Księga Rodzaju – streszczenie i interpretacja

Streszczenie

W Księdze Rodzaju znajduje się opis stworzenia świata oraz dwa opisy stworzenia człowieka. Stworzenie świata trwało siedem dni. Pierwszego dnia Bóg stworzył ziemie, oddzielił światłość od ciemności i w ten sposób stworzył dzień i noc. W drugi dzień oddzielił wody pod sklepieniem od wód nad sklepieniem, a sklepienie nazwał niebem. W trzeci dzień stworzone zostały lądy, morza i rośliny. W czwartym dniu Bóg stworzył gwiazdy, słońce i księżyc. W dzień piąty stworzone zostały zwierzęta morskie oraz ptaki. W szóstym dniu Bóg stworzył zwierzęta lądowe oraz człowieka (mężczyznę i kobietę)  na własne podobieństwo. W siódmy dzień Bóg odpoczywał, pobłogosławił ten dzień i uczynił go świętym.

Inny opis stworzenia człowieka mówi o tym, że mężczyzna został stworzony z prochu, a kobieta z żebra mężczyzny. Pierwszymi ludźmi na ziemi byli Adam i  Ewa.

Ludzie nie cieszyli się długo pobytem w raju. Do ich wygnania  przyczynił się wąż, który był wcieleniem szatana. Skusił on Ewę do skosztowania jabłka pod pretekstem poznania tajemnic Boga. Ewa zerwała owoc i dała również Adamowi. Wtedy dostrzegli, że są nadzy i zakryli się listkami figowymi, a następnie skryli się przed Bogiem słysząc jego kroki. Wtedy Bóg zorientował się, że ludzie zjedli zakazane owoce. Przeklina więc węża oraz wypędza ludzi z Edenu.

Adam i Ewa mieli dwóch synów: Kaina i Abla. Gdy obaj składali ofiarę, Bóg wolał tę złożoną przez Abla. Zdenerwowało to Kaina i gdy byli sami na polu, zabił on brata. Bóg ukarał Kaina tym, że jego ziemia przestała dawać plony, a on tułał się po świecie. Został również naznaczony tak, by nikt go nie zabił.

Bóg zdenerwował się zepsuciem moralnym ludzkości, więc postanowił ocalić przed śmiercią jedynie bojaźliwego i pobożnego  Noego i jego rodzinę. Zlecił więc Noemu zbudowanie łodzi, na którą zabierze całą swoją rodzinę oraz po parze zwierząt z każdego gatunku. Potop miał trwać 40 dni i 40 nocy. Na znak tego, że wody opadły, gołębica przyniosła Noemu gałązkę oliwną.

Był także czas, że ludzie posługiwali się jednym, wspólnym językiem. Chcieli oni jednak pokazać swoją wielkość i postanowili wybudować wieżę prowadzącą prosto do nieba. Był to bunt przeciwko Bogu spowodowany pychą. Bóg pomieszał więc ludzkie języki, by nie mogli się oni porozumiewać przy budowie. Wieża nie została ukończona.

Szczególną rolę w Księdze rodzaju odgrywa także postać Abrahama, który zmienił swe imię z Abrama w taki sposób, by oznaczało ono ojca wszystkich narodów. Był to element przymierza z Bogiem, którego uwieńczeniem stało się obrzezanie. Bóg obiecał Abrahamowi, że obdarzy go potomstwem. Tak też się stało, bo Sara urodziła mu syna, Izaaka, jednakże musiał on przejść próbę. Miał bowiem złożyć Izaaka w ofierze. Gdy jednak Bóg przekonał się, że Abraham jest mu wierny i oddany, darował życie Izaakowi, a Abrahamowi obiecał liczne potomstwo.

W Księdze Rodzaju opisana jest także walka Jakuba z Aniołem. W trakcie walki Jakub pragnął, aby jego przeciwnik go pobłogosławił, wtedy Anioł powiedział: „Odtąd nie będziesz się zwał Jakub, lecz Izrael, bo walczyłeś z Bogiem i z ludźmi, i zwyciężyłeś”.  Jakub pragnął poznać także imię Anioła, lecz ten nie chciał go wyjawić. Ruszył więc Jakub dalej, utykając na nogę, gdyż przeciwnik wywichnął mu ją w stawie biodrowym. 

Interpretacja

Księga Rodzaju jest pierwszą księgą znajdującą się w Starym Testamencie.

W Księdze Rodzaju widoczna jest kosmogonia, czyli nauka o początkach świata w odniesieniu do konstrukcji wszechświata. Ukazany jest opis stworzenia czegoś z niczego – tak jest w przypadku stworzenia świata oraz pierwszego opisu stworzenia człowieka.

Natomiast jeśli chodzi o drugi opis, to jest to przykład stwarzania człowieka z dostępnych materiałów: prochu i żebra.

Ludzie jednak nie docenili daru życia w Edenie i dopuścili się grzechu pierworodnego, który naznaczył wszystkie kolejne pokolenia i wiązał się też z karą Boską – wygnaniem z raju. Grzech i kara ciążyły także na dzieciach pierwszych ludzi – na Kainie i Ablu. Kain bowiem zabił swego brata, przez co dopuścił się pierwszej bratobójczej zbrodni opisanej w Starym Testamencie. Wiązało się to także z karą – wygnaniem oraz naznaczeniem zbrodnią. Nie ma zatem zbrodni bez kary.

Za grzechy ukarani zostają także ludzie, którzy dopuścili się rozpusty, gdyż Bóg sprowadził na nich potop. Ta sytuacja wiąże się także z nagrodą dla jedynego sprawiedliwego – Noego, który ocalał dzięki ingerencji Boskiej.

Motyw kary pojawia się także w opowieści o wieży Babel, gdyż ludzie zostają ukarani za swą pychę i zuchwalstwo. Opis biblijnej wieży Babel stanowi także wyjaśnienie różnorodności języków, którymi posługują się ludzie.

Księga Rodzaju opisuje także losy Abrahama, którego wiara była tak duża, ze gotów był poświęcić życie swego jedynego, długo wyczekiwanego syna, dla Boga. Jego wierność łączy się zatem z cierpieniem, które jednak zostaje nagrodzone ocaleniem Izaaka oraz obietnicą licznego potomstwa.