Geneza
„Ikar” to opowiadanie Jarosława Iwaszkiewicza, które pierwszy raz opublikowane zostało w 1954 roku. Ma ono charakter na poły autobiograficzny, odnosi się do wydarzenia, które autor obserwował w czasie okupacji niemieckiej (II wojna światowa).
Czas i miejsce akcji, opis bohaterów
Utwór rozpoczyna się opisem obrazu Pitera Bruegla „Ikar”. Na płótnie tym widać krajobraz nadmorski – dostrzegamy statki, człowieka, którzy orze pole. Tytułowy Ikar stanowi mały element owego obrazu i nikt nie dostrzega tonącego w morzu młodzieńca. Iwaszkiewicz kojarzy to z wydarzeniem, jakie widział w czasie okupacji. Pewnego letniego wieczoru chodził on po ulicach Warszawy i dostrzegł zaczytanego chłopca. Ów piętnasto lub szesnastoletni młodzieniec nie był znany autorowi – chociaż w wyobraźni ten nadał mu imię „Michaś”. Uwagę Iwaszkiewicza zwróciła fascynacja, z jaką chłopak obcował z książką. Jednak młodzieniec ów nieuważnie wyszedł na drogę, prosto pod pędzący samochód. Auto ominęło chłopaka, ale okazało się, że to transporter Gestapo, hitlerowskiej policji politycznej, symbolu grozy i terroru. „Michaś” został aresztowany i jak podejrzewał Iwaszkiewicz, zginął w więzieniu niemieckim na alei Szucha. Autor zwraca uwagę, iż podobnie jak na obrazie Bruegla, tragedia chłopaka przechodzi niezauważona.
Większość tego, co wiemy o „Michasiu” to domysły narratora. O samym narratorze też nie dowiadujemy się zbyt wiele, gdyż jest on tylko biernym obserwatorem. Domyślać się możemy, że to człowiek kulturalny (zna bowiem twórczość Bruegla) i wrażliwy. Można dopatrywać się w nim samego Iwaszkiewicza.
Interpretacja
Autor zwraca uwagę na tragiczne losy młodych idealistów. Mityczny Ikar chciał sięgnąć słońca, jednak jego blask stopił wosk, z którego zrobione były jego skrzydła. Podobnie „Michaś” – zaczytany w książkę, zapewne marzył o wielkich rzeczach. Tymczasem zwykły, banalny błąd – wejście na jezdnie w nieodpowiednim momencie – stał się zalążkiem tragedii.
Kolejnym wątkiem opowiadanie jest obojętność ludzi. Zarówno na obrazie Bruegla, jak i w okupacyjnej Warszawie, nikt nie dostrzega rozgrywającego się obok dramatu. Idealistów czeka nie tylko śmierć, ale i zapomnienie.
Utwór Iwaszkiewicza stanowi smutną refleksję, nad mechanizmami rządzącymi ludzkim społeczeństwem i nad losem jednostek wyjątkowych, noszących „głowy w chmurach”.
Geneza W pierwszych zamysłach autora „Popiół i diament” - wtedy jeszcze pod innym tytułem („Zaraz po wojnie”) - miał być opowiadaniem o adwokacie...
Interpretacja i analiza Cykl sonetów napisanych przez Adama Asnyka stanowią utwory niezwykłe. Nie tylko kunsztownie przygotowane ale i następujące po sobie w określonej...
W Pieśni IX podmiot liryczny zwraca się do nieznanego adresata którym może być sam czytelnik. Zaleca: Nie porzucaj nadzieje Jakoć się kolwiek dzieje W życiu człowieka...
Streszczenie Stworzenie człowieka przez Prometeusza nie spodobało się Dzeusowi. Bóg pamiętając o walkach z gigantami obawiał się ludzi. Na rozkaz Zeusa Hefajstos...
„Kazania świętokrzyskie” to zbiór ważny przede wszystkim dla tego że przedstawia on kazania pisane w języku polskim. Rękopis zawierał kazania na poszczególne...
Geneza Powieść „Mistrz i Małgorzata” powstawała w latach 1928 – 1940. Wydanie drukiem pełnej wersji powieści miało zaś miejsce dopiero w 1968 roku we...
Kazimiera Iłłakowiczówna napisała „Kolędę katyńską” w 1943 roku a więc niedługo po odkryciu przez Niemców w lasach katyńskich ciał kilkudziesięciu...
Streszczenie Nieopodal Florencji dziesięć młodych osób znalazło schronienie przed szalejącą zarazą (dżuma). By wypełnić wspólnie spędzany czas i oddalić...
„Echa leśne” to nowela Stefana Żeromskiego opublikowana po raz pierwszy w 1905 roku. Akcja rozgrywa się na ziemi świętokrzyskiej kilka (kilkanaście?) lat po...