Unikalne i sprawdzone teksty

Pielgrzym - interpretacja i analiza

Motyw pielgrzyma był bardzo często wykorzystywany w epoce romantyzmu. W polskiej literaturze tego okresu miał on dwa główne znaczenia - odnosił się do poety - poszukiwacza („Sonety Krymskie” Mickiewicza) oraz osoby, która opuściła ojczyznę - swego rodzaju tułacza (poezja Słowackiego, dzieła emigracyjne polskich twórców). Trzecie znaczenie nadał mu Cyprian Kamil Norwid, dokonując w wierszu „Pielgrzym” modyfikacji tytułowej koncepcji.

Interpretacja

Pierwsza strofa stanowi rozbudowaną (zawierającą porównanie) refleksję, której przedmiotem jest stanów stan. Podmiot liryczny zaznacza, iż jawi się on Jako wieża, nad płaskie domy / Stercząca w chmury. W kolejnej tercynie zwraca się on do ogółu odbiorców (forma Wy wskazuje, że nie ma jednostkowego adresata utworu), ukazując swój stan posiadania, czyli dom mój ruchomy, / Z wielblądziej skóry... W trzeciej zwrotce podjęty zostaje temat nieba, a podmiot liryczny mówi: Przecież ja aż w nieba łonie trwam. Ostatnia strofa jest z kolei wyznaniem dotyczącym ziemi: Przecież i ja ziemi tyle mam, / Ile jej stopa ma pokrywa.

Nadawca komunikatu lirycznego przedstawia sam siebie jako pielgrzyma. Wskazuje na to jego atrybut - wielbłądzia skóra (kojarzona z nomadami). Z niej wykonany jest dom ja mówiącego - dom ruchomy, co znamionuje nieustanne przemieszczanie się. Zaznacza jeszcze, iż posiada tyle ziemi, ile pokrywa jego stopa. Nie ma więc stałego miejsca, a jego pobyt na tym świecie zdaje się być jedynie tymczasowy.

Podmiot liryczny sam wyznaje, iż wciąż trwa w nieba łonie. W ten sposób podkreśla swą łączność z Bogiem. Wyraża się to także w aspekcie wertykalnym porównania zawartego w pierwszej strofie - Jako wieża, nad płaskie domy / Stercząca w chmury. Porządek wertykalny od zawsze kojarzony jest ze sferą sacrum, odnosi się do Boga i najważniejszych wartości.

Ostatni wers utworu (Dopókąd idę!...) zawiera połączenie dwóch słów - „dokąd” oraz „póki”. Zabieg ten wskazuje nie tylko na ciągłe przemieszczanie się, lecz akcentuje także chwilowość ludzkiego pobytu na ziemi.

W wierszu Norwida pielgrzymką jest życie. Nie jest to jednak wędrówka po mapie, odbywa się ona w płaszczyźnie wertykalnej, człowiek zmierza ku doskonałości. Dzieło podkreśla więc duchowy wymiar ludzkiej egzystencji, stanowiąc zarazem krytyczne spojrzenie na przywiązanie do dóbr materialnych (Wy myślicie, że i ja nie Pan). Jest wyrazem głębokiej wiary w to, iż dusza ludzka podlega ciągłym przemianom, staje się lepsza.

Analiza

„Pielgrzym” to utwór zwięzły i oszczędny. Składa się zaledwie z czterech tercyn o rymach zachodzących między strofami (abc abc). Liczba sylab w poszczególnych wersach jest różna, choć równomierna dla poszczególnych zwrotek - 9, 9, 5.

Podmiot liryczny buduje swoją wypowiedź za pomocą środków stylistycznych nadających jej niejednoznaczność. Pojawiają się więc rozbudowane porównania (Jako wieża nad płaskie domy), epitety (płaskie domy), metafory (stanów stan, trwać w nieba łonie) i charakterystyczne dla twórczości Norwida wykrzyknienia i przemilczenie. Rytm utworu wyznaczają przerzutnie oraz anafory (3 i 4 strofa).

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Pieśń nad Pieśniami – streszczenie...

Streszczenie „Pieśń nad pieśniami” to dialog pomiędzy Oblubieńcem i Oblubienicą. W pierwszej pieśni wzajemnie zachwycają się oni urodą swego partnera. Ona...

Ferdydurke – streszczenie plan...

Streszczenie Rozdział I - Porwanie Narrator obudził się o dziwnej porze - ni to nocą ni to o świcie. Zbudzony chciał pędzić na dworzec taksówką lecz po chwili...

Doktór Piotr – streszczenie plan...

„Doktór Piotr” jest dłuższą nowelą Stefana Żeromskiego. Akcja rozgrywa się w zaborze rosyjskim pod koniec XIX wieku. Streszczenie Na początku poznajemy...

Karuzela z Madonnami – interpretacja...

„Karuzela z Madonnami” to bodaj najbardziej znany wiersz Mirona Białoszewskiego – do czego z pewnością przyczyniła się znakomita interpretacja muzyczna...

Na czym polega tragizm Edypa i Makbeta?...

Edyp - syn Lajosa i Jokasty - oraz Makbet - szlachetny tan Glamis - pojawiają się na kartach dwóch tragedii których powstanie dzieli około 2000 lat. Losy tych...

ABC – streszczenie plan wydarzeń...

Streszczenie Joanna była młodą dziewczyną po której na pierwszy rzut oka widać było strapienie. Kobieta wyglądała biednie i żyła też w nędzy. Nie potrafiła...

Proszę państwa do gazu – streszczenie...

Jest upalne lato. Wszyscy więźniowie obozu chodzą nago ponieważ odbywa się odwszawianie ubrań. Od jakiegoś czasu nie przyjeżdżają nowe transporty dlatego część Kanady...

Zielono mi w głowie – interpretacja...

Już sam tytuł wiersza Kazimierza Wierzyńskiego przywodzi nastrój beztroski i radości życia. „Zielono mam w głowie” – tak może mówić człowiek...

U wrót doliny – interpretacja...

„U wrót doliny” to wiersz Zbigniewa Herberta który dotyka problematyki eschatologicznej. Tekst przedstawia poetycką wizję sądu ostatecznego. Wskazuje...