Unikalne i sprawdzone teksty

Mitologizacja Tatr i jej funkcja w literaturze, sztukach plastycznych i muzyce Młodej Polski | wypracowanie

Tatry odgrywały szczególną rolę w społeczeństwie polskim przełomu XIX i XX wieku. Wówczas Zakopane zostało odkryte jako miejscowość wypoczynkowa i stało się azylem dla wielu znanych intelektualistów i polityków – przez co, paradoksalnie, ów azyl stał się szybko miejscem intensywnego życia towarzyskiego. Trzeba pamiętać jednak, że turystyka masowa jeszcze się wówczas nie narodziła – dzięki temu można było spotkać w stolicy Tatr postacie takie jak Józef Piłsudski, Karol Szymanowski, czy Stanisław Witkiewicz i jego syn Witkacy, ale same góry nie traciły swej „magii” pod butami kolejnych zwiedzających.

Szczególnie artyści umiłowali te tajemnicze, potężne sylwetki. Tatry zostały ewidentnie zmitologizowane w twórczości młodopolskiej. Oczywiście artyści widzieli je na wiele różnych sposobów. Dla Jana Kasprowicza góry stanowią miejsce wytchnienia, oderwania od męczącej, współczesnej cywilizacji. Człowiek może odnaleźć siebie dopiero, gdy znajdzie się samotnie wśród szczytów:

Witajcie, kochane góry,
O, witaj droga ma rzeko!
I oto znów jestem z wami,
A byłem tak daleko!
- pisał poeta w utworze „Witajcie, kochane góry”.

Zupełnie inną wizję gór znaleźć można w wierszu Juliana Przybosia „Z Tatr”. Tutaj są one drzemiącą potęgą, która w każdej chwili może „eksplodować” lawiną, niosąc człowiekowi zagładę. Poeta przywołuje takie pełne grozy sformułowania jak „wrzask wody”, „gromobicie ciszy”, „niewybuchły huk skał”. Natura jest wroga człowiekowi, a jej symbolem i ucieleśnieniem zarazem stają się Tatry.

Dla Tadeusza Micińskiego z kolei, góry symbolizują skomplikowaną historię Polski. W mistycznej powieści „Nietota” wędrówka przez Tatry zmienia się w metafizyczny opis dziejów ojczyzny z dodatkiem rozważań nad religią i … geologią. To ostatnie jest to o tyle interesujące, że podkreśla bliskość, jaką artysta odczuwał względem gór. Dotyczy to zresztą wszystkim omawianych twórców – nawet jeśli motywy tatrzańskie wykorzystują oni w określonych celach, to nie tracą nigdy sprzed oczu prawdziwych szczytów. W dziełach ich góry nie są tylko punktem wyjścia, nie zostają nigdy całkowicie zdeformowane przez autorską fantazję – stanowią niejako autonomiczny element kompozycji.

Dotyczy to również innych rodzajów sztuki – czy to malarstwa (liczne płótna Aleksandra Mroczkowskiego), czy muzyki. W tej ostatniej gałęzi sztuki wyróżniają się „Harnasie” Karola Szymanowskiego – utwór powstały już po okresie Młodej Polski, ale stworzony przez artystę niewątpliwie związanego z tą epoką i wówczas poznającego Tatry i ich folklor.

Dla twórców Młode Polski Tatry miały znaczenie szczególne. Mitologizowano je na różne sposoby – mogły stać się symbolem dzikości, harmonii, a nawet narodu. W łagodnym klimacie słowiańskiej Polski ich tajemnicze szczyty mocno się wyróżniały – nie mogły nie fascynować wyobraźni artystów.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Opis stroju templariuszy joannitów...

Czasy krucjat to jeden z ciekawszych a zarazem najstraszniejszych okresów w dziejach chrześcijaństwa. Była to epoka surowa i okrutna a walki między chrześcijanami...

Motyw marzycieli w literaturze i...

Marzyciel to postać bardzo dwuznaczna. Dzisiaj nie wydaje się być w cenie. W końcu nasza epoka jak mało która ceni konkretne osiągnięcia. Najlepiej żeby osiągniecia...

„Chłopi” jako powieść realistyczna...

„Chłopi” Władysława Reymonta noszą wyraźne cechy powieści realistycznej. Pisarz stworzył w tym dziele niezwykle szczegółowy obraz wiejskiej społeczności...

Opis (mojej) wakacyjnej przygody

Tegoroczne wakacje będą dla mnie niezapomniane. To podczas nich miałem okazję przeżyć naprawdę ciekawą przygodę. Wybrałem się razem z rodzicami nad morze. Tam spędzaliśmy...

Rusyfikacja w „Syzyfowych pracach”...

Rusyfikacja należy do kluczowych tematów powieści Stefana Żeromskiego „Syzyfowe prace”. Dzieło owo wydane po raz pierwszy w 1897 roku oparte jest w dużej...

„Mały Książę” – planety...

Kiedy Mały Książę opuścił swoją planetę w pierwszej kolejności odwiedził ciała niebieskie zlokalizowane najbliżej jego asteroidy B-612. Były to planety 325 326 327...

Sąd Parysa - opis analiza i interpretacja...

„Sąd Parysa” to obraz którego Rubens stworzył kilka wersji. Ostatnia z wersji datowana jest na około 1639 roku. Opis „Sąd Parysa” to bezpośrednie...

Historia miłości Zbyszka i Danusi...

Dwóch rycerzy rodem z Bogdańca wracając z Litwy gdzie walczyli dla księcia Witolda zmierza do Krakowa. Wkrótce ma przyjść na świat dziecko króla Władysława...

Świat jest darem dla człowieka...

W naszym codziennym życiu któremu towarzyszy poczucie stabilności i bezpieczeństwa często nie zastanawiamy się jak wielkim darem jest dla nas świat. Piękno otaczającej...