Powieść Romana Bratnego uchodzi za jedno z najważniejszych beletrystycznych ujęć losów pokolenia urodzonego w okolicach 1920 roku (tytułowych Kolumbów). Trzytomowa powieść została opublikowana w 1957 roku.
Jej bohaterami są Stanisław Skiernik (Kolumb), Zygmunt i Jerzy. Akcja powieści zaczyna się w 1942 roku, a kończy w roku 1948.
Kolumb ma pochodzenie żydowskie, więc musi ukrywać swoją tożsamość. Jego matka i siostra (Alina) zostają ulokowane w mieszkaniu Jerzego. Jerzy bierze fikcyjny ślub z Aliną, jednak między młodymi rodzi się prawdziwa miłość – w końcu doczekują się nawet potomka. Ojciec Kolumba ukrywa się w innym miejscu, jednak wskutek tragicznej pomyłki (wziął pukającego do drzwi syna za funkcjonariusza Gestapo), popełnia samobójstwo.
Zygmunt jest oficerem Armii Krajowej – we współpracę z organizacją angażują się też Kolumb i Jerzy. Zygmunt zostaje aresztowany przez Niemców i poddany torturą – jednak udaje mu się uciec, ku uldze przyjaciół. Takiego szczęścia nie ma Basia (zwana Basikiem), ukochana Kolumba. Gestapo przez przypadek zdobywa dokumenty Kolumba, w którego mieszkaniu znajduje się dziewczyna – zostaje aresztowana i zamordowana przez okupantów.
Jerzy pisze do prasy podziemnej, ujawniając ludobójstwo, jakiego Niemcy dopuszczają się na Żydach.
W drugim tomie opisane jest Powstanie Warszawskie. Zygmunt jest dowódcą oddziału i walki niemal przypłaca zdrowiem (uszkodzenie oczu). Jerzy traci Alinę i dziecko, zaś Kolumb – Niteczkę, sanitariuszkę, która uratowała mu życie, a później stała się jego miłością (na krótko).
Trzeci tom poświęcony Bratny poświęcił powojennym losom bohaterów. Zygmunt zostaje oficerem Ludowego Wojska Polskiego i walczy z ukraińskimi nacjonalistami. Po pewnym czasie dezerteruje i dołącza do podziemia niepodległościowego – jednak nie potrafi się pogodzić z degeneracją niegdysiejszych towarzyszy broni. W dodatku bezpieka mści się na nim – matka Zygmunta trafia do więzienia. Kolumb przedziera się do Europy Zachodniej i pląta w mętnych interesach handlowych. Rozważa wyjazd do rodzącego Izraela (pamiętajmy o żydowskich korzeniach bohatera). Bierze też pod uwagę powrót do komunistycznej Polski – do czego jednak nie dochodzi.
Jerzy pozostaje w Polsce i stara się tworzyć niezależną prasę. Szybko jednak okazuje się, że komuniści nie tolerują pluralizmu. Zostaje zamordowany w trakcie drogi do radia, gdzie miał prowadzić audycję – nie wiadomo, czy przez agentów władzy, czy przez antykomunistyczne podziemie.
Plan wydarzeń:
1. Ukrywanie się rodziny Kolumba.
2. Śmierć ojca Kolumba.
3. Miłość Aliny i Jerzego.
4. Śmierć Basika.
5. Zygmunt w rękach Gestapo.
6. Ucieczka Zygmunta.
7. Powstanie.
8. Śmierć Aliny.
9. Śmierć Niteczki.
10. Zygmunt w LWP.
11. Dezercja Zygmunta i jego rozczarowanie podziemiem.
12. Kolumb na zachodzie.
13. Śmierć Jerzego.
Geneza „Iliadzie” przypisuje się autorstwo Homera mimo iż jest to kwestia sporna. Jest ona prawdopodobnie dziełem które poprzedza „Odyseję”...
Autorstwo i czas powstania Utwór o incipicie „Posłuchajcie bracia miła...” znany też pod tytułami: „Lament (Plankt) świętokrzyski” oraz „Żale...
Bohaterem bajki Ignacego Krasickiego „Pan i pies” jest tytułowe zwierzę. Sam właściciel nie pojawia się bezpośrednio w utworze dowiadujemy się tylko o jego...
Księga I. Mór. Gniew. Gniew Achillesa który wywołany jest sporem z królem Agamemnonem naczelnym wodzem wyprawy wojsk achajskich przeciwko Troi to główny...
„Gawęda o miłości ziemi ojczystej” Wisławy Szymborskiej to wiersz należący do liryki patriotycznej. Poetka wyraża w nim zachwyt nad pięknem rodzinnego kraju...
Streszczenie Królestwo niebieskiego porównane jest do człowieka który siał dobre nasiona. Jednakże w nocy jego nieprzyjaciel nasiał chwastów pomiędzy...
Geneza czas i miejsce akcji Powieść ukazała się w roku 1911 wcześniej publikowana była w odcinkach na łamach prasy. Czas akcji przedstawionej w utworze to lata 1884 –...
Geneza „Kolumbowie rocznik 20” to najsłynniejsza z powieści Romana Bratnego. Dzieło to doczekało się w swoim czasie statusu kultowego i dało nazwę całemu...
Wiesz Franciszka Karpińskiego „Do Justyny. Tęskność na wiosnę” należy do najbardziej znanych przykładów polskiej XVIII-wiecznej liryki miłosnej. W...
