Unikalne i sprawdzone teksty

Mitologizacja Tatr i jej funkcja w literaturze, sztukach plastycznych i muzyce Młodej Polski | wypracowanie

Tatry odgrywały szczególną rolę w społeczeństwie polskim przełomu XIX i XX wieku. Wówczas Zakopane zostało odkryte jako miejscowość wypoczynkowa i stało się azylem dla wielu znanych intelektualistów i polityków – przez co, paradoksalnie, ów azyl stał się szybko miejscem intensywnego życia towarzyskiego. Trzeba pamiętać jednak, że turystyka masowa jeszcze się wówczas nie narodziła – dzięki temu można było spotkać w stolicy Tatr postacie takie jak Józef Piłsudski, Karol Szymanowski, czy Stanisław Witkiewicz i jego syn Witkacy, ale same góry nie traciły swej „magii” pod butami kolejnych zwiedzających.

Szczególnie artyści umiłowali te tajemnicze, potężne sylwetki. Tatry zostały ewidentnie zmitologizowane w twórczości młodopolskiej. Oczywiście artyści widzieli je na wiele różnych sposobów. Dla Jana Kasprowicza góry stanowią miejsce wytchnienia, oderwania od męczącej, współczesnej cywilizacji. Człowiek może odnaleźć siebie dopiero, gdy znajdzie się samotnie wśród szczytów:

Witajcie, kochane góry,
O, witaj droga ma rzeko!
I oto znów jestem z wami,
A byłem tak daleko!
- pisał poeta w utworze „Witajcie, kochane góry”.

Zupełnie inną wizję gór znaleźć można w wierszu Juliana Przybosia „Z Tatr”. Tutaj są one drzemiącą potęgą, która w każdej chwili może „eksplodować” lawiną, niosąc człowiekowi zagładę. Poeta przywołuje takie pełne grozy sformułowania jak „wrzask wody”, „gromobicie ciszy”, „niewybuchły huk skał”. Natura jest wroga człowiekowi, a jej symbolem i ucieleśnieniem zarazem stają się Tatry.

Dla Tadeusza Micińskiego z kolei, góry symbolizują skomplikowaną historię Polski. W mistycznej powieści „Nietota” wędrówka przez Tatry zmienia się w metafizyczny opis dziejów ojczyzny z dodatkiem rozważań nad religią i … geologią. To ostatnie jest to o tyle interesujące, że podkreśla bliskość, jaką artysta odczuwał względem gór. Dotyczy to zresztą wszystkim omawianych twórców – nawet jeśli motywy tatrzańskie wykorzystują oni w określonych celach, to nie tracą nigdy sprzed oczu prawdziwych szczytów. W dziełach ich góry nie są tylko punktem wyjścia, nie zostają nigdy całkowicie zdeformowane przez autorską fantazję – stanowią niejako autonomiczny element kompozycji.

Dotyczy to również innych rodzajów sztuki – czy to malarstwa (liczne płótna Aleksandra Mroczkowskiego), czy muzyki. W tej ostatniej gałęzi sztuki wyróżniają się „Harnasie” Karola Szymanowskiego – utwór powstały już po okresie Młodej Polski, ale stworzony przez artystę niewątpliwie związanego z tą epoką i wówczas poznającego Tatry i ich folklor.

Dla twórców Młode Polski Tatry miały znaczenie szczególne. Mitologizowano je na różne sposoby – mogły stać się symbolem dzikości, harmonii, a nawet narodu. W łagodnym klimacie słowiańskiej Polski ich tajemnicze szczyty mocno się wyróżniały – nie mogły nie fascynować wyobraźni artystów.

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Napisz list w którym spróbujesz...

Drogi Maćku piszę do Ciebie bowiem trafiłem ostatnio na pewną sentencję która może zachęcić Cię do zmiany Twoich przyzwyczajeń. Horacy jeden z najwybitniejszych...

Realizm – charakterystyka kierunku...

Charakterystyka kierunku Realizm to jeden z nurtów które powstały w epoce pozytywizmu. Osoby które tworzyły zgodnie z jego zasadami za cel nadrzędny dawały...

Inwokacja – analiza i interpretacja...

Inwokacja rozpoczynająca „Pana Tadeusza” jest być może najbardziej rozpoznawalnym fragmentem polskiego dzieła literackiego. Ta rozbudowana apostrofa stanowi nawiązanie...

Jan Matejko Kochanowski nad zwłokami...

Urszula Kochanowska nie była jedynym dzieckiem Jana Kochanowskiego i też nie tylko ją spośród swych pociech polski poeta stracił jednak to jej śmierć była dla...

Filozofia życia według Różewicza...

Poeci od zawsze wypowiadali się w najważniejszych sprawach dotyczących ludzkiego losu. Przedstawiali własne wizje powinności człowieka wyzwań przed nim stojących i radości...

Obraz Polaków w „Potopie” („Potop”...

„Potop” Henryka Sienkiewicza jest powieścią historyczną w której autor nakreślił szeroki pejzaż polskiego społeczeństwa z czasów kultury sarmackiej....

Moje plany na przyszłość –...

Moje plany na przyszłość dotyczą zarówno zdarzeń najbliższych jak i tych które będą miały miejsce kiedy dorosnę. Te najbardziej odległe dotyczą kilku...

Kultura masowa – definicja cechy...

Kultura masowa jest fenomenem związanym z nowoczesnymi społeczeństwami. Przez długie stulecia obowiązywał podział na kulturę dworską zrozumiałą dla garstki wykształconych...

Opis sadu wiosną

Wiosna to najpiękniejsza pora roku. To czas w którym wszystko rozkwita na nowo. Najpiękniej widać jej działanie w sadach. Sad wiosną jest miejscem niezwykłym które...