Quo vadis – streszczenie, plan wydarzeń

Streszczenie

Petroniusz obudził się tego dnia około południa. Uczta zorganizowana przez Nerona nieco się przeciągnęła, dojście do siebie zajęło mężczyźnie trochę czasu. Z Azji powrócił akurat Marek Winicjusz, syn siostry Petroniusza. Niezwłocznie odwiedził on wuja, prosząc o radę dotyczącą jego stanu. Młodszy z mężczyzn był bowiem zakochany. Kiedy tylko zobaczył Ligię, królewską zakładniczkę oddaną na wychowanie Pomponii Grecynie, poczuł mocniejsze bicie serca. Wspomniał także wróżbę, w myśl której w jego życiu zajdą wielkie zmiany spowodowane miłością.

Grecyna traktowała dziewczynę jak córkę. Petroniusz miał pewne obawy dotyczące zdobycia jej serca. Postanowił jednak wystarać się siostrzeńcowi o przychylność.

Dom Aulusa Placjusza i Pomponii Grecyny uznawano za dziwny. Podejrzewano nawet, że kobieta wyznaje chrześcijaństwo. Jednakże w czasie procesu nic jej nie udowodniono.

Zobaczywszy Ligie, Petroniusz pomyślał, że w istocie jest niezwykle piękna. Kiedy Marek Winicjusz usiadł naprzeciwko dziewczyny, nie mógł oderwać od niej wzroku. I ona postrzegała go jako pięknego, wydawał się jej ładniejszy niż wszyscy inni mężczyźni.

Wkrótce w domu Plaucjusza pojawili się wysłannicy Nerona, który zażądał, by wydać mu ligijską niewolnicę. Pomponia Grecyna pozwoliła odejść wraz z nią Ursusowi i kilku innym godnym zaufania niewolnikom. Plaucjusz był przekonany, że w całej sprawie miał swój udział Petrioniusz. Postanowił więc skontaktować się z Seneką, by ten wywarł wpływ na cesarza i skłonił go do zmiany decyzji. Para nie chciała, by dziewczyna znalazła się w domu Nerona - miejscu uważanym za jaskinię rozpusty. Pomponia napisała list do Akte (wyzwolenicy i kochanki cesarza), prosząc o otoczenie Ligii opieką.

Plaucjusz próbował interweniować u samego cezara, ale ten go nie przyjął. Seneka doradził mu szukanie wsparcia u wrogów Petroniusza. Rozczarowany mężczyzna odwiedził Marka Winicjusza, który pobladł na wieść o odesłaniu dziewczyny Neronowi. Pod wpływem emocji obiecał Plaucjuszowi podjąć należyte starania. Wieczorem wysłał jednak list z informacją, że z decyzją cezara należy się pogodzić.

Winicjusz zbyt pochopnie ocenił wuja, przypisując mu chęć zagarnięcia dziewczyny dla siebie. Kiedy dowiedział się, że Petroniusz wystarał się o Ligię właśnie dla niego, kilkukrotnie przeprosił.

Tymczasem w pałacu Nerona miała odbyć się uczta. Wśród gości wymieniana była Ligia, dla której przewidziano miejsce obok Winicjusza. Chrześcijanka wzbraniała się przed tym, lecz Akte doradziła jej, aby nie sprzeciwiała się woli cezara.

W czasie uczty Ligia rzeczywiście zasiadła obok Winicjusza. Bohater wyznał jej miłość, nawet przysunął się do niej. Akte ostrzegła ich, mówiąc, że patrzy na nich Neron. Wkrótce Petroniusz nakłonił władcę do śpiewu (co zajęło nieco czasu). Wszyscy zachwycali się wspaniałym głosem. Obecna była Sabina Poppea (uważana za chrześcijan za uosobienie zła, to ona nakazała Neronowi zgładzić matkę), której piękno dziwiło Ligię, obok niej siedział Pitagoras - przecudnej urody Grek.

Upojony winem Winicjusz zaczął obejmować Ligię i składać na jej ciele pocałunki. Dziewczynie nie podobało się jego zachowanie, a po chwili została ona oswobodzona przez Ursusa. Gdy Ligowie wyszli, podążyła za nimi Akte; Winicjusz nie miał sił.

Zakładniczkę zabrano do domu Akte. Tam planowała ona ucieczkę, choć była kochanka Nerona wyjaśniła jej, że tym sposobem ściągnie na siebie tylko nieszczęścia. Dziewczyna wierzyła jednak, że Bóg otoczy ją opieką, a chrześcijanie pomogą jej ukryć się przed nieprzyjacielem. Zostało postanowione, że Ursus odbije ją w drodze do Winicjusza.

W ogrodzie cesarskim Akte i Ligia natrafiły na Poppeę. Kochanka Nerona, dowiedziawszy się, że zakładniczka była na uczcie z jego rozkazu, przyglądała się jej z niepokojem. Zapytała nawet, czy dziewczyna nie chce wrócić do Plaucjusza, a gdy ta odpowiedziała prośbą, by tak się stało, uśmiechnęła się i odrzekła, że jeszcze tej nocy będzie nałożnicą Winicjusza. Wkrótce nadszedł Atacynus (wyzwoleniec Winicjusza) i oznajmił, że młodzieniec czeka z ucztą.

Gdy lektyka z Ligią zmierzała do majątku Winicjusza, zatrzymali ją chrześcijanie. Ursus powalił Atacynusa (który później zmarł) i porwał ukochaną bohatera. Gdy wieść o tym dotarła do oczekującego na Ligię mężczyzny, roztrzaskał on świecznikiem głowę niewolnika.

