Wiersz „Ranyjulek” Juliana Tuwima jest charakterystyczną dla tego autora – przynajmniej na pewnym etapie jego twórczości (lata dwudzieste) – pochwałą witalności. Już sam tytuł sugeruje, że nie będziemy mieć od czynienia z utworem ułożonym, „grzecznym”. Ranyjulek to przecież typowe zawołanie, jakie można było usłyszeć na ulicach polskich miast przed II wojną światową. Zawołanie, dodajmy, charakterystyczne dla młodzieży z niższych warstw społecznych– w ten sposób mógł wyrażać swoje emocje młody czyściciel butów, chłopak handlujący gazetami czy ów andrus (małoletni złodziej), pojawiający się w wierszu. Tak więc sam tytuł zmienia niejako perspektywę odbiorcy – wiemy, że nie będziemy mieć do czynienia z dziełem wzniosłym, pisanym przez autora, który czuje się kapłanem poezji.
I faktycznie, podmiot liryczny przedstawia coś, co można określić jego „programem życiowym”. Nie ma tam miejsca na górnolotne sformułowania – dowiaduje się natomiast, że Powinienem z wiatrami po ulicach się włóczyć,
[…]/Od andrusów, dryndziarzy powinienem się uczyć. Tuwim wychwala czerpanie z życia pełnym garściami, życie dzikie i nieposkromione. Podmiot liryczny nie chce tylko od czasu do czasu posmakować szaleństwa. XVIII wieczna arystokracja mogła wyobrażać siebie w roli pasterek i pastereczek – natomiast nasz nie zamierza tylko wyobrażać sobie siebie w roli „andrusa”. On naprawdę pragnie prowadzić się w niejako anarchiczny sposób. Zamierza pohukiwać na psiakrew i psiamać! oraz Od rynsztoka do ściany zygzakami się toczyć. Ów anarchizm (rozumiany jako postawa, nie jako program polityczny) jest tak wszechogarniający, że podmiot liryczny cofa się nawet przed zbyt daleko idący, planowaniem swoich losów. Chce „gwiazdy łykać i na nogach się chwiać!” – oznacza to, iż jest otwarty na to, co przyniesie mu los. Bo tak naprawdę nie ma znaczenia, gdzie się udajemy, a to, jak wygląda nasza droga. A droga jest dobra, gdy potrafimy czerpać z każdej chwili i dostrzegać cudowność każdej minuty.
Forma utworu (kilka informacji)
–układ rymów abab
–sformułowania potoczne („ranyjulek”, psiakrew)
–wykrzyknienie (psiakrew i psiamać)
Geneza Wydana w 1936 r. (a wcześniej ukazująca się w odcinkach w „Kurierze Porannym”) „Cudzoziemka” Marii Kuncewiczowej bardzo szybko okazała się...
„Weiser Dawidek” to powieść Pawła Huelle. Jej narratorem jest Paweł który próbuje przypomnieć sobie swoje dzieciństwo i związaną z nią postać...
Powstanie cyklu zatytułowanego „Ballady i romanse” było ważnym wydarzeniem w historii polskiej literatury. Utwory zawarte w tomie stanowią manifest romantycznego...
Geneza „Pan Cogito” to jeden z najbardziej znanych tomów poetyckich Zbigniewa Herberta. Został on wydany w 1974 roku. Bohater liryczny – pan Cogito...
Palinodia oznacza po grecku utwór odwołujący wcześniejsze oskarżenia. Taki tytuł nosi satyra Ignacego Krasickiego w której pozornie odwołuje on zarzuty jakie...
Pochodzenie nazwy i autorstwo Nazwa Starego Testamentu została stworzona przez św. Pawła z Tarsu. Określenie „stary” nie oznacza anachronizmu lecz odnosi się...
Geneza czas i miejsce akcji Hanna Krall w latach siedemdziesiątych przygotowywała reportaż poświęcony operacjom serca. Przy tej okazji poznała kardiochirurga Marka Edelmana....
„U wrót doliny” to wiersz Zbigniewa Herberta który dotyka problematyki eschatologicznej. Tekst przedstawia poetycką wizję sądu ostatecznego. Wskazuje...
Streszczenie Przypowieść o dobrym i złym drzewie opowiada o tym że dobre drzewo wydaje dobre owoce a złe drzewo złe owoce. Drzewa poznaje się po owocach. Natomiast dobry...
