, a także z czasopismami „Russkoje Słowo” i „Russkoje Wiedomosti”. W czasie I wojny światowej brał udział w walkach. Był oficerem oświatowym w korpusie generała Dowbora-Muśnickiego. Miciński zginął w 1918 r. w niewyjaśnionych okolicznościach – prawdopodobnie został zamordowany przez chłopów lub oddział bolszewicki na Białorusi. Pochowano go w miejscowości Małe Małynicze pod Czerykowem.

Charakterystyka twórczości

Miciński był obok Stanisława Przybyszewskiego najważniejszą osobowością twórczą Młodej Polski. W jego dziełach odbijają się wszystkie najważniejsze prądy myślowe i filozofie epoki: mistycyzm, okultyzm, demonologia, magia. Na tych płaszczyznach poszukiwał Miciński rozwiązania jednego podstawowego problemu: dobra i zła, które determinują każdą ludzką egzystencję.

Twórca debiutował między innymi poematem „Łazarze”, wydał również jeden zbiór poezji „W mroku gwiazd” (1902), w którym ujawnił tendencje zapowiadające ekspresjonizm. Najważniejszą część jego dorobku stanowiły natomiast dramaty i utwory prozatorskie. Za życia Micińskiego zostały wydane: „Kniaź Potiomkin” (1906) i „Bazylissa Teofanu” (1909). Twórca przedstawił w nich najważniejszy zrąb filozofii lucyferyzmu. Uważał, że w świecie i w człowieku dokonuje się nieustanna walka pomiędzy Chrystusem i Lucyferem, przy czym ten drugi nie jest jednoznacznie zły, ponieważ oprócz zła i negacji stanowi również źródło aktywności i buntu. Mistyczny ideał stanowi zatem synteza Chrystusa i Lucyfera, prowadzący do powstania nadczłowieka.

W innych dramatach Miciński dawał się z kolei poznać jako Słowianofil widzący Polskę jako kraj nieustannie rozdarty pomiędzy Niemcami a Rosją (np.„Termopile polskie. Misterium na tle życia i śmierci ks. Józefa Poniatowskiego”). Istotne były również powieści: „Nietota. Księga tajemna Tatr” (1910) i „Xiądz Faust” (1913), „Wita” (1926), a także proza poetycka: „Mene-Mene-Thekel-Upharisim”.