Rozwścieczony Petroniusz rozpoczął poszukiwania. Udał się do pałacu Nerona (cezar był, obok Plaucjusza, głównym podejrzanym). Akte szybko wyjaśniła mu, że władca przez cały dzień nie opuszczał pałacu, gdyż Augusta, jego córka, ciężko chorowała. Następnie opowiedziała Winicjuszowi, że Ligia chciała uciec, ponieważ zawiódł ją w czasie uczty. Chrześcijanka pokochała go, a on planował uczynić ją tylko swą nałożnicą.

Winicjusz i Petroniusz radzili, w jaki sposób odzyskać kobietę. Wuj poradził siostrzeńcowi, by zainteresował się inną kobietą, podarował mu nawet Eunice, ale on nie chciał o tym słyszeć. Także niewolnica nie miała zamiaru opuszczać Petroniusza, za co została wychłostana (ostatecznie została w majątku mężczyzny, którego kochała). Kobieta powiedziała, że zna kogoś, kto mógłby pomóc odnaleźć Ligię.

Sytuację mężczyzn komplikowały nieco słowa Akte. Jeśli coś stanie się Auguście, para cesarska zapewne przypisze to klątwie rzuconej przez chrześcijankę (w czasie spotkania z Ligią Poppea miała na rękach córkę). Wtedy nie będzie dla niej ratunku.

Wkrótce u Petroniusza pojawił się Chilon Chilonides, Grek uważany za mędrca, filozofa i lekarza. Mężczyzna doskonale orientował się we wszystkich wydarzeniach, dlatego posiadał już kilka informacji na temat Ligii. Na pewno nie porwał jej Plaucjusz, który sam poszukiwał dziewczyny. W dodatku wyznawała ona wiarę Pomponii Grecyny, ale Chilonides nie wiedział o niej zbyt wiele. Wtedy Winicjusz przypomniał sobie, że pewnego razu Ligia narysowała na piasku rybę.

Po kilku dniach mała Augusta zmarła. Pogrążony w żałobie Neron wierzył w urok, lecz jego uwagę od tego tematu odwrócił Petroniusz, zalecając troskę o boski głos i zdrowie władcy. Cezar miał wyjechać do Ancjum.

Wkrótce u Petroniusza pojawił się Chilonides. Wyznał, że Ligia jest chrześcijanką. Przebiegły Grek wniknął w środowisko wyznawców Chrystusa (za sprawą lekarza Glaukusa) i poznał niewolnika imieniem Eurycjusz. Udając współwyznawcę, zaczął wypytywać o praktykujących. Mężczyzna miał pokazać mu kilka domów, a Chilonides zobowiązał się ofiarować mu kwotę niezbędną do wykupu syna (liczył, że Winicjusz zwróci mu ją pomnożoną).

Petroniusz wyruszył z Neronem do Ancjum. Tymczasem Winicjusz wciąż poszukiwał ukochanej. Wuj donosił, że wkrótce może utracić łaskę cezara (ze względy na spory z Tygellinusem).

Winicjusz popadał w coraz większą desperację. Nie mógł odnaleźć Ligii, chociaż sam poszukiwał jej w przebraniu, a złość rozładowywał na niewolnikach. Tymczasem Chilonides, widząc jego zdenerwowanie, wykorzystywał sytuację. Opowiedział, że Glaukus oskarżył go o wydanie swej rodziny władzom i dla dobra sprawy zalecił zabicie lekarza. Winicjusz przystał na ten pomysł i zagwarantował, że opłaci ludzi. Grek oznajmił także, iż wkrótce w Rzymie pojawi się uczeń Chrystusa. Chrześcijanie planują wtedy odbyć jakieś zgromadzenie, na które obaj mężczyźni powinni się udać. Chilonidesa dziwiła ich religia - pokojowa i nakazująca wybaczać. Nigdy nie widział on, by czynili komuś krzywdę, jak to mówiono w Rzymie.

Grek kontynuował swoją intrygę. Zmierzając kiedyś do Rzymu, wydał Glaukusa i jego rodzinę, ale nie przypuszczał, że mężczyzna przeżyje. Jego pojawienie się w mieście wywołało strach Chilonidesa. Postanowił więc wyeliminować niewygodną postać. Ponownie odwiedził Eurycjusza i opowiedział, że Glaukus jest zdrajcą, który donosi na chrześcijan cezarowi.

Tymczasem dwór Nerona przeniósł się do Baiae, a władca dał występ w Neapolis. Nie myślano już o Auguście, mówiono nawet, że Poppea spodziewa się kolejnego dziecka. Petroniusz spodziewał się, iż jego pozycja wkrótce osłabnie - zdawało mu się, że był przydatny tylko w czasie podróży do Grecji, pełnił wszakże obowiązki arbitra elegancji.

Gdy Winicjusz skończył czytać list od wuja, w jego domu pojawił się Chilonides. Chrześcijanie mieli zgromadzić się w Ostrianum, a rozmowa z Ursusem potwierdziła, że będzie wśród nich Ligia. Grek odebrał część zapłaty, po czym doradził mężczyźnie, by uprowadził ukochaną następnego dnia, ustaliwszy wcześniej, gdzie mieszka.

Zgodnie z radą Petroniusza Winicjusz najął Krotona, a później, gdy Chilonides wszystko ustalił, wyruszył za chrześcijanami. W miejscu docelowym zgromadził się prawdziwy tłum. Wszyscy w skupieniu słuchali Piotra. Apostoł mówił o miłosierdziu i miłości, Winicjusz rozmyślał nad jego słowami, porównując wiarę chrześcijan do systemów filozoficznych i religii rzymskiej. Czuł, że w nauczaniu rybaka jest coś niezwykłego, a zarazem uświadomił sobie, ze wyznawczyni tej religii nie zostanie jego kochanką.

Piotr kontynuował przemowę, przybliżając zgromadzonym ostatnie dni Chrystusa - śmierć na krzyżu, zmartwychwstanie oraz wniebowstąpienie. Winicjusz słuchał z zapałem, nagle dostrzegł Ligię.

