„Makbet” – problem zła, winy i kary – opracowanie
„Makbet” Williama Szekspira często jest postrzegany jako dzieło ponadczasowe i niezwykle ważne dla dalszego rozwoju literatury. Podczas prac nad nim angielski poeta wykorzystał źródła historyczne, w dużej mierze bazując na autentycznych wydarzeniach mających miejsce w średniowiecznej Szkocji. W ten sposób powstał utwór poruszający uniwersalną i wciąż wpisaną w ludzką egzystencję problematykę, w tym kwestie zła oraz winy i kary.
Tragedia Szekspira rozpoczyna się sceną, w której trzy wiedźmy rozmawiają o zbliżającym się spotkaniu z Makbetem. Te mroczne i budzące niepokój istoty są interpretowane bardzo różnorodnie. Można postrzegać je jako postaci odsłaniające karty przyszłości (jak czyni to sam Makbet), można także widzieć w nich personifikację potężnego i odwiecznego zła. Jednak siła ta, by zrealizować swe plany, potrzebuje ludzi. Przykład Makbeta jasno ukazuje, iż w każdym, nawet najszlachetniejszym człowieku, drzemie zło. By je obudzić, potrzebna jest znajomość słabego punktu. W wypadku Makbeta okazuje się nim wielka ambicja. Gdy wraca on w glorii i chwale z pola bitwy, słyszy kuszące słowa o byciu królem i objęciu rządów nad całym krajem. Mimo początkowych oporów ulega im, co staje się przyczyną jego klęski.
Władza okazuje się siłą deprawująca. Godny potępienia jest nie tylko sposób, w jaki Makbet ją osiągnął, ale także sposób, w jaki ją sprawował. Przez poddanych nazywany był tyranem, a dawni przyjaciele odwrócili się od niego. Widocznym staje się więc fakt, iż zło charakteryzujące ludzkość może godzić zarówno w jednostki, jak i całe społeczeństwa oraz przejawiać się na różnych szczeblach.
Zabicie prawomocnego i kochanego króla pozwala Makbetowi osiągnąć upragniony cel i założyć koronę. Prędko jednak okazuje się, że nie zdobywa potęgi, o jakiej marzył. Zaczyna żyć w strachu i niepewności - zaniepokojony słowami skierowanymi przez wiedźmy do Banka postanawia spotkać je jeszcze raz, by odpędzić zmartwienia. Jeszcze bardziej cierpi jego żona, która popada w szaleństwo i w obłędzie przemierza komnaty zamku, wciąż obmywając ręce. Męki te można uznać za karę, karę nierozłącznie towarzyszącą zbrodni i wymierzaną niezależnie od aktów woli.
W „Makbecie” ukazany został także inny wymiar kary. Ten realizowany jest przez ludzi (instytucje itp.) i wiąże się z ziemskim prawem. Niemoralny i łamiący prawo uczynek rodzi gniew, który zniechęca do tytułowego bohatera dawnych przyjaciół i poddanych. Ostatecznie Makduf, biorąc zemstę za rodzinę i króla, wymierza sprawiedliwość uzurpatorowi, pokonując go w walce.
Na kartach tragedii Williama Szekspira motywy zła oraz zbrodni i kary zostały przedstawione w interesujący i skłaniający do przemyśleń sposób. Nie jest to wizja jednorodna ani prosta, wręcz przeciwnie - wyraźnie podkreśla istnienie tajemnych, nieznanych człowiekowi sił, które mogą wpływać na jego życie, w dodatku prezentując zawiłość relacji zachodzących między ludźmi. Zło obecne jest więc zarówno w świadomości, jak i w sferze nieświadomej. Z kolei wina i kara pozostają nierozłączne, ponieważ każda popełniona zbrodnia powoduje nieodwracalne przemiany.