„Rozmowa z kamieniem” Wisławy Szymborskiej to wiersz pochodzący z tomu „Sól” z 1962 roku. Utwór wpisuje się w poetykę i problematykę poezji tego okresu, a mianowicie zanegowanie estetyki socrealizmu. Kamień, podobnie jak u Zbigniewa Herberta („Kamyk”), to niejako najprostszy element rzeczywistości, którą należy opisać na nowo po kłamstwie fałszywej literatury ideologicznej. Poetka zwraca się w stronę tego, co najbardziej namacalne i realne, pragnie niejako poznać istotę kamienia.
Podmiot liryczny nawiązuje dialog z kamieniem i chce dostać się do jego wnętrza. Stosuje w tym celu rozmaite metody perswazji. Prosi, używa argumentów odwołujących się do emocji i intelektu kamienia. On jednak za każdym razem odmawia. W końcu okazuje się, że kamień nie może wpuścić poetki do środka z banalnej przyczyny – nie ma drzwi.
Rozmowa podmiotu lirycznego z kamienia pozwala zaobserwować różnice pomiędzy tymi bytami. Z jednej strony człowiek ma pewną przewagę nad kamieniem – jest istotą rozumną, potrafi badać rzeczywistość i wyciągać wnioski. Stwierdza, że może oferować kamieniowi wiedzę o nim samym, jakiej on nie posiada – nie ma bowiem samoświadomości. Kamień jednak pozostaje niewzruszony i na prośby podmiotu reaguje jedynie czymś w rodzaju śmiechu (nie ma bowiem „mięśni śmiechu”). Nie potrzebuje on bowiem żadnych rozważań, jego byt wyraża się w trwaniu, jest on samowystarczalny.
Co więcej, w przeciwieństwie do człowieka kamień jest niemal wieczny, może przetrwać nawet kilka tysiącleci. Istota ludzka ma zaś ograniczony czas na rozwikłanie tajemnicy świata. Kamień nie współczuje człowiekowi, a jedynie z niego drwi; jest przecież kamieniem – symbolem obojętności i twardości.
Wiersz Szymborskiej jest tekstem o fiasku ludzkiego poznania. Elementy natury takie, jak kamień, liść czy kropla wody, są dla człowieka wieczną zagadką, ponieważ nie istnieje możliwość wejścia z nimi w jakąkolwiek komunikację. Człowiek doznaje również nieustannie swoistej ironii świata, który pozostaje głuchy na jego pragnienia.
Streszczenie W Saragossie odbywa się narada Saracenów zaniepokojonych udanymi podbojami Karola Wielkiego w Hiszpanii. Blankandryn podsuwa propozycję oszukania Karola...
„Anioł Pański” Kazimierza Przerwy-Tetmajera to nastrojowy liryk o budowie melicznej. Konstrukcja utworu przypomina pieśń – wskazuje na to powtarzający...
Streszczenie W biblijnej „Księdze Rodzaju” znajduje się opis potopu. Spowodowany był on zepsuciem moralnym ludzkości. Bóg niezadowolony był z tego że...
„W niebie” to wiersz księdza Jana Twardowskiego. Utwór opowiada o człowieku który dostaje się do nieba lub tylko obserwuje je z oddali (nie jest...
Streszczenie Główną bohaterką utworu Małgorzaty Musierowicz pt. „Kłamczucha” jest młoda dziewczyna – Aniela Kowalik. Akcja rozpoczyna się w maju...
Wiersz Rafała Wojaczka „Prośba” należy do najwybitniejszych dokonań polskiej poezji erotycznej. Podmiotem lirycznym utworu jest kobieta która zwraca się...
Geneza czas i miejsce akcji „W 80 dni dookoła świata” należy do najpopularniejszych dzieł Juliusza Verne – a przynajmniej w krajach anglojęzycznych i w...
Tren XI to kontynuacja krytyki filozofii jako drogi do szczęścia (por. Tren IX). Filozofia miała uczynić człowieka cnotliwym – a cnota i szczęście miały być tym...
„Nuż w bżuhu” (1921) to bodaj najsłynniejszy dokument polskiego futuryzmu. Już w samej formie widać dążenie do nowatorstwa tak charakterystyczne dla tego ruchu....