Plan działania był jasny - bohater zamierzał podążać za ukochaną, a następnie porwać ją z kryjówki. Chilonides miał na ten temat inne zdanie, ale Winicjusz wręczył mu drugą część zapłaty, przez co milczał.

Chrześcijanie dotarli na Zatybrze, Ligia, Ursus i pewien starzec weszli do jednego z zabudowań. Winicjusz nie czekał, od razu przekroczył próg, mając u boku Krotona. W plątaninie korytarzy udało im się dostrzec Ursusa, a następnie dotrzeć jego śladem do niewielkiego ogródka, w którym stał dom. Towarzysz Winicjusza rzucił się na Ursusa, a Rzymianin udał się do Ligii. Niemalże spełnił swój zamiar, lecz przeszkodził mu potężny Lig. Przed pewną śmiercią uratowała go ukochana.

Chilon, widząc Ursusa niosącego zwłoki Krotona, uciekł. Był w swoim domu, gdy w nocy odwiedził go Ursus i zawezwał w imieniu Winicjusza.

Ranny Rzymianin znalazł się pod troskliwą opieką chrześcijan. Glaukus zajął się powierzchownymi obrażeniami, a później poinstruował Ursusa, w jaki sposób powinien nastawić złamane ramię. Mieszkańcy domu chcieli zmienić miejsce jego pobytu, lecz Winicjusz prosił, aby pozwolili mu zostać. Właśnie wtedy wysłał Liga po Chilonidesa.

Grek pojawił się szybko, a patrycjusz wręczył mu tabliczkę informującą o swoim wyjeździe do Petroniusza. W pewnym momencie kaptur odsłonił twarz gościa, w którym Glaukus rozpoznał swego oprawcę. Ursus dodał, że to właśnie ten mężczyzna rozpowiadał plotki na temat lekarza. Słysząc to, Winicjusz nakazał uśmiercenie dawnego towarzysza. Jednakże nie wyraził na to zgody Piotr, powołując się na konieczność wybaczania. Życie Chilonidesa zostało ocalone dzięki miłosierdziu chrześcijan.

Siostrzeniec Petroniusza rozmyślał nad tym, dlaczego chrześcijanie darowali życie Grekowi. W jego świecie zemsta była czymś zupełnie normalnym, tutaj nie podejmowano się jej, nawet mogąc pozostać bezkarnym. Mężczyzna wciąż powracał do zdrowia, zapadł więc w sen. Widział wtedy ukochaną i wielkiego apostoła, ich dusze zmierzały ku niebu, a on krzyczał, by na niego zaczekali.

Rozmowy z Ligią i Ursusem uświadamiały Winicjuszowi, że życie zamożnego patrycjusza nie jest tak wspaniałe, jak postrzegał je wcześniej. Władcą Rzymu był człowiek nieobliczalny, a los każdego z mieszkańców zależał od kaprysów Nerona. Zatwardziałość patrycjusza stopniowo topniała, coraz bardziej interesowała go religia chrześcijan.

W czasie pobytu u wyznawców Chrystusa Winicjusz toczył wyczerpującą walkę ze swoim charakterem. Dotychczas opływał w bogactwa, wszystko miał na zawołanie, teraz znalazł się wśród ludzi tytułujących siebie braćmi i siostrami. Ligia doskonale to widziała i cieszyła się. Odkrywał nawet, że zaczyna darzyć patrycjusza uczuciem.

Bohaterka opowiedziała o swoim stanie Kryspusowi. Nie przypuszczała, by Rzymianin kiedykolwiek zwrócił się w stronę nowej religii, dlatego postanowiła opuścić dom Miriam. Mężczyzna przyznał jej rację. Wtedy pojawili się Paweł z Tarsu oraz Piotr Apostoł, przed którymi dziewczyna upadła na kolana. Towarzysz Jezusa zrozumiał jej sytuację, przywołał wydarzenia z Kany Galilejskiej i błogosławieństwo dla związku męża i żony. Doradził dziewczynie, by na razie unikała Winicjusza, ale był przekonany, że wkrótce przejrzy on na oczy. Dla potwierdzenia jego słów Paweł z Tarsu przytoczył swoją historię - sam kiedyś prześladował chrześcijan, teraz stał się jednym z nich.

Któregoś dnia Ligia uciekła, zostawiwszy przy łóżku patrycjusza krzyż wykonany z gałązek bukszpanu. Mężczyzna zabrał go ze sobą i wrócił do swej willi. Kiedy wszedł do środka, dostrzegł pijanych niewolników. Rozgniewany planował ich wychłostać, lecz coś się w nim zmieniło. Uspokoiwszy się wezwał poddanych i oznajmił, że im wybacza. Od tego czasu służyli mu oni chętniej, z większym zapałem. Podobną przemianę zauważył w stosunku do klientów. Ojciec uczył go wyniosłego postępowania, teraz rozmawiał z nimi jak z równymi, częstował ich jedzeniem i szanował. Wróciła do niego także pamięć o Gulu (niewolniku, którego zabił, dowiedziawszy się, że Ligia uciekła). Mężczyzna wychowywał go i uczył najważniejszych umiejętności, kazał więc obrobić jego kamień nagrobny. To wszystko opisał w liście do Petroniusza, który myślał, że już wkrótce pojawi się w Rzymie. Nie było to jednak do końca pewne - Neron nieustannie zmieniał plany.

Winicjusza często odwiedzał Galukus, który opowiadał mu o Ligii i chrześcijanach. Patrycjusz zapragnął wziąć chrzest, lecz mężczyzna przestrzegł go, że sakrament należy przyjąć z miłości do Chrustusa, nie z uczucia do kobiety. Później wizyty lekarza stały się rzadkie, a Rzymianin zaczął cierpieć z powodu samotności. Stan ten został złagodzony przez przelotny romans z Chryzotemis (kochanką Petroniusza), ale mężczyzna szybko uświadomił sobie, że myśli tylko o Ligii.

