Trzecia część „Dziadów” jest dramatem, w którym świat rzeczywisty przenika się ze sferą metafizyczną. Co ciekawe – oba te plany mają równorzędne znaczenie, wzajemnie dopełniając się i wpływając na dalszy rozwój wydarzeń. Do stykania się dwóch przeciwstawnych płaszczyzn dochodzi głównie w czasie snów i wizji, jakie nawiedzają bohaterów. Jednak reprezentanci tajemniczych sił pojawiają się także bez wiedzy postaci dramatu.
Motywy oniryczne ściśle wiążą się z nocą, a więc porą, w czasie której organizowane były obrzędy dziadów. Korelacje między wydarzeniami zachodzącymi w snach, a rzeczywistością podkreślają fakt, iż tajemnicze siły ujawniające się, gdy zachodzi słońce, mają wielki wpływ na ludzkie życie. Gdy Konrad pada zmęczony, tracąc świadomość, rozpoczyna się walka sił dobra z siłami zła, której stawką jest dusza bohatera. Nieco inaczej wyglądają interakcje zachodzące między pozaziemskimi mocami a duszami księdza Piotra i senatora. W obu przypadkach los bohaterów jest przesądzony, lecz wciąż mają oni pewną rolę do spełnienia w ziemskim świecie. Dlatego w czasie nocy duch senatora, połowicznie wyrwany z ciała i zmysłów, niesiony jest przez diabelskie sługi na kraniec świata, gdzie cierpi męki. Z kolei duchowny odbywa w tym czasie podróż do Boga.
Wizje, które nawiedzają bohaterów dramatu Adama Mickiewicza, wprowadzają do dzieła płaszczyznę metafizyczną i stanowią zapowiedź przyszłych wydarzeń. To właśnie za ich pośrednictwem ujawnia się mesjanistyczna koncepcja narodu. Porażka Konrada, który pragnął wyzwać Boga na pojedynek, akcentuje konieczność przemiany poety – reprezentanta ojczyzny. Z kolei widzenie księdza Piotra przedstawia Polskę prowadzoną na śmierć wśród radosnych okrzyków innych narodów. Między tymi scenami przedstawione zostaje widzenie Ewy. Dziewczynka, zmówiwszy modlitwy za ojczyznę i poleciwszy Bogu zesłańców, pogrążyła się w radosnym śnie. Wówczas ukazana została jej wizja Matki Boskiej w cudownym blasku. Jej postać miała na sobie wianek, który uwiła Ewa. W pewnym momencie jeden z kwiatów – róża- przemawia do dziewczynki tymi słowami: Weź mnie na serce. Ta symboliczna, nawiązująca do sfery religijnej scena często odczytywana jest jako zaślubiny nieba z ziemią, Polski z Bogiem. Tym sposobem ukazana zostaje konieczność dokonania przewartościowania. Romantyczny bunt przeciw Bogowi i porządkowi świata (Wielka improwizacja) zastąpiony zostaje pokorą, posłuszeństwem i otwarciem się na znaki Stwórcy. Te zaś wyraźnie wskazują, że cierpienie narodu nie jest pozbawione sensu, a na jego gruncie wzniesiony zostanie nowy obraz świata.
W trzeciej części „Dziadów” swoje pole do popisu mają także siły utożsamiane ze złem. To właśnie one biorą w posiadanie zaborców, których los od dawna jest przesądzony. Sam Belzebub działa na rozkaz cara, powstrzymując dwa złe duchy przed zawleczeniem Nowosilcowa do piekła. Sceny te można odczytywać jako zapowiedź rychłego końca uciemiężenia ojczyzny (przepowiednia księdza Piotra dotycząca Doktora szybko znajduje potwierdzenie).
Świat doczesny i sfera metafizyczna tworzą w trzeciej części „Dziadów” jedność. Chociaż tajemnicza przestrzeń nie otwiera swych podwojów przed wszystkimi bohaterami, wywodzące się z niej istoty (zarówno stojące po stronie Dobra, jak i stojące po stronie Zła) czuwają nad postępowaniem mieszkańców ludzkiej rzeczywistości. Obie płaszczyzny wprowadzają do dzieła mistyczny nastrój, znacznie wzbogacając jego kompozycję i otwierając je na różnorodne interpretacje.
Interpretacja Postać bogini Nike nie od zawsze była obecna w mitologii. Osobą która przywołała jej dzieje był dopiero Hezjod. Mit o bogini Nike jest przede wszystkim...
„Przypowieść o maku” to wiersz Czesława Miłosza będący częścią powstałego w 1943 roku cyklu („Świat. Poema naiwne”). Podobnie jak w pozostałych...
Geneza „Ten obcy” to psychologiczna powieść dla młodzieży autorstwa Ireny Jurgielewiczowej. Została wydana w 1961 r. Zaś w 1975 r. powstała jej kontynuacja...
Streszczenie Tom I Pensja pani Latter była od 1870 r. najznamienitszą w całej Warszawie. Jej mury opuszczały najlepsze obywatelki większość z absolwentek cieszyła się...
Geneza „Lalka” czyli jedno z najważniejszych dzieł w dorobku Bolesława Prusa była publikowana w „Kurierze Codziennym” w latach 1887 - 1889. Pierwsze...
„Anioł Pański” Kazimierza Przerwy-Tetmajera to nastrojowy liryk o budowie melicznej. Konstrukcja utworu przypomina pieśń – wskazuje na to powtarzający...
Streszczenie Podczas przedstawienia Iwan Dmitriewicz Czerwiakow poczuł się nieco gorzej. Kichnąwszy zauważył że ubrudził on przy tym obecnego na przedstawieniu Bryzżałowa....
Pieśń XX („Miło szaleć kiedy czas po temu”) łączy refleksję nad życiem charakterystyczną dla poważniejszych utworów Kochanowskiego z dowcipem i „biesiadnym”...
Geneza czas i miejsce akcji Akcja noweli dzieje się na wsi w miejscu które zamieszkiwane jest przez Michasia oraz osobę go nauczającą. Można wywnioskować że przysparzająca...