„Lucifer” to wiersz Tadeusza Micińskiego z tomu „W mroku gwiazd” (1902). Wykorzystuje on kluczową dla modernizmu metaforę smutnego szatana, ukazanego w podniosłym, tragicznym nastroju, z wykorzystaniem poetyki ekspresjonistycznej. Poetycki obraz stworzony przez Micińskiego obfituje w sensy ezoteryczne i okultystyczne. Poeta daje się również poznać jako erudyta nawiązujący do hinduizmu, antyku, chrześcijaństwa i magii tajemnej.
Mamy tu do czynienia z liryką roli, ponieważ podmiotem jest Lucifer, przywódca armii zbuntowanych aniołów. Pierwsze strofy tekstu przedstawiają echa kosmicznej batalii pomiędzy Bogiem i zastępem szatana, która skończyła się ostatecznym upadkiem anioła. Lucyfer wyjaśnia etymologię swojego anielskiego imienia („niosący światło”) i wspomina dawną potęgę. Status szatana określają liczne oksymorony, np. „ciemny wśród wichrów płomień boży”. Środki te oddają wewnętrzne sprzeczności Lucyfera – niezwykłą mieszaninę świętości i absolutnego zła.
Co więcej, szatan podkreśla swój kosmiczny rodowód, o czym świadczą np. metafory „komet król” czy „piorun burz”. Akcentuje również swój związek z piekłem („otchłań tęcz”), ogniem jako symbolem wojny („blask wulkanów”) i ziemią („pył pustyni”). Miciński tworzy niezwykle obrazowy wizerunek szatana dzięki licznym metaforom i porównaniom. Należy zwrócić uwagę, że nadają one wizerunkowi Lucyfera charakter ambiwalentny – szatan jest zły, ale jednocześnie zachwycający i fascynujący. Bije z niego wewnętrzna siła i potęga, swoisty magnetyzm zła.
Tekst ma budowę dysharmonijną, na poziomie składniowym pojawiają się przerzutnie, które utrudniają odbiór wiersza i zmuszają czytelnika do większej uwagi. Struktura utworu świadczy o dysharmonijnej wizji świata rozdartego między dwie walczące ze sobą siły dobra i zła. Lucyfer przez swoje przywiązanie do ziemi („mój duch łańcuchem skuty do ziemi”) czyni z niej teren zaciekłej wojny obu potęg.
Jednocześnie Lucyfer nosi wyraźne oznaki słabości – płacze nad sobą i jest „osamotniony”. Został bowiem skazany na wieczne cierpienie, izolację od światła i miłości Boga. Lucyfer w modernizmie stanowi pojemną i wieloznaczną metaforę bólu człowieka, jego uwięzienia w piekle własnego losu, rozpaczy i beznadziei.
U Micińskiego Lucyfer jest jednak nie tylko aktem całkowitej negacji i destrukcji, ale także fascynującego buntu. Przywodzi na myśl mitologicznego Prometeusza zbuntowanego przeciw bogom. Jako taki może być dla człowieka charyzmatyczny i pociągający.