„Rozmowa z kamieniem” Wisławy Szymborskiej to wiersz pochodzący z tomu „Sól” z 1962 roku. Utwór wpisuje się w poetykę i problematykę poezji tego okresu, a mianowicie zanegowanie estetyki socrealizmu. Kamień, podobnie jak u Zbigniewa Herberta („Kamyk”), to niejako najprostszy element rzeczywistości, którą należy opisać na nowo po kłamstwie fałszywej literatury ideologicznej. Poetka zwraca się w stronę tego, co najbardziej namacalne i realne, pragnie niejako poznać istotę kamienia.
Podmiot liryczny nawiązuje dialog z kamieniem i chce dostać się do jego wnętrza. Stosuje w tym celu rozmaite metody perswazji. Prosi, używa argumentów odwołujących się do emocji i intelektu kamienia. On jednak za każdym razem odmawia. W końcu okazuje się, że kamień nie może wpuścić poetki do środka z banalnej przyczyny – nie ma drzwi.
Rozmowa podmiotu lirycznego z kamienia pozwala zaobserwować różnice pomiędzy tymi bytami. Z jednej strony człowiek ma pewną przewagę nad kamieniem – jest istotą rozumną, potrafi badać rzeczywistość i wyciągać wnioski. Stwierdza, że może oferować kamieniowi wiedzę o nim samym, jakiej on nie posiada – nie ma bowiem samoświadomości. Kamień jednak pozostaje niewzruszony i na prośby podmiotu reaguje jedynie czymś w rodzaju śmiechu (nie ma bowiem „mięśni śmiechu”). Nie potrzebuje on bowiem żadnych rozważań, jego byt wyraża się w trwaniu, jest on samowystarczalny.
Co więcej, w przeciwieństwie do człowieka kamień jest niemal wieczny, może przetrwać nawet kilka tysiącleci. Istota ludzka ma zaś ograniczony czas na rozwikłanie tajemnicy świata. Kamień nie współczuje człowiekowi, a jedynie z niego drwi; jest przecież kamieniem – symbolem obojętności i twardości.
Wiersz Szymborskiej jest tekstem o fiasku ludzkiego poznania. Elementy natury takie, jak kamień, liść czy kropla wody, są dla człowieka wieczną zagadką, ponieważ nie istnieje możliwość wejścia z nimi w jakąkolwiek komunikację. Człowiek doznaje również nieustannie swoistej ironii świata, który pozostaje głuchy na jego pragnienia.
Wielu autorów polskiego renesansu przedstawiało wieś jako swego rodzaju ziemski raj. Życie na wsi miało być dalekie od złudnego blichtru i zepsucia wielkiego świata...
Pieśń XXIV Jana Kochanowskiego stanowi parafrazę ody Horacego „Do Mecenasa”. Kochanowski zachowuje konstrukcję utworu i podstawowe porównania jednak uwspółcześnia...
Utwór Ignacego Krasickiego „Ptaszki w klatce” jest bardzo krótki (zaledwie cztery wersy) ale o kunszcie autora świadczy iż w tak niewielu słowach...
„Doktor Żywago” uchodzi za najważniejsze dzieło Borisa Pasternaka. Książka jest panoramą życia rosyjskiej inteligencji w pierwszej połowie XX wieku. Akcja...
Streszczenie Główną i tytułową bohaterką utworu Marii Krüger jest dziewięcioletnia dziewczynka imieniem Karolcia. Poznajemy ją w momencie gdy wraz z rodziną...
„Kruk i lis” Krasickiego porusza temat pojawiający się również w innych bajkach (np. w „Szczur i kot”). Mianowicie utwór dotyczy zapatrzenia...
„Wypełnić czytelnym pismem” to wiersz Stanisława Barańczaka. Już sam tytuł sugeruje że autor odnosi się w utworze do języka biurokracji – forma tekstu...
Krzysztof Kamil Baczyński należał do pokolenia Kolumbów. Młodość tych ludzi urodzonych w okolicach 1920 roku przypadła na czas II wojny światowej. Wielu z nich...
„Piosenka o porcelanie” Czesława Miłosza to wiersz który powstał niedługo po II wojnie światowej i odwołuje się do doświadczeń z tego trudnego czasu....
