Wiersz „Ranyjulek” Juliana Tuwima jest charakterystyczną dla tego autora – przynajmniej na pewnym etapie jego twórczości (lata dwudzieste) – pochwałą witalności. Już sam tytuł sugeruje, że nie będziemy mieć od czynienia z utworem ułożonym, „grzecznym”. Ranyjulek to przecież typowe zawołanie, jakie można było usłyszeć na ulicach polskich miast przed II wojną światową. Zawołanie, dodajmy, charakterystyczne dla młodzieży z niższych warstw społecznych– w ten sposób mógł wyrażać swoje emocje młody czyściciel butów, chłopak handlujący gazetami czy ów andrus (małoletni złodziej), pojawiający się w wierszu. Tak więc sam tytuł zmienia niejako perspektywę odbiorcy – wiemy, że nie będziemy mieć do czynienia z dziełem wzniosłym, pisanym przez autora, który czuje się kapłanem poezji.
I faktycznie, podmiot liryczny przedstawia coś, co można określić jego „programem życiowym”. Nie ma tam miejsca na górnolotne sformułowania – dowiaduje się natomiast, że Powinienem z wiatrami po ulicach się włóczyć,
[…]/Od andrusów, dryndziarzy powinienem się uczyć. Tuwim wychwala czerpanie z życia pełnym garściami, życie dzikie i nieposkromione. Podmiot liryczny nie chce tylko od czasu do czasu posmakować szaleństwa. XVIII wieczna arystokracja mogła wyobrażać siebie w roli pasterek i pastereczek – natomiast nasz nie zamierza tylko wyobrażać sobie siebie w roli „andrusa”. On naprawdę pragnie prowadzić się w niejako anarchiczny sposób. Zamierza pohukiwać na psiakrew i psiamać! oraz Od rynsztoka do ściany zygzakami się toczyć. Ów anarchizm (rozumiany jako postawa, nie jako program polityczny) jest tak wszechogarniający, że podmiot liryczny cofa się nawet przed zbyt daleko idący, planowaniem swoich losów. Chce „gwiazdy łykać i na nogach się chwiać!” – oznacza to, iż jest otwarty na to, co przyniesie mu los. Bo tak naprawdę nie ma znaczenia, gdzie się udajemy, a to, jak wygląda nasza droga. A droga jest dobra, gdy potrafimy czerpać z każdej chwili i dostrzegać cudowność każdej minuty.
Forma utworu (kilka informacji)
–układ rymów abab
–sformułowania potoczne („ranyjulek”, psiakrew)
–wykrzyknienie (psiakrew i psiamać)
„Pieśń o Narodzeniu Pańskim” Franciszka Karpińskiego stanowią część tomu „Pieśni nabożne” opublikowanego w 1792 roku. Szybko zyskała ona popularność...
„Poemat dla dorosłych” Adama Ważyka jest utworem istotnym w dziejach Polski – zapewne bardziej w naszej historii politycznej niż kulturalnej. W Związku...
„Rzeka” to wiersz Adama Ważyka. Dzisiaj czytamy go nie tyle ze względów artystycznych (te są dość wątpliwe) co z powodu jego znaczenia historycznego....
Streszczenie Akcja noweli rozpoczyna się w kancelarii mieszczącej się we wsi Barania Głowa. Tamtejszy wójt zasiadł do pisania a towarzyszył mu Zołzikiewicz. Franciszek...
Wiersz Juliana Przybosia „Oda do turpistów” pochodzi z 1962 roku. Stanowi on krytykę młodych poetów zafascynowanych tytułowym turpizmem – tzn....
Streszczenie Puc i Bursztyn to dwa podwórzowe psy na gospodarstwie zarządzanym przez Katarzynę która właśnie kończy pranie. Nieraz wdają się w kłótnie...
„Doktór Piotr” jest dłuższą nowelą Stefana Żeromskiego. Akcja rozgrywa się w zaborze rosyjskim pod koniec XIX wieku. Streszczenie Na początku poznajemy...
Streszczenie Żył sobie warszawski szewczyk imieniem Lutek. Chociaż ciężko pracował był biedny i trudno wiązał koniec z końcem. Raz dowiedział się że w podziemiach...
W wierszu „Sokrates tańczący” Julian Tuwim odnosi się do postaci tytułowego mędrca. Żyjący w V wieku przed naszą erą Sokrates uchodzi za jednego z najważniejszych...