Wkrótce do Rzymu powrócił Neron z całą świtą. Petroniusz przysłał lektykę po siostrzeńca. Najpierw podziękował mu za uwiedzenie Chryzotemis, gdyż mógł teraz związać się z Eunice (naprawdę ją kochał, przywrócił jej wolność i zapisał jej majątek). Później mężczyźni rozmawiali o perypetiach sercowych młodszego z nich. Winicjusz stracił chęć do życia, wyraźnie cierpiał. Kiedy Petroniusz obraził chrześcijan, siostrzeniec był na niego wściekły (ukrył to uczucie).

W tym czasie Neron przeżywał silne rozczarowanie Rzymem. Planował nawet kolejny wyjazd, ale modlitwa w świątyni Westy utwierdziła go w przekonaniu, że powinien zostać na Palatynie. Władca postanowił więc zorganizować ucztę na stawach Agryppy. Wielkim zaangażowaniem odznaczył się Tygellinus, który stopniowo zdobywał zaufanie władcy, odsuwając na boczny tor Petroniusza. W czasie zabawy Neron poświęcał swój czas Rubrii (westalce), a Sabina Poppea próbowała uwieść Winicjusza. Mężczyzna w pewnym momencie odniósł wrażenie, że widział Ligię. Nabrał wtedy wstrętu do Rzymu Nerona - wiecznych uczt i balów, którym towarzyszyła rozpusta.

Petroniusz był zaniepokojony zainteresowaniem, jakie Poppea okazywała Winicjuszowi. Starał się skłonić siostrzeńca do wyjazdu z Rzymu, w tym celu chciał, aby Neron wydał edykt wypędzający chrześcijan z miasta. Wkrótce cezar postanowił wyjechać do Ancjum, a na liście zaproszonych znalazł się Marek. Oznaczało to, że Poppea postanowiła zdobyć go za wszelką cenę.

Niespodziewanie u Winicjusza pojawił się Chilonides. Grek chciał najpierw sprzedać mu tajemniczą nić, która zagwarantuje Eunicei miłość Petroniusza, ale spotkał się z odmową. Wtedy powiedział patrycjuszowi, iż wie, gdzie mieszka Ligia. Chrześcijanka przebywała u Linusa, kapłana mieszkającego nieopodal domu Miriam. Winicjusz najpierw planował porwanie, ale szybko zmienił zdanie, uświadamiając sobie, że w ten sposób nie zdobędzie jej uczucia. Poprosił więc, aby zaprowadzono go na Zatybrze. Postanowił także zwolnić Chilona ze służby, a gdy ten nie chciał na to przystać, wychłostać go i nakazać wypłacanie mu miesięcznego wynagrodzenia. Grek nie mógł się z tym pogodzić i obiecał pomścić tę zniewagę.

Winicjusz wyruszył do domu Miriam. Spotkał tam Krypsusa, Glaukusa, Pawła z Tarsu i Piotra. Wyznał zgromadzonym, że wie, gdzie ukrywa się Ligia, ale nie chce zdobywać jej siłą i przybył prosić o oddanie mu jej za żonę. Nie rozumiał, co się z nim dzieje, czuł się, jakby poruszał się w ciemnościach. Piotr, który doskonale wiedział, dokąd zmierza patrycjusz, nakazał Miriam przyprowadzić Ligię. Gdy bohaterka przybyła do domu Miriam, wyznała, że naprawdę miłuje Winicjusza. Oboje uklęknęli przed apostołem, a on pobłogosławił ich uczucie.

Winicjusz i Ligia cieszyli się swym szczęściem. Rzymianin wyznał, że Paweł z Tarsu ma objaśnić mu prawdy wiary, a kiedy przyjmie już chrześcijaństwo poślubi ukochaną. Mężczyzna dawno nie czuł się tak radosny.

Wracając do domu, Winicjusz spotkał Petroniusza. Wuj opowiedział mu o małżeństwie Nerona z Pitagorasem (cezar był panną młoda) oraz o chrypce prześladującej władcę. Wkrótce wszyscy mieli wyruszyć do Ancjum. Winicjusz opowiedział zaś o swoim szczęściu i przybliżył nieco wujowi chrześcijańskie prawdy.

Przed wyjazdem Nerona do Anicjum tłum zebrał się w okolicach Ostii, gdzie chciano przyjrzeć się wystawnemu orszakowi władcy. Wśród zgromadzonych pojawili się także Piotr i Ligia. Kiedy dostrzegł ich podążający na końcu Winicjusz, podbiegł, przywitał się i poprosił nauczyciela o opiekę nad ukochaną.

Będąc u boku Nerona, Winicjusz donosił Ligii o najważniejszych wydarzeniach. Opisywał spotkanie z Pawłem z Tarsu i radość, jaką sprawiły mu jego nauki. Wspominał także o Neronie, który napisał poemat o zburzeniu Troi, a później z rozczarowaniem mówił o tym, że nigdy nie widział płonącego miasta. Nie chodziło bynajmniej o Ancjum, marzył o zobaczeniu płonącego Rzymu - wtedy mógłby stworzyć dzieło życia.

Winicjusz wymknął się z Ancjum, korzystając z zajęcia Nerona nowymi pieśniami. Mężczyzna mógł przyjąć chrzest, ale czekał, aby w czasie uroczystości obecne były Ligia i Pomponia (matka chrzestna). W czasie rozmowy Winicjusza z ukochaną rozległ się niepokojący dźwięk - był to ryk lwów gromadzonych przez cezara z okazji zbliżających się igrzysk.

