Powieść Romana Bratnego uchodzi za jedno z najważniejszych beletrystycznych ujęć losów pokolenia urodzonego w okolicach 1920 roku (tytułowych Kolumbów). Trzytomowa powieść została opublikowana w 1957 roku.
Jej bohaterami są Stanisław Skiernik (Kolumb), Zygmunt i Jerzy. Akcja powieści zaczyna się w 1942 roku, a kończy w roku 1948.
Kolumb ma pochodzenie żydowskie, więc musi ukrywać swoją tożsamość. Jego matka i siostra (Alina) zostają ulokowane w mieszkaniu Jerzego. Jerzy bierze fikcyjny ślub z Aliną, jednak między młodymi rodzi się prawdziwa miłość – w końcu doczekują się nawet potomka. Ojciec Kolumba ukrywa się w innym miejscu, jednak wskutek tragicznej pomyłki (wziął pukającego do drzwi syna za funkcjonariusza Gestapo), popełnia samobójstwo.
Zygmunt jest oficerem Armii Krajowej – we współpracę z organizacją angażują się też Kolumb i Jerzy. Zygmunt zostaje aresztowany przez Niemców i poddany torturą – jednak udaje mu się uciec, ku uldze przyjaciół. Takiego szczęścia nie ma Basia (zwana Basikiem), ukochana Kolumba. Gestapo przez przypadek zdobywa dokumenty Kolumba, w którego mieszkaniu znajduje się dziewczyna – zostaje aresztowana i zamordowana przez okupantów.
Jerzy pisze do prasy podziemnej, ujawniając ludobójstwo, jakiego Niemcy dopuszczają się na Żydach.
W drugim tomie opisane jest Powstanie Warszawskie. Zygmunt jest dowódcą oddziału i walki niemal przypłaca zdrowiem (uszkodzenie oczu). Jerzy traci Alinę i dziecko, zaś Kolumb – Niteczkę, sanitariuszkę, która uratowała mu życie, a później stała się jego miłością (na krótko).
Trzeci tom poświęcony Bratny poświęcił powojennym losom bohaterów. Zygmunt zostaje oficerem Ludowego Wojska Polskiego i walczy z ukraińskimi nacjonalistami. Po pewnym czasie dezerteruje i dołącza do podziemia niepodległościowego – jednak nie potrafi się pogodzić z degeneracją niegdysiejszych towarzyszy broni. W dodatku bezpieka mści się na nim – matka Zygmunta trafia do więzienia. Kolumb przedziera się do Europy Zachodniej i pląta w mętnych interesach handlowych. Rozważa wyjazd do rodzącego Izraela (pamiętajmy o żydowskich korzeniach bohatera). Bierze też pod uwagę powrót do komunistycznej Polski – do czego jednak nie dochodzi.
Jerzy pozostaje w Polsce i stara się tworzyć niezależną prasę. Szybko jednak okazuje się, że komuniści nie tolerują pluralizmu. Zostaje zamordowany w trakcie drogi do radia, gdzie miał prowadzić audycję – nie wiadomo, czy przez agentów władzy, czy przez antykomunistyczne podziemie.
Plan wydarzeń:
1. Ukrywanie się rodziny Kolumba.
2. Śmierć ojca Kolumba.
3. Miłość Aliny i Jerzego.
4. Śmierć Basika.
5. Zygmunt w rękach Gestapo.
6. Ucieczka Zygmunta.
7. Powstanie.
8. Śmierć Aliny.
9. Śmierć Niteczki.
10. Zygmunt w LWP.
11. Dezercja Zygmunta i jego rozczarowanie podziemiem.
12. Kolumb na zachodzie.
13. Śmierć Jerzego.
Streszczenie Akcja opowieści toczy się w biednej mieścinie zwanej Zapieckiem. Mieszkańcami Zapiecka są ludzie ubodzy ale za to pracowici i obdarzeni dobrym sercem. Wśród...
Kazimiera Iłłakowiczówna napisała „Kolędę katyńską” w 1943 roku a więc niedługo po odkryciu przez Niemców w lasach katyńskich ciał kilkudziesięciu...
„Anioł Pański” Kazimierza Przerwy-Tetmajera to nastrojowy liryk o budowie melicznej. Konstrukcja utworu przypomina pieśń – wskazuje na to powtarzający...
Geneza czas i miejsce akcji Powieść ukazała się w roku 1911 wcześniej publikowana była w odcinkach na łamach prasy. Czas akcji przedstawionej w utworze to lata 1884 –...
Puddleby Doktor Jan Dolittle mieszkał na skraju niewielkiego miasteczka Puddleby. Jego dom nie był zbyt wielki ale za to otaczał go rozległy i przepiękny ogród. Doktor...
„Ze szczytu schodów” Zbigniewa Herberta to wiersz z tomu „Raport z oblężonego miasta” i jak cały zbiór został utrzymany w poetyce parabolicznej....
Geneza Ostateczna wersja „Emancypantek” ukształtowała się w roku 1903. Trzynaście lat wcześniej w „Kurierze Codziennym” ukazywała się powieść...
„Konopielka” Edwarda Redlińskiego zaczyna się opisem poranka we wsi Taplary. Poznajemy gospodarstwo Kaziuka głównego bohatera. Okazuje się że w nocy krowa...
W 1551 r. po wielkim pożarze miasta odbudowywano ratusz a wykonanie specjalnego zegara na wieżę ratuszową zlecono mistrzowi – niejakiemu Bartłomiejowi z Gubina. Ponieważ...
