Unikalne i sprawdzone teksty

Pielgrzym - interpretacja i analiza

Motyw pielgrzyma był bardzo często wykorzystywany w epoce romantyzmu. W polskiej literaturze tego okresu miał on dwa główne znaczenia - odnosił się do poety - poszukiwacza („Sonety Krymskie” Mickiewicza) oraz osoby, która opuściła ojczyznę - swego rodzaju tułacza (poezja Słowackiego, dzieła emigracyjne polskich twórców). Trzecie znaczenie nadał mu Cyprian Kamil Norwid, dokonując w wierszu „Pielgrzym” modyfikacji tytułowej koncepcji.

Interpretacja

Pierwsza strofa stanowi rozbudowaną (zawierającą porównanie) refleksję, której przedmiotem jest stanów stan. Podmiot liryczny zaznacza, iż jawi się on Jako wieża, nad płaskie domy / Stercząca w chmury. W kolejnej tercynie zwraca się on do ogółu odbiorców (forma Wy wskazuje, że nie ma jednostkowego adresata utworu), ukazując swój stan posiadania, czyli dom mój ruchomy, / Z wielblądziej skóry... W trzeciej zwrotce podjęty zostaje temat nieba, a podmiot liryczny mówi: Przecież ja aż w nieba łonie trwam. Ostatnia strofa jest z kolei wyznaniem dotyczącym ziemi: Przecież i ja ziemi tyle mam, / Ile jej stopa ma pokrywa.

Nadawca komunikatu lirycznego przedstawia sam siebie jako pielgrzyma. Wskazuje na to jego atrybut - wielbłądzia skóra (kojarzona z nomadami). Z niej wykonany jest dom ja mówiącego - dom ruchomy, co znamionuje nieustanne przemieszczanie się. Zaznacza jeszcze, iż posiada tyle ziemi, ile pokrywa jego stopa. Nie ma więc stałego miejsca, a jego pobyt na tym świecie zdaje się być jedynie tymczasowy.

Podmiot liryczny sam wyznaje, iż wciąż trwa w nieba łonie. W ten sposób podkreśla swą łączność z Bogiem. Wyraża się to także w aspekcie wertykalnym porównania zawartego w pierwszej strofie - Jako wieża, nad płaskie domy / Stercząca w chmury. Porządek wertykalny od zawsze kojarzony jest ze sferą sacrum, odnosi się do Boga i najważniejszych wartości.

Ostatni wers utworu (Dopókąd idę!...) zawiera połączenie dwóch słów - „dokąd” oraz „póki”. Zabieg ten wskazuje nie tylko na ciągłe przemieszczanie się, lecz akcentuje także chwilowość ludzkiego pobytu na ziemi.

W wierszu Norwida pielgrzymką jest życie. Nie jest to jednak wędrówka po mapie, odbywa się ona w płaszczyźnie wertykalnej, człowiek zmierza ku doskonałości. Dzieło podkreśla więc duchowy wymiar ludzkiej egzystencji, stanowiąc zarazem krytyczne spojrzenie na przywiązanie do dóbr materialnych (Wy myślicie, że i ja nie Pan). Jest wyrazem głębokiej wiary w to, iż dusza ludzka podlega ciągłym przemianom, staje się lepsza.

Analiza

„Pielgrzym” to utwór zwięzły i oszczędny. Składa się zaledwie z czterech tercyn o rymach zachodzących między strofami (abc abc). Liczba sylab w poszczególnych wersach jest różna, choć równomierna dla poszczególnych zwrotek - 9, 9, 5.

Podmiot liryczny buduje swoją wypowiedź za pomocą środków stylistycznych nadających jej niejednoznaczność. Pojawiają się więc rozbudowane porównania (Jako wieża nad płaskie domy), epitety (płaskie domy), metafory (stanów stan, trwać w nieba łonie) i charakterystyczne dla twórczości Norwida wykrzyknienia i przemilczenie. Rytm utworu wyznaczają przerzutnie oraz anafory (3 i 4 strofa).

Rozwiń więcej

Losowe tematy

Konopielka – streszczenie plan...

„Konopielka” Edwarda Redlińskiego zaczyna się opisem poranka we wsi Taplary. Poznajemy gospodarstwo Kaziuka głównego bohatera. Okazuje się że w nocy krowa...

Pantofelek – interpretacja i analiza...

„Pantofelek” to utwór Andrzeja Bursy. Przestawia coś w rodzaju dialogu dwóch postaci (choć widzimy wypowiedzi tylko jednej z nich). Podmiot liryczny...

Powrót taty – interpretacja i...

Streszczenie Utwór rozpoczyna bezpośredni zwrot do dzieci. Są one nawoływane do pójścia na wzgórze i zmawiania modlitwy za tatę. Podkreślone są zagrożenia...

Inny świat – streszczenie plan...

Streszczenie Część I Powieść poprzedza dedykacja dla żony Krystyny i cytat z „Domu umarłych” Fiodora Dostojewskiego. Witebsk – Leningrad – Wołogda...

Niebo – interpretacja i analiza

„Niebo” Wisławy Szymborskiej to wiersz w którym mamy do czynienia z filozoficzną refleksją nad światem i intelektualnymi kategoriami służącymi do jego...

Madame – streszczenie skrótowe...

Geneza Powieść Antoniego Libery „Madame” ukazała się w 1998 roku. Autor wysłał ją na konkurs wydawnictwa Znak jednak pracował nad nią już od kilku lat....

Książka – interpretacja i analiza...

“Książka” to wiersz Zbigniewa Herberta w którym poeta wykorzystuje topos księgi. Księga w tradycji literackiej to oznaka najwyższej tajemnej wiedzy przeznaczonej...

Mit o Syzyfie - streszczenie plan...

Streszczenie Król Syzyf był władcą Koryntu. Jego życie wolne było od trosk. Sam zamieszkiwał w pięknym pałacu a kraj przez niego rządzony słynął z dostatku....

Nn próbuje sobie przypomnieć słowa...

„Nn próbuje sobie przypomnieć słowa modlitwy” to wiersz Stanisława Barańczaka. NN oznacza „nazwisko nieznane” – skrót taki często...