Tymczasem Petroniusz, korzystając z pobytu Nerona w Ancjum, umacniał swoją pozycję. Nikt w całym cesarstwie nie znał się tak na poezji i stylu wypowiedzi jak on. Nawet jego wrogowie, widząc coraz większą zażyłość z Neronem, starali się wkupić w jego łaski.

W czasie spotkania z Petroniuszem siostrzeniec wyjawił mu, że martwił się o jego życie. Wuj powiedział, iż ciągłe troski związane z byciem przybocznym Nerona sprawiają mu przyjemność. Młodszy z bohaterów zwierzył sie, że ryk lwów napełnił go przerażeniem, co Petroniusz wyśmiał.

Niebawem Petroniusz wystarał się u Nerona o zwolnienie Winicjusza do Rzymu. Kiedy Marek miał wyjechać, nadciągnął posłaniec z wieścią o pożarze miasta. Ukochany Ligii był przerażony. Mało kto wiedział, że przed tym wydarzeniem z Neronem długo rozmawiał Tygellinus.

Wracając do Rzymu, Winicjusz modlił się, aby Ligii nie spotkało nieszczęście. Uspokajała go jednak obecność Piotra i Ursusa u jej boku. Wiedział, że nie pozwolą oni, by dziewczyna cierpiała.

Obraz płonącego miasta napełniał wszystkich przerażeniem. Wśród ludu mówiono, że jest to sprawka Nerona, który na zgliszczach Rzymu pragnie wznieść Neronię. Ogień rozprzestrzeniał się, a skala zniszczeń była ogromna. Winicjuszowi udało się ustalić, że Piotra, Ursusa i Ligii nie było w mieście w czasie katastrofy.

W poszukiwaniu ukochanej pomagał głównemu bohaterowi Chilonides. Ponownie udali się oni do Ostrianum, gdzie przebywali chrześcijanie. Rzymianin odnalazł Piotra i wyjawił mu przyczynę swych trosk. Apostoł położył mu ręce na głowie i odprowadził na bok.

Trzeciego dnia pożaru Tygellinus rozpoczął akcję ratunkową polegająca na wyburzaniu budynków. Ogień szalał głównie w centrum, rewiry zewnętrzne ucierpiały najmniej. Neron wyruszył do Rzymu dopiero w kulminacyjnym momencie, chociaż Tygellinus prosił, by uczynił to niezwłocznie.

W czasie powrotu Neron układał pieśń oraz ćwiczył odpowiednie wyrażanie rozpaczy. Tak naprawdę nienawidził Rzymu, ale czuł, że to wydarzenie może uczynić go wielkim artystą. W połowie przygotowana, w połowie zaimprowizowana pieśń poruszyła tylko najbliższe grono władcy. Prosty lud gotowy był do buntu, ale sytuację załagodził Petroniusz, mówiąc, iż miasto zostanie odbudowane, a wkrótce cezar zorganizuje igrzyska.

Tymczasem Piotr zaprowadził Winicjusza do Ligii. Patrycjusz chciał opuścić Rzym i udać się na Sycylię. Był bowiem pewien, że Neron wkrótce wpadnie w furię, przez co ucierpią tysiące niewinnych. Apostoł odpowiedział jednak, że nie może opuścić wiernych, chociaż zalecał to Winicjuszowi, Ligii, Ursusowi i Linusowi. Wtedy główny bohater odrzekł, że również nie może tak postąpić. Apostoł sięgnął po gliniane naczynie i udzielił mu chrztu.

Ogień zgasł siódmego dnia, a z czternastu dzielnic miasta ocalały tylko cztery. Większość ludności obozowała w ogrodach władcy, z głodu jedzono ozdobne ptactwo. Ludzie cezara zaczęli zastanawiać się, w jaki sposób odsunąć od niego podejrzenia. Neron zawsze był bardzo wrażliwy na reakcje tłumu.

Tygellinus chciał oskarżyć chrześcijan (za radą Poppei), na co władca szybko przystał. Wtedy Petroniusz, przekonany o niewinności tych ludzi, powiedział, że tym sposobem zhańbi on swoje imię, które potomni przeklną. Jednakże interwencja Tygellinusa sprawiła, że zostano przy pierwotnym zamyśle (na początku Neron kazał prefektowi wziąć winę na siebie).

Tygellinus i Poppea zaprowadzili cezara do dwóch charakterystycznie ubranych postaci (Żydów) i Chilonidesa. Grek, za przyzwoleniem towarzyszy, zaczął opowiadać o okrutnych rytuałach chrześcijan, ich wierzeniom w spalenie Rzymu, klątwie rzuconej przez Ligię, zamordowaniu jego żony, ataku na Winicjusza oraz możliwego udziału patrycjusza i jego wuja w spisku. Żydzi potwierdzili słowa Greka.

Petroniusz oznajmił Winicjuszowi nadchodzące wydarzenia, zalecał mu opuszczenie Rzymu. Sam udał się do Nerona, który wezwał go celem oceny nowych dzieł. Powitanie było chłodne, lecz już wkrótce cezar ponownie okazywał łaski nadwornemu estecie. Powiedział jeszcze, by raz z Markiem pojawili się na igrzyskach. Jako główną atrakcję zapowiedział występy chrześcijan. Przemieszczając się ulicami miasta, Petroniusz dostrzegł rosnąca nienawiść skierowaną w stronę wyznawców Chrystusa.

Winicjusz dotarł na Zatybrze zbyt późno. Ligia została już pojmana. Wraz z Petroniuszem podjęli wszystkie kroki, by ocalić dziewczynę, lecz niewiele wskórali. Za wszystko odpowiedzialna była najprawdopodobniej Poppea.

Główny bohater odwiedzał Ligię w więzieniu, czuwając wraz z Ursusem przy jej celi. Gotów był umrzeć razem z nią, byle tylko nie odstąpić jej w tych trudnych chwilach.

Tymczasem w Rzymie ponownie wznoszono budynki, a najwięcej ludzkich spojrzeń skupiały drewniane amfiteatry, w których miały rozegrać się igrzyska.

Winicjusz często odwiedzał chrześcijan, prosząc o modlitwę za Ligię. Nadal próbował pomóc mu Petroniusz. W czasie jednej z uczt widział, jak czytający wiersze Neron rzucił pucharem w Rufiusa (syna Poppei), ponieważ zasnął w czasie recytacji. Ten fakt wuj głównego bohatera postanowił wykorzystać do wpłynięcia na Poppeę, a kobieta, gotowa uczynić wszystko dla dziecka, udała się do westalek, aby starać się o uwolnienie Ligii. Jednakże Rufiusowi nie było pisane żyć dalej. Kiedy Poppea odeszła, w pokoju pojawiło się dwóch mężczyzn, którzy zabili służącą i dziecko.

Wkrótce Winicjusz, przemierzając ulice Rzymu, dostrzegł lektykę wioząca Chilonidesa. Mężczyzna był zuchwały, gdyż dane było mu zobaczyć cierpienie Rzymianina. Jeśli ten chciał zyskać jakieś informacje, powinien pojawić się w godzinach porannych, w domu Tygellinusa, u którego teraz mieszkał.

Przetrzymywana w więzieniu Ligia chorowała. Napisała nawet list pożegnalny do Winicjusza, prosiła, aby pojawił się na igrzyskach, gdyż chce go ujrzeć przed śmiercią.

We wzniesionym przez Nerona amfiteatrze zaczęli gromadzić się ludzie. Idący na śmierć chrześcijanie ubrani byli w skóry zwierząt, dlatego Winicjusz nie mógł stwierdzić, czy znajduje się wśród nich Ligia. Petroniusz przekupił służbę więzienną, toteż jego siostrzeniec udał się do lochów. Chora dziewczyna nie wyszła tego dnia na arenę, a Petroniusz zalecił, by w nocy schować ją do trumny, a później przetransportować do Winicjusza.

Wśród zgromadzonych przebywał Piotr Apostoł (wmieszał się w grono niewolników Petroniusza). Kiedy skończyły się występny gladiatorów, na arenie pojawili się przebrani za zwierzęta chrześcijanie. Najpierw wypuszczono psy, które rzuciły się na pogrążonych w modlitwie ludzi. Tłum wiwatował i drażnił zwierzęta, by były bardziej agresywne. Następnie Neron zarządził otwarcie klatek z lwami. Rozpoczęło się niezwykle krwawe widowisko. Kiedy plac spłynął męczeńską krwią chrześcijan, których Piotr wciąż błogosławił, cezar zaśpiewał pieśń. Dzieło wzruszyło artystę i westalki. Petroniusz nie mógł natomiast opanować pogardy dla miedzianobrodego.

Tego dnia na trybunach zasiadł także Chilonides. Grek, widząc cierpienia chrześcijan, zemdlał. Neron planował wysłać go za miasto, ale ostatecznie stwierdził, że nie może pozbawić go igrzysk. Cezar chciał także, by Petroniusz wydał opinię na temat recytowanego utworu. Ten odrzekł, że moment i metrum były niewłaściwe.

Nocne oswobodzenie Ligii, która znajdowała się pod opieką Ursusa i Glaukusa, okazało się niemożliwe, nawet mimo pomocy Nazariusza (transportował ciała). Chorą dziewczynę i jej towarzyszy przeniesiono do innego więzienia. Petroniusz wiedział, że następnego dnia chrześcijanie będą przybijani do krzyży.

Igrzyska zostały przerwane przez opady deszczu. Wznowiono je po trzech dniach. Najpierw planowano skłonić chrześcijan do walki, lecz ci odrzucili miecze, pogrążając się w modlitwie. Neron nakazał więc wpuścić gladiatorów, którzy wyrżnęli wyznawców Chrystusa. By nieco uatrakcyjnić ludowi widowisko, cezar zaaranżował szereg mitologicznych scen (np. śmierć Dedala i Ikara), na ofiary wybierając oskarżonych o podpalenie Rzymu. Następnie rozpoczęto krzyżowanie. Jednym z konających był złorzeczący Neronowi Kryspus. Tego dnia na arenie pojawił się też błogosławiący konających apostoł Piotr. Nikt nie błagał o litość, nikt nie rozpaczał. Cała scena nieco skonsternowała widzów.

Chilonides nie mógł patrzeć na rozgrywające się sceny, prosił więc Nerona o wyjazd poza miasto. Cezar był nieubłagany - nakazał mu trwać u swojego boku. Wtedy Grek nie wytrzymał. Chciał wycofać się z zarzutów pod adresem chrześcijan, mówił o ich wierze, cierpliwości i zmartwychwstaniu.

Tymczasem Winicjusz najął się do transportowania ciał, co pozwalało mu być blisko ukochanej. Petroniusz był przekonany, że Neron przygotuje dla dziewczyny jakąś specjalną torturę. Ona nie obawiała się śmierci, prosiła tylko Winicjusza, aby nie płakał, ponieważ śmierć nie będzie zerwaniem ich ślubów.

Następnego dnia Tygellinus i Neron przenieśli igrzyska do ogrodów. Wzdłuż dróg ustawiono płonące słupy, do których przywiązywani byli chrześcijanie. Między umierającymi jechał zaprzęg powożony przez cezara, obok którego siedzieli Chilonides i Tygellinus. Kiedy Grek zobaczył Glaukusa, coś pękło w jego sercu. Podszedł do mężczyzny i jeszcze raz prosił o wybaczenie, posypawszy głowę popiołem. Następnie nazwał Nerona podpalaczem i matkobójca. Tłum, który był coraz bardziej zdziwiony rzezią chrześcijan, zaczął patrzeć na władcę z niechęcią.

W dalszej części ogrodu Chilonides spotkał Pawła z Tarsu. Mężczyzna udzielił mu chrztu i powiedział, że teraz powinien dać świadectwo prawdzie. Kiedy Grek wrócił do swego domu, został pojmany. Tygellinus chciał, aby publicznie przyznał, że to chrześcijanie winni są podpaleniu Rzymu. Mimo tortur Chilonides nie zgodził się na jego żądania. Wyrwano mu język i uwięziono go.

Część augustianów (patrycjuszy, doradców cezara) starała się przekonać Nerona do zaprzestania rzezi. Władca pozostawał jednak nieubłagany, do czego wciąż zachęcał go Tygellinus. Następnego dnia miano wystawić dramat „Aureolus”, którego punktem kulminacyjnym było pożarcie przybitego do krzyża chrześcijanina przez niedźwiedzia. Kiedy ten moment nadszedł, na scenę wniesiono Chilonidesa. Greka przybito do krzyża, a on zachowywał spokój. Mężczyzna umarł, jego oblicze było ukojone, a po twarzy płynęły łzy.

Coraz większym zagrożeniem dla mieszkańców Rzymu stawał się tyfus więzienny. Ludzie bali się nadchodzących wydarzeń, ponieważ wierzyli, że Bóg chrześcijan pomści swych ludzi.

Tymczasem Petroniusz wziął udział w jednej z uczt wystawionych przez Nerona, który ponownie zaczął okazywać łaskę estecie, co miało związek z planowaną podróżą. Wuj Winicjusza chciał uratować Ligię, toteż zaprosił cezara na ucztę weselną, mówiąc, iż sam obiecał Ligię jego siostrzeńcowi. Wtedy do rozmowy wtrącił się Tygellinus, zaznaczając, że znalazła się ona w więzieniu z woli cezara, a jego wyroków nie można cofać. Neron postanowił uwolnić dziewczynę następnego dnia, co Petroniusz odebrał jako zapowiedź jej śmierci.

Następnego dnia w amfiteatrze miała pojawić się Ligia. Na trybunach zgromadziło się wielu ludzi, szczególnie przedstawicieli arystokracji i ważnych osobistości politycznych - wszyscy chcieli zobaczyć cierpienie Winicjusza. Sam Neron namiętnie obserwował młodzieńca przez swój kamień.

W końcu na scenę wkroczył olbrzymi Ursus, a za nim pojawił się gigantyczny tur germański, na którego grzbiecie znajdowała się skrępowana dziewczyna. Potężny Lig nadludzkim wysiłkiem chwycił zwierzę za rogi. Po kilku chwilach tur padł ze skręconym karkiem, a wiwatujący tłum domagał się ułaskawienia. Winicjusz wskoczył na scenę i okrył ukochaną togą, część patrycjuszy także podniosła kciuki w górę. Neron, za namową Tygellinusa, wcale nie zamierzał okazywać łaski, lecz w obliczu przytłaczającej większości uczynił to.

Ligia trafiła do domu Winicjusza, a lekarz zapewnił go, że wkrótce wyzdrowieje. Petroniusz radził ucieczkę z Rzymu, obawiając się gniewu Tygellinusa. Jego siostrzeniec ufał jednak Bogu i postanowił, iż zdrowa dziewczyna zostanie oddana Pomponii Grecynie.

Prześladowania chrześcijan nie ustawały. Mało kto wierzył w podpalenie przez nich Rzymu, ale uważano ich za wrogów. Tygellinus ustalił, że w mieście przebywają Piotr Apostoł i Paweł z Tarsu. Chciał pojmać obydwu i rozprawić się z nimi. Któregoś dnia przewodnik chrześcijan odwiedził Winicjusza i jeszcze raz pobłogosławił parę. Niechętnie odnosił się on do propozycji opuszczenia Rzymu, ale wskutek próśb swych braci wyruszył wraz z Nazariuszem. W drodze zobaczył Chrystusa. Zadał pytanie: Quo vadis, Domine? (Dokąd idziesz, Panie?), Jezus odrzekł: Gdy ty opuszczasz lud mój, do Rzymu idę, by mnie ukrzyżowano raz wtóry. Zrozumiał te słowa i powrócił do miasta, by kontynuować nauczanie i chrzcić nowych wyznawców.

Wkrótce nadszedł kres Piotra apostoła i Pawła z Tarsu. Obu w ostatniej drodze towarzyszyli wierni, a oni czuli, że ich nauka nie zginie.

Wielu arystokratów zawiązało spisek przeciwko Neronowi (spisek Pizona). Władca, widząc ogromną liczbę niechętnych mu ludzi, zaczął wydawać wyroki śmierci (skazana została m. in. Poppea). Wiedział, że esteta utrzymywał kontakty z senatorem Scewiuszem (inicjatorem przewrotu), dlatego, słuchając namów Tygellinusa, postanowił go zgładzić.

Petroniusz wciąż korespondował z przebywającym na Sycylii siostrzeńcem. Winicjusz donosił, że ludzie Nerona splądrowali tamtejsze miasta, gdyż skarbiec Rzymu był pusty. Wuj, wiedząc, co się dzieje, pożegnał się z młodzieńcem.

By uprzedzić wyrok tyrana, esteta zorganizował ucztę, na którą zaprosił swych przyjaciół. W czasie jej trwania przeczytał ostatni list do Nerona (wyśmiewał się z jego twórczości i błazeńskich póz), a później poprosił lekarza, by ten rozciął żyłę na jego ramieniu. To samo uczyniła Eunice, która nie chciała żyć bez ukochanego.

W epilogu autor przedstawił wydarzenia towarzyszące buntowi legionów galijskich. Cezar przez długi czas nie obawiał się przewrotu, oddając się śpiewom i deklamacjom. Ostatecznie powrócił do Rzymu, lecz było zbyt późno. Lud obwołał cezarem Galbę, a senat wydał na Nerona wyrok śmierci. Tyran nie potrafił popełnić samobójstwa, pomógł mu Epafrodyt, wyzwoleniec. Następnego dnia Akte owinęła ciało Nerona w kosztowne tkaniny i spaliła je na stosie. Władca miał 31 lat.

I tak minął Nero, jak mija wicher, burza, pożar, wojna lub mór, a bazylika Piotra panuje dotąd z wyżyn watykańskich miastu i światu.
Wedle zaś dawnej bramy Kapeńskiej wznosi się dzisiaj maleńka kapliczka z zatartym nieco napisem: "Quo vadis, Domine?".

Plan wydarzeń:
1. Spotkanie Winicjusza z Petroniuszem, opowieść o wspaniałej urodzie Ligii.
2. Mężczyźni składają wizytę w domu Plaucjusza i Pomponii.
3. Rozmowa Winicjusza z Ligią.
4. Plan zdobycia zakładniczki.
5. Petroniusz zwraca się z prośbą o pomoc do Nerona.
6. Ligia zabrana od Plaucjusza i zaprowadzona na Palatyn.
7. Uczta u Nerona i natarczywe zachowanie Winicjusza.
8. Ligia zaniesiona przez Ursusa do domu Akte.
9. Spotkanie zakładniczki z Poppeą.
10. Winicjusz nakazuje sprowadzić Ligię do swego domu.
11. Ursus i chrześcijanie odbijają bohaterkę.
12. Wściekłość Winicjusza.
13. Poszukiwania.
14. Choroba Augusty, córki Nerona.
15. Chilonides na usługach Petroniusza.
16. Śmierć Augsusty, pogłoski o uroku rzuconym na dziecko.
17. Chilonides ustala, że Ligia jest chrześcijanką.
18. Wyjazd Nerona z całą świtą (także z Petroniuszem).
19. Chilonides przenika w środowisko chrześcijan.
20. Grek spotyka Glaukusa. Intryga mająca na celu uśmiercenie lekarza.
21. Apostoł Piotr przybywa do Rzymu.
22. Nauczanie w Ostrianum, Chilonides i Winicjusz pod wrażeniem chrześcijan.
23. Winicjusz postanawia śledzić Ligię.
24. Nieudana próba porwania.
25. Ranny Winicjusz zostaje w domu Miriam, opiekują się nim chrześcijanie.
26. Glaukus przebacza Chilonidesowi.
27. Miłość Ligii i Winicjusza staje się coraz silniejsza.
28. Rozterki bohaterki i decyzja o opuszczeniu domu Miriam.
29. Patrycjusz wraca do swej willi.
30. Stopniowa przemiana Winicjusza.
31. Próba zapomnienia o Ligii - romans z Chryzotemis.
32. Dwór Nerona powraca.
33. Spotkanie Winicjusza i Petroniusza (teraz żyjącego z Eunice).
34. Kolejna uczta wystawiona przez Nerona. Poppea zainteresowana Winicjuszem.
35. Siostrzeniec Petroniusza myśli tylko o Ligii, wuj postanawia mu pomóc.
36. W domu Winicjusza pojawia się Chilonides. Ma kilka nowych informacji o chrześcijanach.
37. Grek odprawiony i wychłostany. Przysięga zemstę.
38. Spotkanie Ligii i Marka.
39. Kolejna wyprawa Nerona. Tym razem, najpewniej za sprawą Poppei, uczestniczy w niej Winicjusz.
40. Twórczość Nerona i marzenie o zobaczeniu płonącego miasta.
41. Petroniusz zdobywa przyzwolenie na ślub Ligii i swego siostrzeńca.
42. Rozmowa tyrana z Tygellinusem.
43. Wiadomość o pożarze Rzymu.
44. Powrót Winicjusza do miasta.
45. Pogłoski o tym, że to Neron nakazał spalić Rzym.
46. Patrycjusz spotyka się z ukochaną. Chrzest Winicjusza.
47. Przyboczni tyrana pragną odwrócić od niego uwagę tłumu.
48. Tygellinus i Poppea postanawiają obwinić chrześcijan. Neron aprobuje ich decyzję.
49. Chilonides i dwóch Żydów oskarżycielami chrześcijan.
50. Chrześcijanie zamykani w więzieniach.
51. Trwają przygotowania do igrzysk.
52. Ligia pojmana.
53. Neron rani Rufiusa, ponieważ zasnął w czasie deklamacji. Z troski o dziecko Poppea jest gotowa przebłagać westalki, by wypuściły Ligię.
54. Chłopiec umiera - Neron wysyła dwóch oprawców.
55. Rozpoczynają się igrzyska.
56. Palenie chrześcijan w ogrodzie Nerona.
57. Chilonides - jeden z zaufanych władcy - natrafia na Glaukusa. Chrześcijanin mu wybacza.
58. Grek oskarża Nerona o podpalenie, nazywa go matkobójcą.
59. Chilon poddany torturom, później ukrzyżowany.
60. Ursus, Ligia i tur na arenie.
61. Wspaniałe zwycięstwo potężnego Liga. Tłum żąda ułaskawienia.
62. Neron z ciężkim sercem podnosi kciuk w górę.
63. Bunt Pizona.
64. Winicjusz, Ligia i bliscy wyjeżdżają na Sycylię.
65. Petroniusz traci przychylność Nerona.
66. Uczta pożegnalna i samobójstwo estety.
67. Rebelia legii galijskich.
68. Wyrok śmierci na Nerona.
69. Nieudana próba samobójcza tyrana.
70. Epafrodyt popycha rękę Nerona i ten umiera.